زمانی که پالپ یا عصب داخلی دندان به دلیل پوسیدگی عمیق، ضربه یا عفونت آسیب می بیند، درمان ریشه یا همان عصب کشی انجام می شود تا دندان حفظ گردد. اما پایان درمان ریشه، پایان کار نیست؛ چرا که دندانی که عصب کشی شده، دیگر همان ساختار مستحکم و انعطاف پذیر اولیه را ندارد. در بسیاری از موارد، برای محافظت از این دندان، روکش دندان عصب کشی شده توصیه می شود. با این حال، تصمیم گیری درباره ی نیاز یا عدم نیاز به روکش، کاملاً به تشخیص دندانپزشک بستگی دارد و در تمام موارد الزامی نیست.
در این مقاله، نگاهی دقیق و علمی به مراحل روکش دندان، مزایا، انواع روکش دندان، مراقبت های پس از آن و هزینه روکش دندان عصب کشی شده خواهیم داشت. اگر قصد دارید تصمیم آگاهانه تری درباره ی درمان دندان عصب کشی شده ی خود بگیرید، مطالعه ی این مقاله می تواند بسیار مفید باشد.
چه زمانی دندان عصب کشی شده نیاز به روکش دارد؟
دندان عصب کشی شده در صورتی نیاز به روکش دندان دارد که مقدار زیادی از بافت دندان به دلیل پوسیدگی، تراش در حین درمان یا شکستگی از بین رفته باشد. نبود عصب باعث می شود دندان خشک تر، شکننده تر و مستعد ترک یا شکستگی شود؛ به خصوص در دندان های خلفی که هنگام جویدن فشار زیادی را تحمل می کنند. در شرایطی که نسج کافی از دندان باقی مانده باشد، با ترمیم دندان هم می توان دوام مناسبی به دست آورد و نیازی به روکش دندان نیست. بنابراین، این تصمیم باید توسط دندانپزشک و بر اساس میزان باقی مانده ی بافت دندان و موقعیت آن در دهان اتخاذ شود.
دلایل اصلی استفاده از روکش دندان پس از عصب کشی
- افزایش مقاومت ساختاری دندان در برابر فشارهای ناشی از جویدن
- جلوگیری از ترک یا شکستگی در دندان های ضعیف
- محافظت از دندان در برابر نفوذ مجدد باکتری ها
- افزایش دوام درمان و طول عمر دندان عصب کشی شده
- برقراری زیبایی ظاهری دندان ها، خصوصاً در نواحی قابل دید
مشاهده خدمات روکش دندان در کلینیک دکتر ارشد
مراحل روکش دندان عصب کشی شده
روند درمان روکش دندان عصب کشی شده، نیازمند دقت بالاست و با روش دیجیتال طی دو جلسه انجام می شود:
- ارزیابی کامل دندان و درمان ریشه
پیش از هر اقدامی، دندانپزشک بررسی می کند که عصب کشی کامل، دقیق و بدون عفونت بوده باشد.
- بازسازی ساختار دندان در صورت نیاز
اگر دندان تضعیف شده باشد، از درمان تقویتی مانند پست و کور (Post & Core) برای آماده سازی آن جهت دریافت روکش استفاده می شود.
- تراش دندان برای آماده سازی فضای روکش
دندان به شکل خاصی تراش داده می شود تا فضای کافی برای قرار گیری روکش دندان به درستی فراهم شود.
- اسکن دیجیتال
با استفاده از اسکنر دیجیتال سه بعدی، از دندان اسکن دقیقی تهیه می شود تا لابراتوار بتواند روکش دندان را با دقت بالا بسازد.
- ساخت روکش در لابراتوار
در این مرحله، روکش اختصاصی دندان با توجه به رنگ، فرم، نوع ماده و آناتومی دندان های بیمار طراحی و ساخته می شود.
- امتحان نهایی و چسباندن روکش دندان
روکش ساخته شده ابتدا امتحان می شود و پس از تأیید تماس های دندانی، زیبایی و راحتی، با سمان مخصوص دندانپزشکی به صورت دائم بر روی دندان نصب می گردد.
روکش دندان عصب کشی شده چقدر طول میکشد؟
مدت زمان انجام روکش دندان بسته به روش مورد استفاده متفاوت است. در روش سنتی، از قالبگیری تا نصب روکش نهایی ممکن است بین 7 تا 14 روز طول بکشد. اما در دندانپزشکی دیجیتال، روکش در همان روز یا حداکثر یک روز بعد آماده شده و نصب می گردد.
پست و کور جهت حفاظت از دندان عصب کشی شده
آیا روکش دندان عصب کشی شده درد دارد؟
در حالت عادی، درمان روکش نباید دردناک باشد. دندانی که عصب کشی شده، فاقد عصب است و در نتیجه احساس درد در آن وجود ندارد. با این حال، اگر تراش یا فشار زیاد باشد، ممکن است حساسیت یا ناراحتی موقت ایجاد شود که معمولاً با مراقبت های ساده و استفاده از داروهای مسکن برطرف می شود.
پوسیدگی دندان زیر روکش
روکش به تنهایی نمی‌تواند از پوسیدگی جلوگیری کند. در صورتی که بهداشت دهان و دندان رعایت نشود یا روکش به درستی نصب نشده باشد، امکان تجمع پلاک و نفوذ باکتری به زیر روکش وجود دارد که در نهایت موجب پوسیدگی دندان پایه می‌شود. به همین دلیل، رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک ضروری است.
طول عمر دندان عصب کشی شده بدون روکش
دندانی که عصب کشی شده ولی روکش نشده است، به شدت در معرض شکستگی و پوسیدگی قرار دارد. طول عمر چنین دندانی بسیار کمتر از دندانی است که با روکش محافظت شده باشد. در بسیاری از موارد، دندان بدون روکش ممکن است در اثر فشار جویدن یا ضربه به طور کامل بشکند.
انواع روکش دندان عصب کشی شده
انتخاب نوع روکش دندان وابسته به شرایط فردی هر بیمار است. در ادامه با انواع رایج روکش دندان آشنا می شوید:
1. روکش فلز – سرامیک (PFM)
روکش هایی با هسته ی فلزی و پوشش چینی که استحکام خوبی دارند، اما ظاهر آن ها در دندان های جلویی ممکن است کاملاً طبیعی نباشد.
2. روکش تمام سرامیک
از جنس پرسلن خالص بوده و زیبایی فوق العاده ای دارد. مناسب دندان های جلویی و افرادی است که حساسیت بالایی به ظاهر دندان دارند.
3. روکش زیرکونیا
ترکیبی از استحکام بسیار بالا و زیبایی طبیعی. بی نهایت مقاوم در برابر فشار و گزینه ای ایده آل برای بسیاری از بیماران.
4. روکش تمام فلزی
روکشی با دوام و مقاومت بالا، اما بدون زیبایی ظاهری. معمولاً برای دندان های آسیاب که دیده نمی شوند استفاده می شود.
هزینه روکش دندان عصب کشی شده
هزینه روکش دندان عصب کشی شده ممکن است در هر فرد متفاوت باشد و به عوامل متعددی بستگی دارد. مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر هزینه روکش دندان عصب کشی شده عبارت اند از:
- جنس روکش: مواد به کار رفته در ساخت روکش نقش مهمی در تعیین هزینه آن دارند. روکش های تمام سرامیک، زیرکونیا، فلز- سرامیک (PFM) و تمام فلزی هر یک قیمت متفاوتی دارند. اما به طور معمول، روکش های زیرکونیا و تمام سرامیک گران تر هستند.
- نیاز به درمان های تکمیلی: در برخی موارد، پیش از قرار دادن روکش، لازم است درمان هایی مانند پست و کور (Post & Core) برای تقویت دندان انجام شود که باعث افزایش هزینه می شود.
- نوع قالبگیری از دندان: استفاده از اسکن دیجیتال به جای روش های سنتی ممکن است هزینه ی نهایی درمان را افزایش دهد، اما در عوض دقت و راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می کند.
- تجربه دندانپزشک و کیفیت لابراتوار: دستمزد دندانپزشک و سطح کیفی لابراتوار ساخت روکش نیز تأثیر مستقیم بر هزینه دارد. مراکز تخصصی با تجهیزات پیشرفته معمولاً تعرفه بالاتری دارند، اما در عوض نتیجه ای دقیق تر و ماندگار تر ارائه می دهند.
توجه داشته باشید که کیفیت پایین متریال یا اجرای نا صحیح درمان ممکن است در آینده باعث تخریب مجدد دندان یا نیاز به درمان های پر هزینه تری مانند ایمپلنت دندان شود.
مزایای روکش دندان عصب کشی شده
روکش کردن دندان پس از عصب کشی، یکی از مؤثر ترین راه ها برای حفظ و بازگرداندن عملکرد دندان است. از جمله مزایای مهم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت کامل از ساختار ضعیف شده دندان: دندان پس از درمان ریشه، به دلیل از بین رفتن عصب و بافت های داخلی، شکننده می شود. روکش نقش حفاظتی حیاتی دارد و مانع از شکستگی دندان می شود.
- جلوگیری از ترک یا شکستگی دندان در طولانی مدت: دندان هایی بعد از عصب کشی بافت سالم زیادی از دست داده اند و که روکش نشده اند، در معرض شکستگی های عمیق و غیرقابل ترمیم قرار می گیرند.
- بازگرداندن عملکرد طبیعی جویدن: با نصب روکش دندان، دندان توان تحمل فشار جویدن را بازمی یابد و بیمار می تواند با اطمینان غذا بخورد.
- افزایش طول عمر دندان عصب کشی شده: با مراقبت صحیح، روکش ها می توانند چندین سال دوام بیاورند، و دندان را از نیاز به درمان های پرهزینه تر در آینده نجات دهند.
معایب روکش دندان عصب کشی شده
در کنار مزایا، آگاهی از معایب و محدودیت های احتمالی روکش دندان عصب کشی شده نیز ضروری است تا بتوان تصمیم آگاهانه تری گرفت:
- تراش بیشتر نسج سالم دندان: برای نصب روکش دندان، دندان باید تا حد مشخصی تراش داده شود که ممکن است بخشی از بافت سالم نیز حذف شود.
- احساس فشار یا بلندی در روزهای اول: برخی بیماران تا زمانی که به ارتفاع جدید دندان عادت کنند، احساس فشار یا ناهماهنگی در جویدن دارند.
- احتمال نیاز به تعویض در بلند مدت: اگرچه روکش ها بادوام هستند، اما در اثر گذر زمان ممکن است دچار ساییدگی، لب پریدگی یا لق شدن شوند و نیاز به تعویض داشته باشند.
- هزینه ی بالاتر نسبت به ترمیم های معمول: روکش ها به ویژه انواع سرامیکی و دیجیتال، هزینه ی بیشتری نسبت به پرکردن ساده دارند.
مراقبت های پس از نصب روکش دندان
روکش دندان اگرچه مقاوم و محافظ است، اما برای حفظ سلامت طولانی مدت آن، رعایت مراقبت های مناسب ضروری است. با رعایت نکات زیر، می توانید عمر روکش و دندان پایه را به طور قابل توجهی افزایش دهید:
- رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت منظم
روزانه دو بار مسواک بزنید و حداقل یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
- استفاده از دهان شویه آنتی باکتریال
استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید یا ضد پلاک، به کاهش باکتری های دهان و پیشگیری از پوسیدگی دندان های مجاور و پایه کمک می کند.
- اجتناب از غذاهای بسیار سفت و چسبنده
گاز زدن یخ، شکلات های سفت یا باز کردن در بطری با دندان، ممکن است باعث ترک یا لب پریدگی روکش دندان شود. آدامس، تافی و سایر خوراکی های چسبنده نیز ممکن است باعث لق شدن یا بیرون آمدن روکش شوند.
- در صورت دندان قروچه، از محافظ شبانه استفاده کنید.
اگر عادت به دندان قروچه یا ساییدن دندان ها در خواب دارید، حتماً با مشورت دندانپزشک از نایت گارد استفاده کنید تا از ترک خوردن یا شکستگی روکش دندان جلوگیری شود.
- معاینات منظم دندانپزشکی
مراجعه هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک برای بررسی وضعیت روکش، دندان پایه، لثه و سایر دندان ها ضروری است.
- پرهیز از تغییرات شدید دمایی ناگهانی در غذا و نوشیدنی
خوردن نوشیدنی های بسیار سرد بلافاصله بعد از غذای داغ (یا بالعکس) می تواند به مرور زمان به ساختار روکش یا چسب آن آسیب وارد کند.
در صورت عدم روکش دندان عصب کشی شده، چه خطراتی وجود دارد؟
اگر دندان عصب کشی شده روکش نشود (در مواردی که به روکش نیاز دارد)، ممکن است با این مشکلات مواجه شوید:
- ترک خوردگی یا شکستگی ناگهانی دندان
- نفوذ مجدد میکروب ها و بروز عفونت ثانویه
- پوسیدگی در نواحی باقیمانده
- از دست رفتن کامل دندان و نیاز به درمان هایی مانند ایمپلنت
جمع بندی
روکش دندان پس از عصب کشی، نه تنها یک اقدام ترمیمی بلکه یک مرحله حیاتی برای حفظ سلامت و استحکام دندان است. دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته، به دلیل از بین رفتن پالپ و کاهش تغذیه داخلی، اغلب شکننده تر از گذشته می شود و در معرض شکستگی، پوسیدگی یا حتی از دست رفتن کامل قرار دارد. در این شرایط، استفاده از روکش دندان به عنوان یک محافظ قدرتمند عمل می کند که دندان را در برابر فشار های جویدن، آسیب های محیطی و نفوذ باکتری ها ایمن می سازد.
درمان روکش دندان صحیح و اصولی، می تواند طول عمر دندان درمان شده را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و علاوه بر بازگرداندن عملکرد طبیعی دندان، نقش مهمی در زیبایی لبخند شما ایفا کند. البته این تصمیم باید تحت نظر دندانپزشک متخصص و پس از بررسی کامل وضعیت دندان گرفته شود، زیرا در برخی موارد، بافت باقیمانده دندان آنقدر سالم است که نیازی به روکش نخواهد بود. در نهایت، مراقبت های بعد از روکش مانند رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و پرهیز از جویدن مواد بسیار سفت، در حفظ نتیجه درمان نقش تعیین کننده ای دارند. اگر دندان شما عصب کشی شده است، بهتر است بدون تعلل برای بررسی نیاز به روکش به یک دندانپزشک ماهر مراجعه کنید تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده پیشگیری شود.
روکش دندان عصب کشی شده دکتر مهناز ارشد
در کلینیک دندانپزشکی دیجیتال دکتر مهناز ارشد واقع در شمال تهران، خدمات روکش دندان پس از درمان ریشه با بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته و مطابق با استاندارد های بین المللی انجام می پذیرد. در این مرکز، از اسکن داخل دهانی دیجیتال، طراحی سه بعدی کامپیوتری و متریال های با کیفیت ممتاز جهت ساخت روکش دندان استفاده می شود که نتیجه ی آن، افزایش دقت درمان، زیبایی بیشتر، و دوام بالاتر روکش دندان خواهد بود. تمامی مراحل درمان توسط دکتر مهناز ارشد، متخصص پروتزهای دندانی، و تیمی مجرب و آموزش دیده انجام می شود تا بیمار با خیالی آسوده، تجربه ای ایمن و مؤثر از درمان داشته باشد.
کلینیک دکتر ارشد با تمرکز بر دندانپزشکی دیجیتال، خدمات متنوعی شامل روکش و ایمپلنت دندانی، لمینت سرامیکی، کامپوزیت ونیر، بلیچینگ دندان، درمان مشکلات مفصل گیجگاهی – فکی، و همچنین درمان خروپف و آپنه خواب را با بالاترین کیفیت و دقت ارائه می دهد.
ما باور داریم که ترکیب دانش تخصصی، فناوری روز و احترام به حقوق بیمار، می تواند تجربه ای متفاوت از مراقبت های دندانی را برای شما رقم بزند.
برای دریافت مشاوره تخصصی، بررسی وضعیت دندان های عصب کشی شده و انتخاب بهترین نوع روکش، با ما در ارتباط باشید:
📞 شماره تماس: ۰۹۳۶۵۱۶۴۳۲۳
سوالات متداول
- آیا همیشه بعد از عصب کشی دندان باید روکش انجام شود؟
خیر. اگر دندان نسج کافی داشته باشد و در ناحیه فشار بالا قرار نداشته باشد، با ترمیم ساده میتوان از دندان محافظت کرد. تشخیص نهایی با دندانپزشک است.
- روکش دندان چه مدت بعد از عصب کشی باید نصب شود؟
بهتر است ظرف ۱ تا ۲ هفته بعد از پایان درمان ریشه، روکش انجام شود تا از شکستگی یا عفونت احتمالی جلوگیری گردد.
- آیا روکش باعث بوی بد دهان می شود؟
خیر، اگر به درستی نصب شده باشد و بهداشت دهان رعایت شود، مشکلی ایجاد نمی کند. بوی بد دهان ناشی از پلاک، پوسیدگی یا مشکلات لثه است.
- آیا می توان همزمان با عصب کشی، روکش دندان را هم گذاشت؟
خیر. ابتدا باید دندان به طور کامل درمان و آماده سازی شود، سپس مراحل روکش دندان عصب کشی شده انجام می شود.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
