روکش دندانم افتاده چه کار کنم؟

دلایل افتادن روکش دندان

یکی از معایب روکش دندان، افتادن روکش دندان است. روکش دندان یکی از مقاوم ترین روش های زیبا سازی دندان است. اما دلایل افتادن روکش دندان چیست؟ چه عواملی باعث می شود که روکش دندان لق شده و بی افتد؟ دلایل زیادی در این زمینه دخیل هستند؛ ما در این مقاله قصد داریم دلایل افتادن روکش دندان و چگونگی جلوگیری از افتادن روکش را بررسی نماییم.

علت افتادن روکش دندان

دلایل افتادن روکش دندان در بعضی موارد به علت رعایت نکردن نکات مراقبتی توسط بیمار اتفاق می افتد و گاه در اثر بی دقتی دندانپزشک در چسباندن روکش پیش می آید. اما از مهمترین دلایل افتادن روکش دندان می توان به موارد زیر اشاره داشت.

1- پوسیده شدن دندان زیر روکش

یکی از عمده علت های افتادن روکش دندان را می توان پوسیده شدن دندان زیر روکش دانست. در صورتی که دندان به درستی عصب کشی و یا ترمیم نشده باشد و یا روکش به درستی به دندان متصل نشده باشد و یا فرد بهداشت مناسبی نداشته باشد، باکتری ها زیر روکش رشد کرده و باعث پوسیده شدن دندان می شوند. این امر مهمترین دلیل افتادن روکش دندان می باشد. در صورت بروز چنین مشکلی شما در ابتدا بوی بدی در دهان خود احساس خواهید کرد. بهتر است بوی بد دهان خود را جدی گرفته و برای بررسی دلیل آن به دندانپزشک مراجعه نمایید. اگر قبل از حاد شدن مشکل اقدام نمایید امکان ترمیم دندان و چسباندن مجدد روکش دندان مقدور خواهد بود.

2- چسب مورد استفاده توسط متخصص دندانپزشک مناسب نبوده است.

اصولا روکش دندان توسط چسب و یا همان سمان مخصوص به دندان متصل می شود. این چسب باید به مقدار کافی و همچنین از نوع مناسب جهت جنس روکش باشد. یکی از دلایل ماندگاری بالای روکش دندان باکیفیت بودن چسب مورد استفاده توسط متخصص دندانپزشک می باشد.

3- عدم وجود تاج کافی برای نگه داشتن روکش

در صورتی که دندان بسیار پوسیده باشد، در زمان ترمیم و عصب کشی تاج بسیار ضعیف شده و یا کوتاه می شود. اگر میزان استاندار تاج بعد از ترمیم باقی نمانده باشد، روکش به زودی می افتد.

4- آوردن فشار مضاعف به روکش دندان

شکستن و یا جویدن غذا های سفت، پوست آجیل، ته دیگ و … باعث شکسته شدن روکش دندان خواهد شد.

5-جویدن غذاهای چسبناک

بیمار بعد از انجام روکش دندان نباید غذا ها و یا شیرینی های بیش از اندازه چسبناک مصرف کند. مصرف بعضی از انواع شیرینی جات ممکن است باعث کنده شدن روکش دندان شما شود.

6- دندان قروچه 

فشاردادن دندانها بر روی هم در حالت خواب و بیداری نیروی خیلی شدیدی به دندانها وارد می کند و منجر به ترک در چسب روکش ها و در نهایت جداشدن و افتادن روکش می شود.

افتادن روکش دندان با پین

افتادن و شل شدن روکش دندان با پین نیز به دلایل ذکر شده در بالا می باشد. با این  تفاوت که در اکثر مواقع روکش وقتی با پین خارج می شود که پوسیدگی عمیق باشد و به ریشه دندان رسیده  باشد  و یا دندان  از ریشه کشسته باشد در این صورت باید دندان کشیده  و با ایمپلنت جایگزین شود.

در صورت افتادن روکش دندان چه کنیم؟

اگر به دلایلی که در بالا ذکر روکش دندان شما لق شد و یا افتاد، سعی کنید آن را قورت ندهید. البته در صورت بلعیدن آن نیز نگران نباشید؛ چرا که به زودی دفع خواهد شد. در صورتیکه بتوانید روکش دندان را برای دندانپزشک خود ببرید احتمال دارد بعد از بررسی علت افتادن روکش دندان و برطرف نمودن مشکل بتواند آن را مجددا نصب نماید. اما اگر روکش شکسته باشد باید مجددا دندان از لحاظ سلامت بررسی شده و قالبگیری انجام شود. قالب برای لابراتوار ارسال شده و روکش جدید ساخته می شود. اما اگر دندان پوسیده شده باشد باید عکس رادیوگرافی از دندان تهیه گردد. اگر ریشه سالم باشد و با برداشتن قسمت های پوسیده امکان چسباندن روکش مقدور باشد، مشکلات رفع شده و روکش مجددا متصل می شود. در غیر این صورت دندان برای درمان به روش های دیگر و یا کشیده شدن اقدامات لازم انجام می گیرد.

هزینه افتادن روکش دندان

در صورتی که روکش دندان شما بلعیده و یا شکسته نشده باشد می توانید آن را به دندانپزشک بدهید تا در صورت امکان از آن استفاده نماید. با این کار می تواند در هزینه نصب مجدد روکش صرفه جویی نمایید. اما در غیر این صورت باید مجددا هزینه ساخت و نصب روکش را پرداخت نمایید.

چسب دندان چگونه کار می ‌کند؟

عملکرد چسب دندان به نحوی است که با فشرده شدن محکم می‌ شود. در برخی از انواع چسب های دندان، یک پیوند شیمیایی ایجاد می ‌شود. نیرویی که توسط چسب دندانپزشکی فشرده شده در زیر روکش دندان اعمال می ‌شود، آن را نگه دارد و بهم متصل می‌ کند.

کلیک کنید: چگونه بهترین روکش دندان را انتخاب کنیم؟

پیوند شیمیایی ایجاد شده بین چسب و روکش، استحکام بیشتری به وجود می‌ آورد و احتمال شکسته شدن آن در مقایسه با چسبی که پیوند ایجاد نمی‌ کند، کمتر است. با این حال از آن جا که سمان دندان با پیوند شیمیایی از استحکام بالا تری برخوردار است، برداشتن آن به منظور ترمیم یا تعویض روکش‌ دشوارتر خواهد بود. این سمان دندان قوی‌ تر برای کسانی که به طور مداوم دندان قروچه می‌ کنند، گزینه ایده آلی است زیرا می ‌تواند استحکام بیشتری برای روکش ‌ها ایجاد کند و آن ها را برای مدت طولانی‌ تری سالم نگه دارد.

انواع چسب دندانپزشکی (بر اساس مدت دوام)

چسپ ‌های دندانی برای روکش‌ ها و سایر ترمیم‌ ها بر اساس مدت زمان استفاده و ترکیب آن ها طبقه بندی می‌ شوند. وقتی صحبت از دوام به میان می‌ آید، سمان‌‌ های دندان به دو دسته موقت و دائم تقسیم می شوند.

چسب موقت روکش دندان

چسب موقت، به منظور ثابت کردن روکش‌ ها برای یک مدت زمان کوتاه استفاده می ‌شود. متخصص دندانپزشک از این نوع چسپ روکش دندان در شرایطی استفاده می‌ کند که می‌ خواهد پاسخ (واکنش) دندان‌ شما را نسبت به درمان انجام شده، مشاهده و ارزیابی کند. سمان‌ های موقت معمولا از اوژنول، روغن زیتون و پراکسید روی ساخته می‌ شوند.

برخی از مهم‌ ترین ویژگی های چسب روکش موقت عبارتند از:

• چسبندگی خوبی روی دندان‌ و همچنین روی روکش ‌دندان ایجاد می‌ کند.
• به راحتی توسط بافت اطراف دندان تحمل می ‌شود.
• از دندان آسیب دیده محافظت می‌ کند و به کاهش حساسیت آن کمک می‌ نماید.
• بزاق باعث می ‌شود که چسب موقت در مدت کوتاهی حل شود بنابراین این نوع چسب روکش دندان باید در عرض ۳ تا ۶ هفته پس از استفاده، با چسب دائمی جایگزین شود.
• مقاومت کمی دارد.

چسب دائم روکش

چسب دائم روکش، برای ثابت کردن انواع روکش های دندان به صورت دائمی استفاده می شود. این سمان برخلاف نوع موقت از مواد سخت و نشکن تشکیل شده است که توسط مخلوط کردن مایع و پودر با یکدیگر بدست می‌ آید.

برخی از مهم‌ ترین ویژگی ‌های چسب دائم روکش عبارتند از:

• یک پیوند قوی با دندان‌ و روکش ایجاد می‌ کند تا محافظت طولانی مدت و دائمی فراهم نماید.
• به راحتی توسط بافت اطراف تحمل می شود در نتیجه از ایجاد بافت مرده جلوگیری می‌ کند.
• از بافت دندان در مقابل انواع محرک‌ های بیرونی محافظت می‌ کند.
• مقاومت فوق العاده‌ای ارائه می ‌دهد.
• در بزاق یا هر مایع خوراکی دیگر حل نمی ‌شود و در نتیجه محافظت دائمی ایجاد می ‌کند.

روش های اتصال روکش ایمپلنت

برای نصب و اتصال روکش ایمپلنت دندان دو روش اتصال پیچ شونده و سمان شونده توسط چسب مخصوص ایمپلنت وجود دارد. هر کدام از این روش ها بسته به شرایط بیمار و تشخیص متخصص پروتز، (دکتر مهناز ارشد) کار گذاشته می شود. در صورتی که برای بیمار از اتصال پیچ شونده استفاده شود، در صورت آسیب، شل شدن و یا افتادن روکش، روکش ایمپلنت به راحتی در حالت پیچ شونده تعویض و یا مجدد پیچ می شود.

اتصال روکش ایمپلنت با چسب مخصوص

زمانی که متخصص پروتز برای اتصال روکش ایمپلنت دندان، چسب روکش ایمپلنت دندان را انتخاب می کند، روکش ایمپلنت دندان که با چسب متصل می شود قابلیت اصلاح پذیری را دارد و علاوه براین بیمار می توان آن را تعویض و یا در صورت افتادن مجدد بچسباند. فراموش نکنید که چسب به کار رفته در روکش ایمپلنت دندان با چسب های عادی تفاوت زیادی خواهد داشت. از نظر زیبایی باید گفت که روکش ایمپلنت دندان متصل شده با چسب مخصوص، دارای زیبایی و جذابیت های خاص خود می باشد. در این روش دیگر خبری از حفره های پیچ وجود ندارد و روکش ایمپلنت دندان یکدست می باشد. از سوی دیگر این نوع روکش از مقاومت خاصی در برابر فشارهای جویدن یا حتی دندان قروچه برخوردار است. از دیگر عوامل انتخاب اتصال با چسب روکش ایمپلنت، نگهداری و عمر روکش ایمپلنت می باشد. این نگهداری و دوام به دلیل ارتفاع اباتمنت، درجه شیب اباتمنت و یا Taper، مقدار سطح و میزان ناهمواری می باشد. برای اینکه روکش ایمپلنت دندانی که با چسب متصل شده است، شل نشده و مقاومت خود را داشته باشد باید ارتفاع دیواره اباتمنت آنقدر کافی باشد که به خوبی داخل آرک قالب جای گیرد.

چسب روکش ایمپلنت دندان

چسب یا سمان روکش ایمپلنت دندان که در بیشتر مواقع برای انواع روکش ایمپلنت نیز مورد استفاده قرار می گیرد، دارای انواع مختلفی بوده که بسته به شرایط ایمپلنت دندان به کار گرفته می شود. در اکثر مواقع متخصص پروتز دندان پیشنهاد می کند که از سمان های رزینی استفاده نشود زیرا پس از نصب دیگر به راحتی در صورت نیاز روکش خارج نمی شود. از نظر علمی بهتر است که در ابتدا روکش ایمپلنت با چسب یا سمان موقت نصب شود و پس از گذشت 2 الی 3 ماه که اطمینان حاصل شد روکش ایمپلنت دندان مناسب است، از چسب روکش ایمپلنت دندان به صورت دائم استفاده شود.

طول عمر روکش دندان چقدر است؟

به طور کلی طول عمر و دوام روکش ‌ها بالای 10 سال است. اما بسته به برخی شرایط این عدد می ‌تواند بیشتر و یا حتی کمتر شود. اجازه دهید برای شفافیت بیشتر، عواملی که می ‌توانند بیشترین تاثیر را روی دوام این پروتزها بگذارند توضیح دهیم.

کلیک کنید: روكش تمام سراميك چه تفاوتی با روکش متال سراميك دارد؟

نحوه آماده سازی دندان، نحوه ساخت و نصب روکش

در وهله اول، کیفیت تراشِ دندانی که برای نصب روکش آماده می ‌شود، از اهمیت زیادی برخوردار است. به این صورت که تراشِ خوب و دقیق با مارجین‌ های مشخص (توسط متخصص پروتز دندان)، باعث می ‌شود در لابراتوار یک کار دقیق انجام شود که خروجی آن، یک روکش عالی خواهد بود. چنین روکشی، حداکثرِ تطابق و حداقل سمان یا چسب مورد نیاز برای اتصال را می ‌خواهد. با تراش اصولی، آماده سازی مناسب، و نصب با حداکثر تطابق، می توان امید داشت که قبل از هرچیزی طول عمر دندانِ زیر روکش افزایش پیدا کند. زیرا قبل از اینکه بحث دوام و طول عمر روکش دندان برای ما مهم باشد، بحث طول عمر دندان زیر روکش مطرح می شود. تطابق خوب روکش، می تواند مانع نفوذ باکتری‌ ها به زیر روکش شود و این خود می‌ تواند مانع از بروز پوسیدگی‌ های احتمالی در آینده شود.

