آپنه خواب یک اختلال خواب بالقوه جدی است که در آن تنفس به طور مکرر متوقف و شروع می شود. اگر با صدای بلند خروپف می کنید و حتی بعد از یک خواب کامل شبانه احساس خستگی می کنید، ممکن است دچار آپنه خواب باشید.
انواع اصلی آپنه خواب عبارتند از:
آپنه انسدادی خواب:
شکل رایج تری از آپنه است که در هنگام شل شدن عضلات گلو رخ می دهد.
آپنه خواب مرکزی:
زمانی رخ می دهد که مغز سیگنال های مناسبی را به عضلات کنترل کننده تنفس ارسال نمی کند.
سندرم آپنه خواب پیچیده:
همچنین به عنوان آپنه مرکزی اورژانس شناخته می شود، که زمانی رخ می دهد که فردی هم آپنه انسدادی خواب و هم آپنه خواب مرکزی داشته باشد.
آپنه انسدادی خواب (OSA) با دوره هایی از انسداد کامل راه هوایی یا انسداد نسبی همراه با کاهش اشباع اکسیژن یا بیدارشدن مکرر از خواب مشخص می شود. این اختلال منجر به خواب پراکنده و غیر مفید می شود. OSAپیامد های مهمی برای سلامت قلبی عروقی، بیماری های روانی، کیفیت زندگی و ایمنی رانندگی دارد OSA. با خواب آلودگی در طول روز مرتبط است و میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.
دوره های آپنه ممکن است صد ها بار در هر شب رخ دهد و با تغییر در ضربان قلب، کاهش اشباع اکسیژن و صدا های بلند تنفس (خروپف) همراه است. این اختلال با عوارض و مرگ و میر بسیار بالایی از جمله فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر، افسردگی، دیابت مقاوم به انسولین و حوادث مرتبط با خواب همراه است.
علائم آپنه خواب
علائم و نشانه های آپنه انسدادی و آپنه مرکزی خواب با یکدیگر هم پوشانی دارند و گاهی اوقات تشخیص نوع آن را دشوار می کنند. شایع ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی خواب عبارتند از:
خروپف با صدای بلند
- اپیزود هایی که در آن تنفس شما در طول خواب متوقف می شود.
- نفس نفس زدن در هنگام خواب
- بیدار شدن با دهان خشک
- سردرد صبحگاهی
- مشکل در خوابیدن (بی خوابی)
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- مشکل در توجه در هنگام بیداری
- تحریک پذیری
علل ایجاد آپنه
آپنه انسدادی خواب
این نوع آپنه زمانی اتفاق می افتد که عضلات پشت گلو شل و ریلکس می شوند. این ماهیچه ها از کام نرم، زبان کوچک، لوزه ها، دیواره های جانبی گلو و زبان حمایت می کنند. هنگامی که ماهیچه ها شل می شوند، هنگام تنفس راه هوایی شما باریک یا بسته می شود. شما نمی توانید هوای کافی دریافت کنید، که درنهایت می تواند سطح اکسیژن خون را کاهش دهد.
مغز شما ناتوانی شما در تنفس را حس می کند و برای مدت کوتاهی شما را از خواب بیدار می کند تا بتوانید راه هوایی خود را دوباره باز کنید. این بیداری معمولا آنقدر کوتاه است که شما آن را به خاطر نمی آورید. ممکن است خرخر کنید، احساس خفگی کنید یا با زحمت نفس بکشید. این الگو می تواند پنج تا ۳۰ بار یا بیشتر در هر ساعت در تمام شب تکرار شود و توانایی شما برای رسیدن به مراحل عمیق و آرام خواب را مختل کند.
آپنه خواب مرکزی
این شکل آپنه خواب زمانی رخ می دهد که مغز شما قادر به انتقال سیگنال به عضلات تنفسی شما نیست. این بدان معناست که برای مدت کوتاهی هیچ تلاشی برای نفس کشیدن نمی کنید. ممکن است با تنگی نفس از خواب بیدار شوید یا به سختی بتوانید بخوابید.
عوامل خطر در آپنه خواب (ریسک فاکتورها)
آپنه خواب می تواند هر کسی، حتی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. اما برخی عوامل خطر شانس ابتلا شما را افزایش می دهد.
آپنه انسدادی
اضافه وزن: افرادی که چاق هستند، چهار برابر افراد طبیعى در معرض خطر ابتلا به آپنه هستند. رسوبات چربی در اطراف راه هاى هوایی فوقانی ممکن است تنفس شما را مختل کند. اما همه کسانی که آپنه خواب دارند، دارای اضافه وزن نیستند.
دور گردن: افرادیکه گردن ضخیم ترى دارند ممکن است راه های هوایی باریکى داشته باشند. در مردان اگر دور گردن 17 اینچ (43 سانتیمتر) و بزرگ تر باشد ، خطر بیشتر مى شود. در زنان، اگر گردن حدود 15 اینچ (38 سانتیمتر) یا بیشتر باشد، خطر افزایش می یابد.
راه هوایی باریک: ممکن است گلوى شما به طور طبیعی باریک باشد. یا ممکن است لوزه ها یا آدنوئید ها بزرگ شوند و راه هوایی را مسدود کنند، مخصوصا در کودکان مبتلا به آپنه خواب.
مرد بودن: مردان دو برابر بیشتر از زنان احتمال ابتلا به آپنه خواب را دارند. با این حال، در زنان در صورت داشتن اضافه وزن، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد .هم چنین خطر آن ها پس از یائسگی تیز افزایش می یابد.
سن بالا: آپنه خواب عمدتا در افراد مسن رخ می دهد.
سابقه ى خانوادگی: اگر اعضاى خانواده ى شما آپنه خواب دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید.
مصرف الکل یا آرام بخش ها: این مواد باعث شل شدن عضلات گلو مى شوند .
سیگار کشیدن: سیگاری ها سه برابر بیشتر از افرادى که هرگز سیگار نکشیدند در معرض ابتلا به آپنه انسدادی هستند. سیگار کشیدن ممکن است میزان التهاب و احتباس مایعات در راه هوایی فوقانى را افزایش دهد. این خطر احتمالا بعد از ترک سیگارکم می شود.
گرفتگی بینی: اگر دچار مشکل تنفسى در بینی خود هستید ( چه از نظر آناتومى و چه آلرژی) احتمال بیشتری برای ابتلا به آپنه انسدادی دارید.
آپنه مرکزی
سن بالا: مردان مسن و سالخوردگان بیشتر در معرض آپنه مرکزی قرار دارند.
اختلالات قلبى: افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب در معرض خطر آپنه مرکزی هستند.
استفاده از داروهای ضد درد: داروهای مخدر، به ویژه داروهای طولانی مدت مانند متادون، خطر آپنه مرکزی را افزایش می دهند.
سکته ى مغزی: افرادی که دچار سکته ى مغزی شده اند در معرض خطر آپنه مرکزی یا آپنه پیچیده قرار دارند.
عوارض آپنه در خواب
آپنه خواب یک وضعیت پزشکی جدی است. عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی در روز
بیداری های مکرر مرتبط با آپنه خواب خواب طبیعی را غیرممکن می کند و خواب آلودگی شدید، خستگی و تحریک پذیری در طول روز را محتمل می سازد. ممکن است در تمرکز مشکل داشته باشید و در محل کار، تماشای تلویزیون یا حتی هنگام رانندگی به خواب بروید. افراد مبتلا به آپنه خواب در معرض خطر تصادفات وسایل نقلیه هستند. همچنین ممکن است احساس تندخویی، بد خلقی یا افسردگی داشته باشند. کودکان و نوجوانان مبتلا به آپنه خواب ممکن است در مدرسه عملکرد ضعیفی داشته باشند یا مشکلات رفتاری داشته باشند.
فشار خون بالا یا مشکلات قلبی
افت ناگهانی سطح اکسیژن خون که در حین آپنه خواب رخ می دهد، فشار خون را افزایش می دهد و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار قرار می دهد. داشتن آپنه انسدادی خواب خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهد. آپنه انسدادی خواب همچنین ممکن است خطر حمله قلبی مکرر، سکته مغزی و ضربان قلب غیر طبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد. اگر بیماری قلبی دارید، دوره های متعدد کاهش اکسیژن خون (هیپوکسی یا هیپوکسمی) می تواند منجر به مرگ ناگهانی در اثر ضربان قلب نا منظم شود.
دیابت نوع ۲
ابتلا به آپنه خواب خطر ابتلا به مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. سندرم متابولیک، این اختلال که شامل فشار خون بالا، سطوح غیرطبیعی کلسترول، قند خون بالا و افزایش دور کمر است، با خطر بالا تر بیماری قلبی مرتبط است.
عوارض داروها و جراحی
آپنه انسدادی خواب نیز با مصرف برخی داروها و بیهوشی عمومی نگران کننده است. افراد مبتلا به آپنه خواب ممکن است بعد از جراحی بزرگ دچار عوارض بیشتری شوند، زیرا مستعد مشکلات تنفسی هستند، به خصوص زمانی که آرام بخش دریافت کرده اند و به پشت دراز می کشند. قبل از انجام عمل جراحی، در مورد آپنه خواب خود و نحوه درمان آن پزشک خود را مطلع سازید.
مشکلات کبدی
افراد مبتلا به آپنه خواب بیشتر احتمال دارد که نتایج غیرطبیعی در آزمایشات عملکرد کبد داشته باشند و کبد آن ها بیشتر احتمال دارد علائم اسکار (بیماری کبد چرب غیر الکلی) را نشان دهد.
فاصله دیگران از شما
همراه با خروپف های بلند می تواند هر کسی را که در نزدیکی شما می خوابد از استراحت خوب باز دارد. این غیرمعمول نیست که یک شریک مجبور شود برای خوابیدن به اتاق دیگری یا حتی طبقه دیگری از خانه برود.
درمان آپنه خواب
برای موارد خفیف آپنه خواب، پزشک ممکن است فقط تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن یا ترک سیگار را توصیه کند. اگر آلرژی بینی دارید، پزشک درمان آلرژی را برای شما توصیه می کند. اگر این اقدامات علائم و نشانه های شما را بهبود نمی بخشد یا اگر آپنه شما متوسط تا شدید است، تعدادی درمان دیگر در دسترس هستند. دستگاه های خاصی می توانند به باز کردن راه هوایی مسدود شده کمک کنند و در موارد دیگر، ممکن است جراحی لازم باشد:
فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP)
اگر آپنه خواب متوسط تا شدید دارید، ممکن است از دستگاهی استفاده کنید که فشار هوا را از طریق یک ماسک در هنگام خواب ارسال می کند. دستگاه سی پپ CPAP یا فشار پیوندی مثبت پیوسته نوعی درمان آپنه خواب است که فشار هوای خفیف را به راه هوایی بالایی بیمار منتقل می کند تا راه های هوایی را باز نگه دارد تا بیماران بتوانند در حالی که به خواب می روند، به طور طبیعی نفس بکشند یا به عبارت دیگر موجب رفع گرفتگی عمل تنفس نشود.
عمل جراحی
جراحی معمولا تنها پس از شکست سایر درمان ها یک گزینه است. به طور کلی، حداقل یک آزمایش سه ماهه از سایر گزینه های درمانی قبل از در نظر گرفتن جراحی پیشنهاد می شود. با این حال، برای تعداد کمی از افراد با مشکلات خاص ساختار فک، این اولین گزینه خوب است.
اپلاینس های دهانی
اپلاینس های دهانی وسایلی هستند که در هنگام خواب برای جا به جا کردن فک پایین و زبان برای کمک به باز شدن راه هوا مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این وسایل باعث تحت کشش قرار گرفتن عضلات جدار مجرای هوا نیز می شود که در نتیجه راه هوا باز و گشاد شده و هوا می تواند در هنگام دم و بازدم به راحتی و بدون هیچ مقاومت و یا انسدادی وارد یا خارج شود. اپلاینس های دهانی خواب از تنوع بسیار زیادی برخوردار هستند، در زیر فواید اپلاینس دهانی و أنواع آن ها که برای شما در نظر گرفته شده است آورده شده است.
فواید اپلاینس های دهانی آپنه خواب:
- محافظت از مفصل گیجگاهی فکی با پوشاندن سطح دندان های خلفی
- توانایی کنترل دندان قروچه و عوارض ناشی از فشار دادن دندان ها به هم
- حرکت آزادانه فک در هنگام استفاده از این وسایل
- قفل نشدن فک درهنگام استفاده از این اپلاینس
- پیش گیری از عقب افتادن زبان و فک و باز نگه داشته شدن راه هوا
- بهبود تنفس از بینی
- ایجاد فضای کافی برای زبان
- باز بودن فضای کام برای احساس راحتی
- کوچک ترین سایز ممکن در مقایسه با سایر اپلاینس های موجود
- باز بودن بین فک بالا و پایین برای سهولت در صحبت کردن و آشامیدن
حتما بخوانید:مراحل ساخت دستگاه خروپف دهاني
اورال اپلاینس مناسب چه افرادی می باشد؟
- کسانی که دچاراضافه وزن هستند.
- کسانی که دچار وقفه تنفسی (آپنه خواب) شدید هستند و استفاده از دستگاه سی پپ (CPAP) برای آن ها دشوار است.
- کسانی که عادت به طاق باز خوابیدن (خوابیدن به کمر) دارند.
- کسانی که به علت مصرف الکل یا سیگار دچار شل شدن عضلات گلو و کام نرم می شوند.
انواع دستگاه های اورال اپلاینس
SomnoDent Flex and Fusion
حتما بخوانید: درمان درد و کلیک مفصل فکی
SomnoDent Flex
یکی از دستگاه های داخل دهانی درمان کننده ی خروپف و آپنه دستگاه سومنودنت می باشد. سومنودنت فلکس دارای لایه داخلی نرم و لایه خارجی سخت می باشد. لایه داخلی نرم پوسته پوسته نمی شود، تغییر رنگ نمی دهد و بو نمی گیرد. این دستگاه قابلیت تنظیم میزان جلو آمدن فک توسط پیچ تنظیم کننده را دارد. که براساس شدت آپنه و خروپف فرد و با توجه به تطابق پذیری مفصل فک تنظیم می شود.
SomnoDent Fusion
سومنودنت فیوژن تمام مزایای سومنودنت فلکس را دارد مضاف بر اینکه قابلیت افزایش میزان جلو آوردن فک را توسط بالچه های خاصی فراهم می کند.
با استفاده از این دستگاه ها به راحتی آپنه حین خواب و خروپف شما درمان می شود و میزان اکسیژن رسانی به مغز و قلب شما افزایش می یابد.
SomnoDent Avant
امروزه یکی از روش های بسیار موثر و شناخته شده و راحت درمان آپنه و خروپف دستگاه های داخل دهانی است. اونت نازک ترین و راحت ترین نوع دستگاه های داخل دهانی درمان کننده آپنه خواب شرکت سومنودنت می باشد (این شرکت در دنیا در زمینه دستگاه های خواب پیشرو می باشد) . اونت از تکنولوژی لایه نرم داخلی استفاده می کند که استفاده ازآن را بسیار راحت و همچنین گیر و استحکام آن را زیاد کرده است. این دستگاه از تمامی دستگاه های داخل دهانی درمان کننده ی خروپف کوچک تر ولی 20% قوی تر و 4 برابر دقیق تر می باشد.
در اونت توسط نوار 2 میلی متری بسیار محکمی فک بالا و پایین به هم متصل می شوند و به این ترتیب فک پایین را جلو می کشد. این نوار باز کردن دهان و حرکات بالا و پایین و طرفی فک را حین خواب ممکن می سازد.
پروسه ساخت آن کاملا دیجیتال هست و بسیار دقیق می باشد. اونت به عنوان دقیق ترین، باریک ترین و محکم ترین دستگاه خروپف معرفی شده است. در کلینیک دکتر مهناز ارشد ابتدا دندان های شما توسط اسکنر، اسکن شده و فایل شما به انگلستان ارسال می شود و در آنجا دستگاه ساخته شده و برای شما ارسال می شود. ما مفتخریم که امکان استفاده از جدید ترین تکنولوژی روز دنیا را برای شما عزیزان مهیا می کنیم.
ما مفتخریم که در کلینیک دکتر مهناز ارشد امکان استفاده از جدید ترین تکنولوژی روز دنیا را برای شما عزیزان فراهم می کنیم.
سوالات متداول
آپنه در خواب ممکن است باعث چاقی شود؟
چاقی یكی از علل اصلی پیدايش آپنه می باشد، همینطور اختلالات خواب نیز باعث چاقی در افراد می شود. در نتیجه یكی از راه های تكميلی درمان، كاهش وزن می باشد، اما در افرادی كه دارای اختلال خواب می باشند امكان كاهش وزن بسیار كم و همچنین دشوارتر است، چرا كه هورمون های لازمه ی متابولیسم بدن، سیری و گشنگی حين خواب عمیق ترشح می شود كه برای افراد مبتلا به آپنه این اتفاق در خواب نمی افتد.
چرا خروپف میکنم؟
خروپف بلند معمولا نشانه ای از آپنه ی خواب است، شما موقعی خروپف می کنید که زبانتان به سمت ته گلو می افتد و با دم و بازدم شما به لرزه در می آید. در آپنه عضلات گلوی شما به قدری شل می شود که مجرای تنفسی شما را می بندند. وقتی این اتفاق می افتد ممکن است بمدت 10 ثانیه یا بیشتر نتوانید نفس بکشید. کربن دی اکسید انباشته می شود و باعث می شود که مغز دستور بیداری شما را بدهد. شما مختصرا بیدار می شوید و دوباره به صورت عادی نفس می کشید. این وقفه های کوچک می تواند چندین بار در ساعت اتفاق بیافتد و شدیدا به سلامتتان آسیب برساند.
آیا خروپف می تواند باعث مرگ شود؟
طبق گفته دانشکده پزشکی هاروارد ، خروپف می تواند باعث مرگ شود. خروپف می تواند نشانه ای از بیماری آپنه خواب باشد. آپنه خواب به معنی انسداد های تنفسی مکرر در خواب است که می تواند بسیار جدی و منجر به سكته و مرگ فرد شود.
چه نوع خروپفی خطرناک است؟
خروپفی که برای شریک زندگی خسته کننده و آزاردهنده باشد، در اغلب موارد باعث تنش زناشویی و جدایی عاطفی می شود. خروپف بر میزان آشفتگی جریان هوا در طول خواب به علت انسداد مسیر های تنفسی دلالت دارد.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران