بليچينگ و ميزان تاثير آن بر روي دندانهاي مختلف

بلیچینگ دندان چیست؟

بلیچینگ دندان، یکی از تخصصی‌ترین روشهای سفید کردن دندان می‌باشد. بسیاری از افراد هنگام مراجعه به دندانپزشک، از این موضوع شکایت دارند که زردی و غیر طبیعی بودن دندانهایشان حتی با مسواک زدن و روش های خانگی سفید کردن دندان از بین نمی‌رود. چنین تغییر رنگ‌هایی با روش‌های ساده قدیمی و خانگی درمان نمی‌شوند و صرفا تاثیرات این روشها موقتی هستند، بهترین روش در چنین مواقعی، استفاده از بلیچینگ دندان و کمک گرفتن از یک متخصص می‌باشد. با بلیچینگ دندان می توان دندان‌هایی درخشان‌تر و جذاب‌تر داشت.

بلیچینگ دندان از جمله حرفه ای ترین خدمات و درمان های دندانپزشکی است، که به کمک آن رنگدانه های غیرطبیعی که بر روی سطح دندانها چسپیده اند را از بین می‌برند. این شیوه درمانی می‌تواند تمام لکه ها و رنگ های ایجاد شده بر روی دندان های طبیعی را پاک کند. نکته جالبی که درباره بلیچینگ دندان وجود دارد این است که، روکش ها، ترمیم های کامپوزیتی و ایمپلنت های دندانی با کمک این روش، سفید نمی‌شوند. در روش بلیچینگ دندان، چیزی به ساختار دندانها اضافه نمی‌شود و فقط از مواد شیمیایی مخصوص برای سفید کردن دندان استفاده می‌کنند. تاثیر بلیچینگ دندان، بسته به جنس دندان‌ها و همچنین میزان تغییر رنگ و زردی آنها دارد.

چه زمان نیاز به بلیچینگ دندان داریم؟

تجربه نشان داده است که حتی با وجود مسواک زدن، گاهی اوقات رنگ دندان ها، حتی اگر شده به صورت موقتی، تغییر پیدا می‌کنند. اما در هر صورت یکی از راه های پیشگیری از بروز هرگونه تغییر رنگ مسواک زدن و رعایت نکات بهداشت دهان و دندان است.

ما هر روزه مواد غذایی متنوعی را وارد دهان خود می‌کنیم، بدون اینکه متوجه شویم چه تاثیری بر روی دندان ها و مینای آن ها بر جای میگذارند. بسیار از این مواد غذایی شامل رنگ دانه هایی هستند که مستقیما پس از جویده شدن به مینای دندان می‌چسپند و در دراز مدت باعث تغییر رنگ دندان ها شده و نیاز به بلیچینگ دندان پیدا می کنند.

برخی از فاکتورهایی که در تغییر رنگ دندان ها تاثیرگذار هستند و می‌توان با بلیچینگ آن ها را برطرف کرد عبارتند از:

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها

برخی از مواد غذایی و نوشیدنی ها ذاتا موجب تغییر رنگ دندان ها میشوند. قهوه و شراب نمونه های بارز این نوشیدنی ها هستند که استفاده بیش از حد از آنها باعث ایجاد لکه‌های عمیق روی دندان میشود.

استعمال دخانیات

تنباکو و تمام مشتقاتش حاوی دو ماده خطرناک و سمی قطران و نیکوتین هستند که مستقیما می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند و برطرف شدن این لکه ها فقط با بلیچینگ دندان امکان پذیر است.

افزایش سن

با گذشت زمان و به صورت کاملا طبیعی مینای دندان تحلیل می‌رود. و کم کم لایه زیرین آن که به عاج مشهور است خودش را نشان میدهد. این لایه تقریبا زرد رنگ است و روشهای خانگی نمی‌تواند به برطرف شدن آن کمک کند.

مصرف برخی داروها و…

برخی از آنتی بیوتیک ها و حتی آنتی هیستامین ها میتوانند موجب تغییر رنگ دندان ها شوند.

بلیچینگ دندان تا چه حد به سفید شدن دندان‌‎ها کمک می‌کند؟

پس از تشخیص علت تغییر رنگ دندان‌ها، فرد باید خواسته‌ها و انتظارات خود درباره میزان و درجه سفیدی دندان‌هایش را با دندانپزشک در میان بگذارد. به عبارتی ابتدا باید دید که فرد دقیقا میخواهد دندان هایش چگونه و تا چه حد سفید شوند؟

• آیا فرد می‌خواهد که بالاترین درجه سفیدی دندان‌ها را داشته باشد؟
• یا می‌خواهد صرفاً تغییر رنگ دندان‌ها برطرف شود و دندان‌ها به رنگ طبیعی و ذاتی خود بازگردند؟
• یا انتظارات دیگری دارد؟

اگر خواسته فرد سفید شدن دندان ها به میزانی بیش از حداکثر سفیدی دندان ها است (که معمولا با اصطلاحاتی چون سفید هالیوودی به آن اشاره می‌شود)، پیشنهاد درمان بلیچینگ ممکن است کافی نباشد وانتظار وی را برطرف نسازد زیرا روشن‌ترین رنگی که با درمان بلیچینگ می‌توان به دست آورد (B1) است که در محدودهِ رنگ‌های طبیعی قرار دارد.