نحوه مراقبت از روکش توسط بیمار

مانند تمام درمان‌ های دیگر، در این خصوص نیز میزان تعهد مراجع به مراقبت از روکش اهمیت زیادی دارد. ما به عنوان متخصص دندانپزشک، بهترین روکش را به صورت اصولی آماده و نصب می‌ کنیم و اینکه از این پس چگونه از آن مراقبت می ‌شود بر عهده مراجع خواهد بود. نکات گفته شده به همراه مراقبت اصولی، در مجموع می ‌‎تواند طول عمر روکش دندان را تا 20 سال نیز افزایش دهد.

آیا محصولات دندانپزشکی خاصی برای افزایش طول عمر روکش وجود دارند؟

برای تمیز کردن سطوح طرفی روکش‌ های تکی، همان شیوه مرسوم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کافی است. اما در خصوص روکش ‌هایی که در ساختمان بریج‌ ها قرار دارند اوضاع کمی متفاوت است. برای تمیز کردن فضای بین روکش‌ های طرفی بریج و دندان‌ های مجاور، می ‌توان از نخ دندان‌های سوپر فلاس و یا واترجت کمک گرفت. اینکار به تمیز شدن و در نتیجه کمک به افزایش طول عمر بریج تا حد زیادی کمک می کند.

در چه مواقعی باید از انواع روکش ها استفاده کرد؟

روکش‌ های دندانپزشکی کاربرد های گسترده‌ ای دارند اما به طور خلاصه مهم ‌ترین کاربرد های آن‌ ها عبارتند از:

• برای محافظت از دندان‌ های ضعیف (معمولا دچار پوسیدگی دندان) در برابر شکستگی
• برای ترمیم و بازسازی دندانی که از قبل شکسته یا دندانی که به شدت پوسیده شده است.
• برای کمک به نگه ‌داشتن پل یا بریج دندانپزشکی در محل
• برای تصحیح دندان ‌هایی با شکل‌ های غیرطبیعی و یا دچار تغییر رنگ شدید شده اند.
• برای پوشاندن ایمپلنت دندان
• برای اصلاح طرح لبخند

انواع روکش‌ دندان

انواع روکش دندان زیبایی

روکش دندان زیبایی دارای انواع متفاوتی است که هر کدام از مواد مختلفی ساخته می‌ شوند. در ادامه به طور دقیق شما را با انواع روکش دندان آشنا می‌ کنیم:

روکش‌ های تمام فلزی

روکش‌ های تمام فلزی از قدیمی ‌ترین روکش ‌های دندانی هستند. این نوع از تاج دندان مقاومت بسیار بالایی دارند و محکم‌ ترین نوع تاج دندان شناخته می ‌شوند. بخش داخلی این روکش به طور کامل با بافت دندان در تماس است و بخش بیرونی آن از آلیاژ فلزات ساخته می ‌شود. طلا، تیتانیوم، برلیوم، کروم و نیکل از جمله فلز‌هایی هستند که برای ساخت روکش از آن ها استفاده می ‌شود.

کلیک کنید: ایمپلنت و روکش های با ساپورت ایمپلنت

طلا خواص بسیار منحصر به فردی دارد و به همین دلیل از بهترین مواد در دندانپزشکی محسوب می‌ گردد. به وسیله روکش طلا هیچ تغییر رنگ و یا خوردگی در اطراف لثه ایجاد نمی ‌شود و تطابق بسیار بالایی با بافت دندان دارد.

روکش‌ های تمام سرامیکی

روش‌ های مختلفی برای ساخت روکش‌ های تمام سرامیکی به کار گرفته می ‌شوند. به طور معمول از پرسلن برای ساخت این نوع روکش‌ ها استفاده می‌ شود. انتخاب رنگ در این نوع روکش ها بسیار متنوع است. لازم به ذکر است که بعد از ساخت و آماده شدن کراون دندان (روکش دندان)، دیگر امکان تغییر رنگ آن وجود ندارد. روکش ‌های تمام سرامیکی شباهت زیادی به دندان ‌های طبیعی داشته و از این نظر زیبا ترین گزینه محسوب می ‌شوند. امروزه انواع سرامیک‌ ها با داشتن استحکام خوب و بالا مانند ایمکس و زیرکونیا در درمان ‌های دندانپزشکی استفاده می‌ شوند. روکش زیرکونیا بسیار مستحکم بوده و نسبت به روکش‌ های پی اف ام هماهنگی بیشتری با دندان‌ های طبیعی دارد. طول عمر بالا و زیبایی بی نظیر این کراون دندان سبب محبوبیت بیشتر آن شده است. روکش دندان تمام سرامیک ایمکس نیز دارای جنسی از لیتیوم دی سیلیکات بوده و طرفداران بسیار زیادی دارد. البته درخشندگی بالای آن و مقاومت کمتری که به نسبت روکش ‌های زیرکونیا دارند، سبب شده تا برای دندان‌ های آسیاب و خلفی گزینه مناسبی نباشند.

روکش ‌های فلز سرامیک (PFM)

روکش ‌های پی اف ام دارای یک اسکلت فلزی هستند و لایه سرامیکی روی آن ها کشیده می‌ شود. به همین منظور از نظر زیبایی به روکش‌ های تمام سرامیکی شباهت دارند. روکش‌ های فلز سرامیک معمولاً دارای یک لبه فلزی نمایان در زیر روکش هستند. به مرور زمان و با تحلیل رفتن لثه‌، امکان مشاهده این لبه فلزی وجود دارد.

کلیک کنید: تفاوت اوردنچر دندان و ایمپلنت

همچنین ممکن است در طول زمان به دلیل خورده شدن لبه‌ های فلزی، رنگ آن ها به سمت آبی و یا سیاه تغییر کند. در رابطه با عمر روکش دندان فلز سرامیک می‌ توان بیان کرد که اگر بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود، این روکش‌ ها می‌توانند طول عمر مطلوبی داشته باشند.

روکش دندان متصل به هم

روکش دندان متصل به هم، روکش دندان یکسره یا دقیق تر بریج یک روش درمانی و زیبایی می‌ باشد که جای خالی دندان از دست رفته را پر می‌ کند. همان‌ طور که از نام بریج مشخص است، ساختار آن شبیه به یک پل می‌ باشد. به این صورت که روی دو دندان کناری روکشی قرار می‌ گیرد و یک پایه نیز بین آن‌ ها است که جای خالی را پر می‌ کند. در‌ واقع پل با حمایت روکش‌ ها در جای خود ثابت می‌ ماند.  با این حساب بریج شامل دو روکش پایه و یک دندان به عنوان پل می‌ باشد که همه بهم متصل هستند. جنس بریج می‌ تواند تمام سرامیک، متال سرامیک یا آلیاژ‌های مناسب دیگر باشد.

روکش دندان فوری

روکش دندان فوری یک پوشش محافظتی می باشد که اغلب متخصص دندانپزشک برای مدت کوتاهی بر روی دندان ها قرار می دهد. روکش دندان موقت یا روکش دندان فوری همانطور که از نامش بر می آید به مدت کوتاه بر روی دندان قرار می گیرد و مزیت های زیادی دارند. در طول دوره درمان ایمپلنت، عصب کشی و… از این روکش ها استفاده می شود. دندان ها در طول دوره درمان نباید رها شوند و منتظر ساخت روکش اصلی باشند، چرا که ممکن است به دندان ها آسیب های زیاد و جبران ناپذیری وارد شود. همچنین برای حفظ زیبایی ظاهری دندان ها در طول مدتی که روکش های اصلی آماده می شوند روکش موقت دندان می تواند بسیار کمک کننده باشد.

هزینه چسباندن مجدد روکش دندان

گاهی اوقات ممکن است روکش دندانی که بر روی دندان شما چسبیده است  بر اثر خوردن غذا های چسبنده و یا هر نوع خوراکی از روی دندان ها بیفتد و نیاز باشد که دوباره بر روی دندان چسبانده شود. هزینه چسباندن مجدد روکش دندان بسیار اندک است و گاهی بدون دریافت هزینه توسط متخصص دندانپزشکتان انجام می شود.

قیمت روکش دندان

روکش‌ های دندانی که  برای محافظت از ریشه و بخش باقی مانده دندانی که تحت درمان ‌های مختلفی قرار گرفته است، در جنس‌ های مختلفی ارائه می ‌شوند. سرامیک، زیرکونیا، پی‌ اف ‌ام (PFM) و … از جمله این موارد هستند. هر کدام از این جنس‌ روکش های دندان هزینه مخصوص به خود را دارند و درقیمت روکش دندان تاثیرگذارند.

سوالات متداول

دکتر مهناز ارشد

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب

استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران