داشتن دندان هایی سالم و زیبا علاوه بر افزایش اعتماد به نفس، تأثیر زیادی بر سلامت کلی بدن دارد. یکی از روش های پر کاربرد برای ترمیم دندان های آسیب دیده، استفاده از روکش دندان است.
اما اخیراً اصطلاحی به نام “روکش دندان بدون پایه” در برخی تبلیغات شنیده می شود که ممکن است افراد را دچار سردرگمی کند. اما آیا واقعاً چنین روشی در دندانپزشکی وجود دارد؟ پاسخ کوتاه: خیر! هر روکش دندان برای نصب و عملکرد مناسب، نیاز به یک پایه محکم دارد. این پایه می تواند یک دندان طبیعی تراش خورده، ایمپلنت یا بریج باشد. در این مقاله، بررسی می کنیم که چرا روکش دندان بدون پایه امکان پذیر نیست و چه روش هایی برای جایگزینی دندان های ازدست رفته وجود دارد.
آیا روکش دندان بدون پایه ممکن است؟
خیر، روکش دندان بدون پایه از نظر علمی امکان پذیر نیست! برای اینکه یک روکش دندان به درستی عمل کند، باید روی یک پایه محکم قرار بگیرد که از طریق چسب های دندانی یا روش های مکانیکی به آن متصل شود. در صورتی که دندان فرد کاملاً از بین رفته باشد و هیچ پایه ای در دهان باقی نمانده باشد، نمی توان مستقیماً یک روکش را روی لثه قرار داد.
بنابراین، در صورت از بین رفتن دندان، تنها گزینه های جایگزین عبارت اند از:
- ایمپلنت دندان: یک پایه تیتانیومی در داخل استخوان فک قرار داده می شود و سپس روکش روی آن نصب می شود.
- بریج دندان: با استفاده از دندان های مجاور به عنوان تکیه گاه، یک روکش در فضای خالی دندان ازدست رفته قرار می گیرد.
- مریلند بریج: نوعی بریج که به جای تراشیدن دندان های کناری، با باله های فلزی یا سرامیکی به پشت دندان های مجاور چسبانده می شود.
چرا روکش دندان بدون تراش ممکن نیست؟
برخی افراد به دنبال راهی هستند که بتوانند روکش دندان بدون تراش نصب کنند. اما لازم است بدانید که:
- برای نصب یک روکش استاندارد، لازم است مقدار مشخصی از دندان تراش داده شود تا فضایی مناسب برای قرارگیری آن ایجاد گردد. در غیر این صورت، روکش به درستی روی دندان نمی نشیند و ممکن است پس از مدتی لق شده و بیافتد.
- روش های جایگزینی مانند لمینت یا ونیرهای سرامیکی میزان تراش کمتری دارند، اما این روش ها در دسته ی روکش های دندانی قرار نمی گیرند و صرفاً برای اصلاحات زیبایی مورد استفاده قرار می گیرند.
بنابراین، اگر هدف شما افزایش استحکام دندان است، روکش بدون تراش گزینه ی مناسبی نخواهد بود.
روش های جایگزین برای دندان های از دست رفته
ایمپلنت دندان: بهترین جایگزین برای دندان های از دست رفته
ایمپلنت دندان یکی از پیشرفته ترین و مؤثر ترین روش ها برای جایگزینی دندان های از دست رفته است. این روش یک راه حل دائمی محسوب می شود که نه تنها از نظر زیبایی بلکه از نظر عملکرد نیز شباهت زیادی به دندان طبیعی دارد.
مراحل انجام ایمپلنت دندان
در این روش، ابتدا یک پیچ تیتانیومی که سازگاری بالایی با بدن دارد، درون استخوان فک قرار داده می شود. پس از طی شدن دوره ی ترمیم و ادغام این پیچ با استخوان (که معمولاً چند ماه طول می کشد)، تاج یا روکش دندان روی آن نصب می شود. این ساختار، همانند یک دندان طبیعی عمل کرده و می تواند فشارهای جویدن را به خوبی تحمل کند.
مزایای ایمپلنت دندان
- دوام و طول عمر بالا: در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان، ایمپلنت می تواند تا آخر عمر دوام داشته باشد.
- شباهت زیاد به دندان طبیعی: چه از نظر ظاهر و چه از نظر عملکرد، ایمپلنت دندان تفاوت چندانی با دندان های طبیعی ندارد.
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک: از آنجا که ایمپلنت مانند ریشه ی دندان عمل می کند، باعث تحریک استخوان فک شده و از تحلیل رفتن آن جلوگیری می کند.
- عدم آسیب به دندان های مجاور: برخلاف روش هایی مانند بریج دندانی، که ممکن است به دندان های سالم اطراف آسیب بزند، ایمپلنت به طور مستقل عمل کرده و ساختار دندان های دیگر را تحت تأثیر قرار نمی دهد.
معایب ایمپلنت دندان
- هزینه بالا: ایمپلنت یکی از گران ترین روش های جایگزینی دندان است و هزینه ی آن ممکن است برای برخی افراد سنگین باشد.
- نیاز به جراحی: کاشت ایمپلنت یک عمل جراحی محسوب می شود که شامل برش لثه و قرار دادن پیچ در استخوان فک است. این فرآیند ممکن است برای برخی افراد ناراحت کننده باشد.
- مدت زمان طولانی درمان: از زمان کاشت پایه ی ایمپلنت تا نصب روکش، معمولاً چندین ماه زمان لازم است تا استخوان فک کاملاً با ایمپلنت جوش بخورد.
بریج دندان: روش جایگزینی دندان بدون نیاز به جراحی
بریج دندان یکی از روش های رایج و مؤثر برای جایگزینی دندان های از دست رفته است که برخلاف ایمپلنت، نیازی به جراحی ندارد. در این روش، یک دندان مصنوعی (روکش میانی) بین دو دندان طبیعی قرار می گیرد و با کمک روکش هایی که روی دندان های مجاور نصب می شوند، در جای خود محکم می ماند.
مراحل انجام بریج دندان
- آماده سازی دندان های مجاور: ابتدا دندان های سالم کنار ناحیه بی دندانی به عنوان پایه دندان برای روکش تراش داده می شوند تا به عنوان تکیه گاه برای بریج عمل کنند.
- قالبگیری و ساخت بریج: پس از تراش دندان ها، اسکن دیجیتال انجام می شود و بریج اختصاصی بیمار در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می شود.
- نصب بریج: در جلسه بعدی، بریج روی دندان های آماده شده قرار می گیرد و با چسب مخصوص دندانپزشکی فیکس می شود.
مزایای بریج دندان
- عدم نیاز به جراحی: برخلاف ایمپلنت که نیاز به کاشت پیچ در استخوان فک دارد، بریج دندان به جراحی نیازی ندارد و روند درمان آن ساده تر است.
- جایگزینی سریع تر دندان از دست رفته: از آنجایی که نیازی به انتظار برای جوش خوردن ایمپلنت با استخوان نیست، بریج معمولاً در مدت چند هفته آماده و نصب می شود.
- هزینه کمتر نسبت به ایمپلنت: هزینه ی بریج دندان کمتر از ایمپلنت است، زیرا مراحل جراحی و کاشت پایه در استخوان حذف شده و تنها شامل ساخت روکش و نصب آن می شود.
- بازگرداندن زیبایی لبخند و بهبود عملکرد جویدن: بریج به بیمار کمک می کند تا عملکرد جویدن خود را بهبود دهد و لبخندی طبیعی داشته باشد.
معایب بریج دندان
- نیاز به تراشیدن دندان های سالم مجاور: برای نصب بریج، دندان های سالم اطراف باید تراش داده شوند که ممکن است در طولانی مدت به آن ها آسیب برسد.
- احتمال آسیب به دندان های پایه: از آنجایی که بریج روی دندان های طبیعی مجاور تکیه دارد، ممکن است فشار وارد شده به این دندان ها باعث ضعف یا پوسیدگی آن ها شود.
- عدم جلوگیری از تحلیل استخوان فک: برخلاف ایمپلنت که مانند ریشه ی دندان عمل کرده و استخوان را تحریک می کند، بریج چنین تأثیری ندارد و در طولانی مدت باعث تحلیل رفتن استخوان فک در ناحیه ی بی دندانی شود.
- طول عمر کمتر نسبت به ایمپلنت: اگرچه بریج می تواند سال ها دوام داشته باشد، اما در مقایسه با ایمپلنت، عمر کوتاه تری دارد و پس از مدتی نیاز به تعویض دارد.
مریلند بریج: روشی محافظه کارانه تر برای جایگزینی دندان
مریلند بریج یک روش جایگزینی دندان از دست رفته است که برخلاف بریج سنتی، نیازی به تراشیدن دندان های سالم مجاور ندارد. این روش یک گزینه ی محافظه کارانه محسوب می شود، زیرا دندان های کناری را دست نخورده نگه می دارد و درعین حال، جای خالی دندان ازدست رفته را پر می کند.
مراحل انجام مریلند بریج
- اسکن دیجیتال از دندان ها: دندانپزشک ابتدا از ناحیه ی مورد نظر اسکن دیجیتال می گیرد تا بریج سفارشی بیمار ساخته شود.
- ساخت مریلند بریج: بریج شامل یک دندان مصنوعی (پونتیک) است که دارای دو باله ی فلزی یا سرامیکی در دو طرف خود است. این باله ها پشت دندان های مجاور قرار می گیرند.
- نصب بریج: پس از آماده شدن بریج، باله های آن با چسب دندانپزشکی مخصوص به پشت دندان های کناری متصل می شوند تا در جای خود ثابت بماند.
مزایای مریلند بریج
- حداقل میزان تراش دندان های سالم: برخلاف بریج سنتی که نیاز به تراشیدن دندان های مجاور دارد، در این روش دندان های طبیعی دست نخورده باقی می مانند.
- عدم نیاز به جراحی: این روش مانند ایمپلنت نیازی به جراحی ندارد و نصب آن نسبتاً سریع و ساده است.
- هزینه کمتر از ایمپلنت: مریلند بریج هزینه ی کمتری نسبت به ایمپلنت دارد، زیرا نیازی به کاشت پیچ در استخوان فک و انجام جراحی های پیچیده نیست.
- حفظ ساختار طبیعی دندان: چون هیچگونه تغییر اساسی در دندان های مجاور ایجاد نمی شود، این روش یکی از کم تهاجمی ترین راه های جایگزینی دندان محسوب می شود.
معایب مریلند بریج
- استحکام کمتر نسبت به بریج سنتی: ازآنجا که مریلند بریج فقط به پشت دندان های کناری متصل می شود و فاقد پایه های محکم است، مقاومت آن در برابر فشار های شدید کمتر است.
- احتمال جدا شدن در اثر فشار زیاد: جویدن مواد غذایی سفت یا وارد شدن فشار بیش از حد می تواند باعث شل شدن یا جدا شدن بریج شود.
- کاربرد محدود به دندان های جلو: این روش فقط برای دندان های جلویی استفاده می شود.
روکش دندان فوری هم نیاز به تراش دارد؟
برخی افراد به دنبال روکش دندان فوری هستند. این روش با استفاده از فناوری CAD/CAM انجام می شود و به صورت دیجیتالی طراحی و ساخته می شود. اما نکته مهم این است که:
حتی در روش روکش دندان فوری نیز دندان باید تراش داده شود یا یک پایه مناسب داشته باشد. روکش دندان بدون پایه، حتی در روش های دیجیتالی، امکان پذیر نیست.
نتیجه گیری: مراقب تبلیغات گمراه کننده باشید!
“روکش دندان بدون پایه” یک اصطلاح نادرست است و در دندانپزشکی چنین روشی وجود ندارد. تنها روش های جایگزین برای دندان از دست رفته، ایمپلنت، بریج سنتی و مریلند بریج هستند. قبل از انتخاب روش درمانی، حتماً با یک متخصص دندانپزشک مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شما مشخص شود.
کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر مهناز ارشد در شمال تهران، با بهره گیری از جدید ترین تکنولوژی های دندانپزشکی دیجیتال و تیمی مجرب، خدمات دندانپزشکی پیشرفته و تخصصی را به شما ارائه می دهد. در این کلینیک، انواع خدمات زیبایی دندان از جمله لمینت، کامپوزیت ونیر، بلیچینگ حرفه ای دندان با لیرز، روکش دندان و ایمپلنت های دندانی با بالاترین کیفیت انجام می شود. همچنین، خدمات درمانی برای رفع مشکلات خروپف و آپنه خواب و درمان اختلالات مفصل فکی نیز ارائه می شود.
با انتخاب کلینیک دکتر مهناز ارشد، بهترین مراقبت دندانی و تجربه ای بی نظیر از سلامت و زیبایی دندان ها را خواهید داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره، با ما تماس بگیرید:
📞 09365164323
سوالات متداول
آیا می توان دندانی که پایه ندارد را روکش کرد؟
خیر، اگر دندان پایه نداشته باشد، برای جایگزینی آن باید از ایمپلنت، بریج یا مریلند بریج استفاده کرد. روکش دندان بدون پایه وجود ندارد.
روکش دندان فوری چیست؟
روکش دندان فوری با استفاده از فناوری دیجیتال ساخته می شود و می تواند در یک جلسه روی دندان قرار گیرد، اما همچنان به یک پایه نیاز دارد و بدون پایه امکان پذیر نیست.
آیا برای روکش کردن دندان، همیشه باید دندان تراش داده شود؟
بله، برای قرارگیری صحیح روکش، باید بخشی از دندان تراش داده شود تا فضای کافی برای نصب روکش ایجاد شود.
بهترین نوع روکش دندان کدام است؟
انتخاب بهترین نوع روکش دندان به عوامل مختلفی مثل محل دندان، دوام، زیبایی و شرایط فردی بستگی دارد. هر نوع روکش مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما دندانپزشک با بررسی دقیق، بهترین گزینه را متناسب با نیازهای شما انتخاب می کند.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