جتما بخوانید: مراقبت هاي قبل و بعد از بليچينگ

مزایای بلیچینگ

بلیچینگ دندان مزایای بسیاری در بین روش های رایج برای سفید کردن دندان دارد که عبارتند از:

• بلیچینگ یکی از ساده ترین و سریع ترین روش های سفید کردن دندان است.
• داشتن دندان هایی سفید به افزایش اعتماد به نفس کمک بسیار زیادی می کند. یکی از موارد مهمی که تاثیر زیادی بر زیبایی چهره دارد، زیبایی دندان ها می باشد. بلیچینگ با از بین بردن لکه های پایدار، دندان ها را بسیار روشن تر و درخشان تر می کند. به همین جهت دیگر در هنگام لبخند زدن و صحبت کردن خجالت نمی کشید و اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهید کرد.
• بلیچینگ دندان اثر بسیار چشمگیری را به ارمغان می آورد.
• انجام این روش بسیار کوتاه و در یک جلسه می باشد.
• بلیچینگ دندان یک روش محافظه کارانه و کم تهاجمی می باشد، زیرا همانند دیگر روش های درمانی نیازی به آماده سازی دندان ها و تغییر در ساختار دندان ندارد. در واقع این روش نیازی به تراشیدن مینای دندان ندارد و بدون هیچ آسیبی به دندان، باعث سفیدی و زیبایی دندان ها می شود.
• هزینه آن نسبت به دیگر روش های سفید کردن دندان، ارزان تر است.
• بلیچینگ دندان می تواند برای سلامت روان نیز اثر بسیار مثبتی داشته باشد، زیرا با زیبا ساختن دندان ها کمک بسیار زیادی به خندیدن می کند، در نتیجه مغز دائما پیام های مثبتی را اعلام خواهد کرد.

حتما بخوانید: در طراحي لبخند چه زماني روكش و چه زماني لمينيت استفاده می شود؟

معایب بلیچینگ

• تقریبا نتایج هیچ درمانی در دندانپزشکی دائمی نیست. این روش هم پس از مدتی نیاز به تمدید شدن دارد. زیرا دندان ها به صورت طبیعی مستعد لکه دار شدن و تغییر رنگ هستند.
• اگر مواد و فرمول های بلیچینگ دندان برای یک مدت طولانی بر روی دندان ها باقی بمانند، تاثیرات بدی بر روی آن ها خواهد گذاشت. کمترین پیامد در این وضعیت افزایش حساسیت دندان است.
• یکی از معایب بلیچینگ خانگی این است که در بیشتر موارد به دلیل اشتباه در ترکیب و استفاده از مواد، حساسیت های مختلفی در دندان ها و بافت های دهان ایجاد می‌شود. این روش اما در مطب، چون با ابزار حرفه ای صورت می‌گیرد، احتمال آسیب و حساسیت به حداقل می‌رسد.
• بیلیچینگ شامل سه روش می باشد:1- سفید کردن دندان ها در مطب (office Bleaching)2- سفید کردن دندان در منزل (Home Bleaching )3-ترکیبی از هر دو روش
  

  Home Bleaching   

هوم بیلیچینگ یکی از روش های سفید کردن دندان است که کاملا بدون ضرر برای دندان ها بوده و بدون هیچگونه تروما دندان ها را چند درجه روشن تر می کند.
در این روش فرد مواد بیليچينگ را در شلي كه دندانپزشک ساخته است قرار مي دهد و شب موقع خواب استفاده ميكند. در ابتدا بیمار برای تهیه قالب به مطب دندانپزشکی مراجعه می کند. دندانپزشک بعد از تهیه قالب از دندان های بیمار، آن را برای ساخت تری پلاستیکی به لابراتوار می فرستد و در جلسه دوم بیمار تری را از دندانپزشک دریافت می کند تا ادامه درمان را در منزل انجام دهد.

استفاده ازهوم بلیچینگ یا بلیچینگ خانگی دندان شامل مراحل زیر میباشد:

• قبل از انجام هر کاری لازم است دندان های خود را مسواک بزنید و با نخ دندان فضای بین دندانهایتان را تمیز کنید.
• سری مخصوص مخلوط کردن سرنگ را وصل کنید.
• تنها چند قطره از مواد بلیچینگ را در سطح داخل هر یک از تری های ساخته شده برای دندان های فک بالا و پایین بچکانید و پس از آن با نوک سرنگ مواد را در سطح تری پخش کنید.
• تری ها را بر روی دندان خود قرار دهید.
• دقت داشته باشید که مواد بلیچینگ از سطح قالب بیرون نزده باشد و تری ها به درستی بر روی دندانهایتان قرار گرفته باشد.
• پس از آن حباب هایی در مواد بلیچینگ مشاهده خواهید کرد که این جزو روند درمان می باشد.
• قالب ها را به مدت 4 الی 6 ساعت روی دندان ها نگهدارید.
• پس از هربار استفاده لازم است قالب ها را با مسواک و مایع صابون شست و شو داده و دهان و دندان خود را کامل بشویید.
• بهتر است برای حاصل شدن نتیجه بهتر مواد بلیچینگ را در دو نوبت روز و شب، قبل از خواب مورد استفاده قرار دهید.
• دقت داشته باشید که فاصله ی زمانی بین دو نوبت بلیچینگ در خانه حداقل باید یک ساعت باشد.
• طول درمان بلیچینگ خانگی حدودا 2 هفته است که باید به صورت متناوب در طول شب 4 تا 6 ساعت قالب را بر روی دندان های خود قرار دهید.

Office Bleaching

این نوع بلیچینگ در مطب و صرفاً توسط دندانپزشک انجام میگردد.در این روش بعد از گذاشتن گارد لثه ( محافظ لثه ) بر روی لثه ها، مواد بیلیچینگ با درصد بالا  روی دندان ها گذاشته می شود.که بعد از گذشت زمان مناسب که معمولاً 20 دقیقه می باشد شسته شده و مجدد تا حداکثر سه مرحله  تکرار میگردد.

آفیس بیلیچینگ به دو صورت اینترنال بلیچینگ و اکسترنال بلیچینگ انجام می شود.

• اکسترنال بلیچینگ:

در دندان های سالم که عصب کشی نشده اند و فقط دچار بدرنگی هستند استفاده می شود.

مراحل انجام بلیچینگ در مطب:

• تمیز کردن دندان‌ها و انجام فرآیند جرم گیری (در صورتی که دندان ها جرم داشته باشند ابتدا باید جرم ها برداشته شود و دندان ها کاملا تمیز شوند)
• گذاشتن یک وسیله دندانپزشکی برای باز کردن دهان به منظور ایجاد دسترسی به تمام سطوح دندانی
• محافظت از بافت لثه با کمک مواد مخصوص (مطابق تصویر بالا). پوشاندن لثه با این ماده به این منظور انجام می شود که مواد بلیچینگ به لثه آسیب نزنند.
• اعمال مواد بلیچینگ بر روی دندان ها به مدت 15دقیقه در 3 پارت
• در طی مدت زمانی که مواد بلیچینگ بر روی دندان ها قرار می گیرد، برای فعال کردن مواد موجود در آن از دستگاه لایت کیور یا لیزر استفاده می شود. به این شکل نور را به مواد میتابانند و نور نیز باعث فعال شدن هیدروژن پراکسید می شود و روند سفید شدن دندان ها آغاز می شود.
• اگر دندان ها بیش از حد دچار تیرگی، زردی و خلاصه تغییر رنگ باشند ممکن است در یک جلسه با کمک بلیچینگ دندان در مطب سفید نشوند و نیاز به یک جلسه دیگر باشد. اگر چنین باشد شما یک روز  دیگر برای سفید کردن دندان ها باید مراجعه کنید.
• در نهایت پس از اتمام درمان در صورت نیاز، یک کیت بلیچینگ در منزل برای استفاده در خانه و بیشتر شدن مدت زمان سفید بودن دندان ها به بیمار داده می شود.

حتما بخوانید: بازسازی لبخند توسط بلیچینگ و یا لمینیت سرامیکی؟! تفاوت های بلیچینگ و لمینیت سرامیکی

• اینترنال بلیچینگ:

دندانهایی که دچار ضربه شدید شده باشند و خونریزی از داخل کانال اتفاق افتاده باشد و یا درمان ریشه روی آنان انجام شده باشد گاها سبب بد رنگی دندان می شوند و به علت اینکه این عارضه از داخل دندان رخ داده است با قرار دادن مواد اینترتال بلیچینگ داخل دندان می شود آنرا درمان کرد که این مواد بعد از درمان خارج شده و با مواد ترمیمی جایگزین می شوند.

بسته به نوع بدرنگي دندان روش بیليچينگ در مطب، بیليچينگ در خانه و يا هردو باهم استفاده مي شود.

مراحل انجام بلیچینگ در مطب:

• تمیز کردن دندان‌ها و انجام فرآیند جرم گیری (در صورتی که دندان ها جرم داشته باشند ابتدا باید جرم ها برداشته شود و دندان ها کاملا تمیز شوند)
• گذاشتن یک وسیله دندانپزشکی برای باز کردن دهان به منظور ایجاد دسترسی به تمام سطوح دندانی
• محافظت از بافت لثه با کمک مواد مخصوص (مطابق تصویر بالا). پوشاندن لثه با این ماده به این منظور انجام می شود که مواد بلیچینگ به لثه آسیب نزنند.
• اعمال مواد بلیچینگ بر روی دندان ها به مدت 15دقیقه در 3 پارت
• در طی مدت زمانی که مواد بلیچینگ بر روی دندان ها قرار می گیرد، برای فعال کردن مواد موجود در آن از دستگاه لایت کیور یا لیزر استفاده می شود. به این شکل نور را به مواد میتابانند و نور نیز باعث فعال شدن هیدروژن پراکسید می شود و روند سفید شدن دندان ها آغاز می شود.
• اگر دندان ها بیش از حد دچار تیرگی، زردی و خلاصه تغییر رنگ باشند ممکن است در یک جلسه با کمک بلیچینگ دندان در مطب سفید نشوند و نیاز به یک جلسه دیگر باشد. اگر چنین باشد شما یک روز  دیگر برای سفید کردن دندان ها باید مراجعه کنید.
• در نهایت پس از اتمام درمان در صورت نیاز، یک کیت بلیچینگ در منزل برای استفاده در خانه و بیشتر شدن مدت زمان سفید بودن دندان ها به بیمار داده می شود.

جایگزین بلیچینگ برای افرادی که سفیدی بیش از حد می‌خواهند چیست؟

در آن صورت می‌توان درمان لمینیت سرامیکی یا کامپوزیت ونیر را برحسب نیاز  در نظر گرفت. اما اگر صرفا برگشت به رنگ اولیه دندان ها مد نظر است بلیچینگ می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد.

مواد بلیچینگ دندان چطور عمل می‌کنند؟

بلیچینگ دندان حاوی هیدروژن پراکسید و یا ماده‌ای به نام کاربامید پراکسید بوده و غلظتی بین 10 تا 40 درصد دارند. هیدروژن پراکسید یک ماده اکسید کننده است که بر روی دندان پخش می‌شود و باعث ایجاد رادیکال‌های آزاد ناپایدار می‌گردد .این رادیکال‌ها به مولکول‌های رنگیِ آلی (که در فضای بین نمک‌های غیر آلی مینای دندان وجود دارند) حمله می‌کنند. این حمله اتصال بین مولکول های رنگی را نشانه می‌رود و آن‌ها را به رنگدانه‌های ضعیف و کوچک‌تر تقسیم می کند. از طرفی این مولکول‌های کوچک‌تر طیف جذبی متفاوتی دارند، و به این صورت است که سفید شدن دندان آغاز می‌شود.

حتما بخوانید: مقايسه لمينيت، كامپوزيت و بليچينگ ( زيبايي، رنگ پذيري، استحكام)

 آیا انجام بلیچینگ باعث آسیب به دندان ها می‌گردد؟

مواد بلیچینگ دندان خودشان به تنهایی بدون ضرر بوده و به دندان‌ها آسیب نمی‌رسانند، چون مواد شیمیایی موجود در آن‌ها، هیچ تاثیری روی ساختار معدنی دندان‌های ما ندارند. و تنها به مولکول‌های آلی رنگی که باعث تغییر رنگ دندان‌ها شده‌اند حمله می‌کنند. اما در بعضی از مواد بلیچینگ (که استاندارد نیستند)، جهت افزایش طول عمر عامل سفید کننده PH ماده را اسیدی می‌کنند (که این افزایش PH روی ضخامت و سختی مینا تاثیر منفی می‌گذارد. در چنین شرایطی احتمال ایجاد حساسیت دندانی پس از استفاده از این مواد بلیچینگ افزایش میابد. اما به صورت کلی احتمال حساس شدن دندان‌ها طی فرآیند بلیچینگ به غلظت ماده و مدت زمان استفاده از آن بستگی دارد. و اگر این حساسیت ایجاد شود معمولاً فقط یک یا چند روز ادامه یافته و کاملاً قابل برگشت است.

میزان تاثیر بلیچینگ بر دندان ها

میزان تاثیر بلیچینگ بر دندانها یا در واقع کیفیت سفید شدن دندانها به نوع جنس دندان و رنگ طبیعی آن وابسته است. به این ترتیب افراد مختلف از یک مواد و نزد یک دندانپزشک خاص ممکن است نتایج مختلفی بگیرند. اما میتوان گفت بلیچینگ می تواند دندانها را دو تا چهار درجه روشنتر کند.

سوالات متداول

دکتر مهناز ارشد

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب

استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران