خشکی دهان زمانی رخ می دهد که تولید بزاق در دهان کم شود. علل این اتفاق می تواند عوارض جانبی برخی داروها، شرایط پزشکی خاص، کم آبی بدن و نوع سبک زندگی فردی باشد. اگر با علائمی مانند احساس خشکی و چسبندگی در دهان، تشنگی مکرر، مشکل در جویدن، بلعیدن و گلو درد رو به رو شدید، احتمالا به این عارضه مبتلا شدید. این مساله شاید تهدید کننده حیات نباشد اما بدون عارضه هم نیست و یا حتی ممکن است نشان دهنده یک بیماری باشد. این مقاله را بخوانید تا بیشتر در این خصوص و روش های درمان آن بدانید.
علائم خشکی دهان
اگر غدد بزاقی در دهان فرد به میزان کافی بزاق نسازند، این علائم را دائما یا اغلب اوقات خواهد داشت:
- خشک شدن یا احساس چسبندگی در دهان
- جویدن، بلع کردن و صحبت کردن دشوار (به علت خشکی زبان)
- گلودرد یا خشکی گلو و صدای خشن
- زبان خشک یا شیاردار
- مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
- تشنگی مکرر
- زخم یا شکاف لب و پوست اطراف دهان
- بوی بد دهان
علت خشک شدن دهان
همانطور که گفته شد هنگامی که غدد بزاقی، بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان نسازند و بزاق دهان بسیار کم باشد عارضه خشکی دهان ایجاد می شود. این غدد ممکن است به دلایل زیر به درستی کار نکنند:
مصرف برخی داروها: مثل ربوکستین، فشار خون بالا و اضطراب و همچنین ضد حساسیت ها، ضد احتقان ها، ریلکس کننده های عضلات و داروهای ضد درد
افزایش سن: فاکتورهای دخیل در این موضوع شامل استفاده از داروهای خاص، تغییر در توانایی بدن برای پردازش دارو در بدن، تغذیه ناکافی و بیماری های مزمن است.
درمان سرطان: داروهای شیمی درمانی می توانند ترکیب بزاق و مقدار تولید شده را تغییر دهند.
مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف متا مفتامین می تواند خشک شدن شدید و پوسیدگی دندان ها را در پی داشته
باشد.
استرس و خشکی دهان: زمانی که شما دچار استرس می شوید، سطح ترشح هورمون کورتیزول افزایش پیدا می کند. به این هورمون، هورمون استرس نیز گفته می شود. هنگامی که سطح کورتیزول در بزاق افزایش پیدا می کند، ترکیب بزاق تغییر کرده و باعث خشک شدن دهان می شود.
علت خشکی دهان و گلو خواب
خشکی دهان در خواب ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیافتند:
- خوابیدن با دهان باز
- کاهش تولید بزاق در شب
- تنفس با دهان
- عوامل محیطی مثل سرما و گرما
- سرما خوردگی
- التهاب گلو
- حساسیت
- داد زدن
- دویدن
- خروپف
- آپنه انسدادی
علت خشک شدن دهان بعد از بیدار شدن از خواب
خشک شدن دهان بعد از بیدار شدن از خواب به دلیل عدم تولید کافی بزاق است. دلایل مختلفی باعث ایجاد این مشکل می شوند. آپنه خواب، مصرف برخی داروها، افزایش سن و درمان سرطان، علت خشک شدن دهان بعد از بیدار شدن از خواب هستند.
خشکی دهان و کبد
سوء مصرف الکل و مصرف طولانی مدت آن باعث آسیب کبدی و اختلال در عملکرد کبد می شود. به این بیماری کبد الکلی می گویند. یکی از علائم اولیه برخی از بیماری های کبدی خشکی دهان است. این افراد علائم دیگری مانند افزایش تشنگی، درد یا حساسیت به لمس شکم، کاهش وزن، خستگی و زردی دارند.
کمبود کدام ویتامین باعث خشکی دهان میشود؟
کمبود برخی از ویتامین ها مانند ویتامین A ،D و ویتامین های گروه ب تهدیدی برای سلامت دهان و دندان هستند. کمبود این ویتامین ها مخصوصا ویتامین آ و ویتامین های گروه ب علاوه بر خشکی دهان، علت خشک شدن لب نیز هستند.
تاثیر یائسگی بر دندان ها
زنان در دوران یائسگی با کاهش استروژن روبه رو هستند. این امر می تواند علاوه بر افزایش خطر پوکی استخوان، مشکلاتی را برای دهان و دندان به وجود بیاورد. یکی تاثیرات یائسگی، خشکی دهان است. بزاق دهان در دوران یائسگی کم می شود که این امر می تواند فرد را مستعد بیماری لثه و در نتیجه ایجاد حفره در دندان ها کند. در این هنگام غدد بزاقی نمی توانند بزاق کافی برای شستن باکتری های دهان تولید کنند. در نتیجه این امر باعث تجمع میکروب ها می شود و خطر ابتلا به التهاب لثه و پوسیدگی دندان را به دنبال دارد.
خشکی دهان می تواند مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورد. بزاق می تواند در بلعیدن غذا به فرد کمک کند و هنگامی که غدد بزاقی نتوانند بزاق کافی تولید کنند، امکان دارد غذا به راحتی از گلو به مری نرود. راه حل های بسیار ساده ای برای جلوگیری از خشکی دهان در دوران یائسگی وجود دارد. شما می توانید در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا خشکی دهان را کاهش دهید و از نوشیدنی های حاوی کافئین خودداری نمایید. اگر خشکی دهان شما به حدی بود که با به کار بردن این راهبرد های ساده برطرف نشد، حتما به یک دندانپزشک مراجعه کنید. روش های درمانی متفاوتی برای جلوگیری و بهبود خشکی دهان به دلیل یائسگی وجود دارد.
عوارض خشکی دهان
از جمله عوارض خشکی دهان می توان به بیماری های لثه و عفونت های دهان و دندان اشاره کرد، زیرا حضور بزاق در دهان باعث کاهش فعالیت باکتری ها و حفاظت از دندان ها می شود. بنابراین وقتی این ماده کاهش پیدا کند دندان ها بیشتر در معرض خطر حمله باکتری ها و میکروب ها قرار می گیرند. تحقیقات نشان دهنده آن است که بیماری های دندان و دهان یکی از علل افزایش بیماری های قلبی است. همچنین وظیفه دیگر بزاق نرم کردن غذا و کمک به هضم غذا می باشد، پس اگر این ماده کم شود ما با اختلالات بلع و هضم و در پی آن اختلالات سیستم گوارش همراه خواهیم بود.
درمان خانگی خشکی دهان
برای درمان خانگی خشکی دهان چهار درمان وجود دارد که در ادامه به توضیحات آن ها می پردازیم:
نفس کشیدن از طریق بینی: نفس کشیدن از راه دهان نیز خودش از علت های خشکی دهان است. پس بهتر است که نسبت به نوع نفس کشیدن خود تجدید نظر کنید. زمانی که از راه بینی نفس بکشید تا حد زیادی باعث می شود که این مشکل برطرف گردد.
اجتناب از مصرف الکل، کافئین و تنباکو: الکل و تنباکو که همان سیگار است. باعث خشکی دهان می شود. کسانی که زیادی سیگار مصرف می کنند در طول زمان دچار این مشکل خواهند شد. از سوی دیگر نوشیدن الکل نیز باعث کم آبی بدن و خشک شدن دهان خواهد شد. نوشیدنی های کافئین دار هم مثل قهوه یا نسکافه در کوتاه ترین زمان باعث این مشکل و کم آبی بدن می شوند. پس بهتر است که در طول روز از این موارد به مقدار کمتری استفاده کنید تا با عارضه های ناشی از مصرف آن ها مواجه نشوید.
بیشتر آب بنوشید: به میزانی که شما در طول روز مقدار استفاده از آب را زیاد کنید بدن تان به اندازه کافی آب و مایعات دریافت خواهد کرد. و در نهایت مصرف آب بیشتر باعث تولید بزاق دهان خواهد شد. و خشکی دهان در خواب و طی روز بر طرف خواهد شد.
تحریک بزاق: می توانید با خوردن انواع ترشیجات غدد بزاقی را تحریک کنید که بزاق بیشتری ترشح کنند.
درمان های دارویی خشکی دهان
برای تشخیص علت و درمان خشکی دهان شما می توانید به دندانپزشک یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید. به طور معمول برای درمان خشکی دهان یکی از روش های زیر توصیه می شود:
تغییر دارو: گاهی می توان با تشخیص پزشک، داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند را با داروهای مشابه جایگزین کرد.
استفاده از مرطوب کننده دهان: در برخی موارد استفاده از محصولات مرطوب کننده دهان مانند محلول های دهانی و بزاق مصنوعی می تواند باعث افزایش لغزندگی و رفع مشکل خشکی حفره دهان شود. دهانشویه های حاوی زایلیتول نیز می تواند برای رفع خشکی دهان موثر باشند.
داروهای تحریک ترشح بزاق: اگر خشکی دهان شدید باشد، پزشک یا دندانپزشک شما داروهای تحریک کننده ی ترشح بزاق مانند پیلوکارپین، برم هگزین یا یویملین تجویز می کنند.
کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر مهناز ارشد در شمال تهران با ارائه خدمات دندانپزشکی دیجیتال توسط جدید ترین تکنولوژی روز دنیا با کادری مجرب، در خدمت شماست. انجام کلیه درمان های تخصصی اعم از انواع خدمات زیبایی دندان شامل لمینت، کامپوزیت ونیر، بلیچینگ دندان، روکش دندان، ایمپلنت های دندانی، درمان خروپف و آپنه خواب، و درمان مشکلات مفصل فکی و …
بی تردید، بهترین مراقبت دندانی را با ما تجربه می کنید.
برای دریافت اطلاعات دقیق تر راجع به لمینت در تهران می توانید ما با در ارتباط باشید از طریق راه های ارتباطی زیر:
تلفن: ٠٩٣٦٥١٦٤٣٢٣
سوالات متداول
خشکی دهان و کبد چه ارتباطی باهم دارند؟
خشکی دهان و کبد ارتباط مستقیمی با هم ندارند. با این حال، برخی بیماری های کبدی مانند سیروز کبد می توانند عللی برای خشکی دهان و گلو باشند.
علت خشکی گلو و سرفه های خشک چیست؟
علت خشکی گلو و سرفه های خشک می تواند به دلایل مختلفی نظیر التهاب های تنفسی، عفونت های ریه، آسم، عوامل آلرژیک، استفاده از داروهای خشک کننده و همچنین نقص تولید بزاق برگردد.
علت خشکی دهان و تنگی نفس در خواب چیست؟
علت خشک شدن دهان و تنگی نفس در خواب ممکن است به دلایلی نظیر استفاده از دستگاه تنفسی مصنوعی، خشکی هوا، التهاب مجاری تنفسی بالا، عوامل آلرژیک و اختلالات خواب و… برگردد.
آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان می شود؟
ناراحتی معده می تواند یکی از عوامل خشکی دهان باشد، زیرا می تواند باعث کاهش تولید بزاق دهان شود. اما باید توجه داشت که خشکی دهان و گلو ناشی از ناراحتی معده می تواند به عوامل دیگر نیز مربوط باشد و برای تشخیص دقیق بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
