محدودیت ها و ممنوعیت های پس از ایمپلنت دندان

بازسازی دهان و دندان های از دست رفته توسط ایمپلنت

ایمپلنت های دندانی پین هایی هستند که به نام فیکسچر نیز شناخته می شوند. این پین ها  از تیتانیوم خالص سازگار با بافت های بدن ساخته شده اند. ایمپلنت ها درون استخوان فک به طریق جراحی قرار داده می شوند و عمل بازسازی دهان و دندان های از دست رفته را انجام می دهند. در واقع پایه های ایمپلنت شبیه به ریشه های دندان عمل می کنند و روکش های مخصوص ایمپلنت روی این پایه ها قرار می گیرند.

انواع ایمپلنت دندان

علیرغم پیشرفت در زمینه مراقبت از دندان، میلیون ها ایرانی از دندان درد رنج می برند، که عمدتا به علت پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال یا ضربه و تروما است. برای سال ها، تنها گزینه های درمان در دسترس افرادی که دندان هایشان را از دست داده بودند، استفاده از بریج ها (پل ها ) و پروتزهای متحرک بود. اما امروزه، ایمپلنت ها در دسترس هستند.

دو نوع ایمپلنت دندان مختلف وجود دارد:

اندوستئال (endosteal)

ایمپلنت اندوستئال مانند ریشه دندان به صورت پیچ کوچک تیتانیوم در استخوان فک قرار می گیرد و سپس روکش ایمپلنت بر روی آن قرار می گیرد. رایج ترین روش کاشت ایمپلنت، اندوستئال است که درون استخوان قرار می گیرد و دارای  استحکام بالایی می باشد.

ساب ‌پریوستئال (subperiosteal)

ایمپلنت ‌های ساب‌ پریوستئال نوعی از ایمپلنت ‌های دندانی محسوب می‌ شوند که بر خلاف ایمپلنت ‌های دندانی معمول (اندوستئال) به جای قرارگرفتن در داخل استخوان فک به وسیله فریمی بر روی استخوان فک و زیر لثه قرار می گیرند. این پروتز‌ها توسط پیچ ‌های کوچکی در نقاط مختلف فک کاشته شده و به مرور زمان و از طریق استخوان سازی در اطراف و روی فریم کاملا مستحکم می ‌شوند.

مراحل  ایمپلنت دندان

معاینه اولیه

برای کاشت ایمپلنت دندان عمل جراحی لازم است به همین علت متخصص ایمپلنت باید معاینه کامل از دهان و دندان شما انجام دهد. معاینه معمولاً با عکس پرتوی ایکس از دندان‌ ها انجام می‌ شود تا وضعیت دقیق دندان‌ ها، استخوان فک، سینوس ها و ارتباط آن ها با هم مشخص شود. همچنین باید وضعیت سلامت عمومی بیمار مشخص شود. برخی از بیماری‌ ها و برخی داروها می ‌توانند در فرآیند التیام بافت‌ ها و پیوند اختلال ایجاد کنند. هر نوع بیماری که دارید یا دارویی که مصرف می ‌کنید حتی دارو های بدون نسخه و گیاهان دارویی را باید به متخصص ایمپلنت خود اطلاع دهید.

عمل جراحی جایگذاری ایمپلنت

به طور کلی فرآیند عمل  کاشت دندان چند مرحله ‌ای است. اگر دندان صدمه دیده هنوز کشیده نشده است، ابتدا باید این کار انجام شود. اگر استخوان فک برای پشتیبانی ایمپلنت ضعیف باشد باید پیوند استخوان انجام شود و سپس عمل  کاشت دندان صورت گیرد. پس از پیوند استخوان باید چندین ماه صبر کرد تا استخوان پیوند کامل بخورد. سپس می‌ توان ایمپلنت را در داخل استخوان فک جایگذاری کرد. پس از جایگذاری ایمپلنت باید مدتی به استخوان فرصت بدهید تا بازسازی شده و رشد کند و به ایمپلنت جوش بخورد. پس از3 ماه که فرآیند پیوند استخوان به ایمپلنت انجام شد، مرحله متصل کردن هیلینگ کپ و در نهایت روکش یا هر پروتز دندانی دیگر بر روی ایمپلنت فرا می رسد.

کلیک کنید: بازسازی فک های شدیدا تحلیل رفته توسط ایمپلنت ها

پس از این که ایمپلنت درون استخوان فک جایگذاری شد، بر روی آن یک پیچ درپوش بسته می‌ شود تا سوراخ ایمپلنت مهر و موم شود. اگر بنا بر کاشت دو مرحله ‌ای باشد، در اینجا لثه روی ایمپلنت را می ‌پوشاند و اگر بنا بر کاشت یک مرحله ‌ای باشد، روی ایمپلنت پوشانده نمی‌ شود بلکه قطعه فلزی که روی آن پیچ شده (هیلینگ کپ) است از لثه بیرون میزند تا بعدا لازم نباشد دوباره لثه برش خورده و باز شود. پس از این عمل جراحی، اگر ایمپلنت در فک پایین است باید سه تا چهار ماه منتظر بمانید تا کامل با استخوان پیوند بخورد و اگر ایمپلنت در فک بالا است باید چهارتا پنج ماه صبر کنید. در این مدت استخوان در حال رشد کردن و جوش خوردن به ایمپلنت است.

قالبگیری

قالب ‌گیری ایمپلنت از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تعیین کننده‌ ی شکل نهایی دندان  بازگردانی شده است. در صورتی که قالبگیری دقیق و صحیح انجام گیرد، روکش ساپورت ایمپلنت مناسب ساخته خواهد شد و بیمار از نتیجه ‌ی گرفته شده راضی خواهد بود. قالبگیری از ایمپلنت با استفاده از مواد قالب گیری سیلیکونی انجام می گردد و ادامه مراحل ساخت روکش ساپورت ایمپلنت در لابراتوار دندانپزشکی انجام می گیرد. مدت زمان مورد نیاز برای قالب گیری روکش ایمپلنت و ساخت آن ممکن است ۲ الی ۳ هفته به طول بیانجامد.

ایمپلنت فوری

دندان ها تاثیر بسزایی  در زیبایی صورت و لبخند افرد دارند، گاهی اوقات افراد نیاز به ایمپلنت در دندان های جلو دارند. و خوشبختانه با پیشرفت علم و با توجه به رضایت بیماران از ایمپلنت دندان برای جایگزینی دندان های خود به ایمپلنت فوری روی می آورند. ایمپلنت فوری از لحاظ شرایط با دیگر ایمپلنت ها متفاوت است. به طور خلاصه یعنی اگر استخوان و تراکم آن مناسب باشد، لازم نیست پس از جراحی برای انجام پروتز مدت زمان سه ماه صبر کنیم و در همان روز جراحی پروتز موقت قرار داده می شود، و بعد از گذشت سه تا پنج ماه پروتز نهایی جایگزین آن می شود.

پیوند استخوان در ایمپلنت به چه معناست؟

زمانی که قسمتی از استخوان فک تحلیل رفته باشد، برای بازسازی و جایگزینی آن نوعی عمل جراحی به نام پیوند استخوان فک صورت می ‌گیرد. این جراحی به کمک مواد شبه استخوان صورت می ‌گیرد و باعث پر شدن نقص‌ های استخوانی و همچنین افزایش عرض و ارتفاع استخوان می ‌شود. برای اینکار روش‌ های متفاوتی وجود دارد که جراح فک و صورت با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب می ‌کند.

نقش پودر استخوان در پیوند استخوان در ایمپلنت چیست؟

یکی از رایج ترین کاربرد پودر استخوان، استفاده از آن در ایمپلنت دندان است که به جهت افزایش تراکم و ارتقا کیفیت استخوان فک مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع نقش اصلی پودر استخوان برای افزایش طول و عرض استخوان، بهبود رشد آن و همچنین جایگزین شدن با قسمت های از دست رفته است. پس از پیوند استخوان، با بهبود روند گردش خون به استخوان، رشد آن تحریک می ‌شود.

عوارض ایمپلنت دندان چیست؟

مهم ترین عوارض ایمپلنت دندان که ممکن است افراد بعد از جراحی آن را تجربه کنند عبارت اند از:

شل شدن ایمپلنت

احتمالاً از شایع ترین عوارض ایمپلنت دندان، شل شدن ایمپلنت باشد. زمانی که استخوان به اندازه کافی برای جای دهی و حفظ ایمپلنت قوی نباشد ممکن است با این مشکل رو به رو شوید. همچنین برخورد ضربه به صورت، افزایش سن، سیگار کشیدن و جویدن مکرر اجسام سفت و سخت با ایمپلنت موجب شل شدن آن می شود. در صورت بروز این مشکل حتما باید در اولین فرصت و پیش از آنکه عوارض جبران ناپذیر دیگری رخ دهند به مطب متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.

کلیک کنید: چه کسانی امکان ایمپلنت کردن دندان را ندارند؟

عفونت اطراف ایمپلنت

در صورت بروز، عفونت اطراف ناحیه کاشت ایمپلنت از نگران کننده ترین عوارض ایمپلنت دندان است. این معمولا می تواند به فاصله کمی بعد از کاشت دندان دیده شود و یا ماه ها و حتی سال ها بعد به دلایل متعددی رخ دهد. عفونت می تواند همراه با علائمی مانند خونریزی، قرمزی، تورم، خروج چرک، بوی بد دهان و یا حتی تب همراه باشد. در صورت مشاهده این علائم حتما به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.

خونریزی لثه

این امکان وجود دارد که ایمپلنت باعث خونریزی لثه شود. البته بعد از جراحی ممکن است به صورت جزئی (اما موقت) خونریزی وجود داشته باشد اما اگر متوقف نشود حتما باید مورد توجه قرار بگیرد.

جا به جایی جزئی ایمپلنت

با اینکه طی فرآیند استئوانتگریشن، پایه ایمپلنت کاملا به استخوان جوش می خورد و توسط آن احاطه می شود، اما باز هم ممکن است بر اثر جویدن زیاد خوراکی های سفت و سخت و یا برخورد ضربه، ایمپلنت به صورت جزئی تغییر موقعیت دهد که اصطلاحا به این حرکت، میکرو گفته می شود زیرا بسیار جزئی است. این حرکت و جا به جایی معمولا قابل مشاهده نیست و اینطور نیست که حس کنید ایمپلنت شل شده و یا می خواهد بی افتد. بلکه خود را به صورت احساس درد جزئی در دندان های مجاور یا احساس وارد شدن فشار به دندان ها کناری نشان می دهد. این خود به تنهایی یکی از عوارض ایمپلنت دندان نیست اما اگر به آن توجه نشود احتمالا موجب شل شدن ایمپلنت و شکست آن خواهد شد. بنابراین پیش درآمد یک عارضه قابل توجه تر است.

کلیک کنید: درمان ایمپلنت یک روزه به روش کاملا دیجیتال

وارد شدن آسیب عصبی در ناحیه جراحی

در برخی افراد ممکن است حین ایجاد فضا در استخوان برای کاشت ایمپلنت، به عصب آسیب وارد شود. همچنین این امکان وجود دارد که هنگام کاشت ایمپلنت اتفاق بیفتد. این مشکل علائمی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن در زبان، لثه، لب یا صورت را ایجاد می کند. در چنین مواردی مشکل باید برطرف شود اما در بعضی موارد آسیب می تواند دائمی باشد ولی این مورد نادر است زیرا متخصصان کاشت ایمپلنت با احتیاط مراحل کاشت را انجام می دهند. اما در هر صورت احتمال آسیب به عصب می تواند از عوارض ایمپلنت دندان باشد که در صورت بروز می بایست جدی گرفته شود.

مصرف سیفسفونات در ایمپلنت

در ادامه به مصرف بیسفسفونات در هنگام ایمپلنت می پردازیم. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، چند راه مختلف برای موفقیت ایمپلنت افراد مبتلا به پوکی استخوان وجود دارد. اگر در حال حاضر داروهایی برای پوکی استخوان خود مانند بیسفسفونات ها مصرف می‌ کنید، این داروها در واقع می ‌توانند پیشرفت تحلیل استخوان را کاهش دهند. در حالی که این به طور کلی خوب است، متأسفانه می ‌تواند عارضه جانبی کندی زمان بهبودی فک پس از جراحی را به شما بدهد. برخی از درمان‌ های شدید بیسفسفونات نیز با عوارض جانبی منجر به شکست ایمپلنت مرتبط شده‌ اند. تحقیقات بیان می ‌کند که پوکی استخوان نباید مانع از کاشت ایمپلنت شود. برخی به این نتیجه رسیده ‌اند که اگر ایمپلنت‌ های دندانی بلافاصله پس از برداشتن دندان‌ های شما قرار داده شوند، میزان موفقیت بیشتری دارند. اگر پوکی استخوان دارید و می ‌خواهید ایمپلنت‌ های دندانی داشته باشید، بهتر است زود تر اقدام کنید.

طول عمر ایمپلنت دندان

با توجه به بررسی های انجام شده، طول عمر ایمپلنت دندان حدود 20 سال در نظر گرفته شده است، اما به طور کلی عوامل بسیاری بر طول عمر ایمپلنت دندان تاثیر دارند. اگر بعد از کاشت ایمپلنت دندان مراقبت های لازم و دستورالعمل های متخصص دندانپزشک انجام شود، ایمپلنت دندان می تواند طول عمری بسیار طولانی و حتی تا پایان عمر نیز داشته باشد.

هزینه ایمپلنت دندان

واقعیت این است شرایط هر بیمار متفاوت است، در نتیجه هزینه درمان ایمپلنت‌ دندان متغییر است، قیمت ایمپلنت دندان براساس برند آن ثابت بوده ولی چون شرایط استخوان فک هر فرد متفاوت است، جراحی های اضافه مثل سینوس لیفت و بازسازی استخوان هزینه ی ایمپلنت دندان را تغییر می دهند.

محدودیت ها و ممنوعیت ها ی بعد از ایمپلنت

بیمار در 48 ساعت اول ممکن است درد و حساسیت ‌هایی را تجربه کند که طبیعی بوده و بخشی از روند بهبودی است. در طول این مدت زمان بیمار باید محدودیت ها و ممنوعیت ها ی پس از ایمپلنت دندان را رعایت کند تا از بروز عوارضی مانند عفونت که می ‌توانند باعث شکست درمان شوند، جلوگیری کرده و سریع‌ تر بهبود یابد. در ادامه این نکات را بیان کرده‌ ایم:

کلیک کنید: دلایل عدم موفقیت در ایمپلنت

• متخصص دندانپزشک پس از پایان جراحی پانسمانی را در دهان و بر روی زخم قرار می‌ دهد که بیمار تا 1ساعت پس از جراحی نباید آن را جا به جا کند. تنها لازم است آن را به آرامی بر روی بافت لثه خود فشار دهد. در غیر این صورت احتمال خونریزی وجود خواهد داشت.
• پس از گذشت 1 ساعت بیمار اجازه دارد گاز استریل را از دهان خود خارج کند. اما چنانچه خونریزی آن کاهش پیدا نکند باید آن را مجدداً به مدت زمان 30 دقیقه در محل قرار دهد. تعویض پانسمان هر 30 تا 45 دقیقه، یک بار توصیه می ‌شود.
• سعی نکنید ناحیه جراحی شده را با دست یا زبان لمس کنید.
• بروز علائمی مانند خونریزی‌ های کوچک لثه، تورم آن و یا خارج شدن مایع از لثه در روزهای ابتدایی پس از جراحی طبیعی است. این علائم نشان دهنده بهبودی محل جراحی و جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک هستند. این علائم به طور معمول پس از گذشت 3 تا 4 روز از بین می ‌روند.
• توصیه می‌ شود در ساعات اولیه پس از جراحی، دهان خود را شست و شو ندهید.
• سعی کنید کمتر صحبت کنید.
• از انجام فعالیت‌ های ورزشی و سنگین تا زمانی که متخصص دندانپزشک اجازه انجام آن را ندهد، خودداری کنید.
• توصیه می ‌شود برای کاهش درد و تورم تا 24 ساعت اول پس از جراحی، از کمپرس یخ استفاده نمایید و پس از 72 ساعت بهتر است از کمپرس گرم استفاده کنید.
• بیمار به ویژه در ساعات اولیه پس از جراحی، درد و ناراحتی را تجربه خواهد کرد که طبیعی است. بیمار باید داروهای مسکن و آنتی بیوتیک را که متخصص دندانپزشک تجویز کرده است، به موقع مصرف کند تا درد و التهاب ناشی از جراحی تسکین پیدا کند.
• پس از جراحی باید از مسواک نرم برای مسواک زدن دندان‌ های خود استفاده کنید و دقت کنید که آن را بر روی ناحیه جراحی شده نکشید، زیرا در این صورت احتمال خونریزی وجود خواهد داشت.
• توجه داشته باشید که تا 24 ساعت نباید مایعات داغ مصرف کنید.
• از مصرف نوشیدنی‌ های گازدار، الکلی و همچنین نوشابه پرهیز کنید.
• استعمال سیگار و مصرف الکل باعث ایجاد اختلال در گردش خون شده و همچنین احتمال ایجاد عفونت و خونریزی را به همراه خواهند داشت.

سوالات متداول

آیا امکان عدم موفقیت ایمپلنت وجود دارد؟

کاشت ایمپلنت دندانی یکی از موفق ‌ترین درمان‌ های دندانپزشکی بوده و طبق بررسی ‌ها و تحقیقات صورت گرفته بالای 95 درصد موفقیت آمیز است.

آیا دوام ایمپلنت دندان نیز مشابه با دندان طبیعی است؟

با توجه به اینکه عملکرد ایمپلنت دندان همانند دندان طبیعی می باشد، به همین خاطر بعد از کاشت ایمپلنت دندان مانند دندان های طبیعی خود از آن مراقبت کنید. اگر بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت کنید و همچنین به تمام دستورالعمل های متخصص دندانپزشک خود توجه نمایید، ایمپلنت دندان می تواند دائمی باشد و تا پایان عمر بدون هیچگونه مشکلی، عملکرد بی نظیر خود را ایفا کند.

ایمپلنت دیجیتال دندان چیست؟

در ایمپلنت دیجیتال دندان از عکس و فناوری های سه بعدی برای موقعیت یابی دقیق استخوان و عصب ها استفاده می شود و این شبیه سازی باعث دقت بالای کاشت دندان، حداقل ریسک، برش و خونریزی می شود. در ایمپلنت دیجیتال از یک راهنما به نام سرجیکال گاید استفاده می شود که به هیچ وجه به بافت و عصب ها آسیبی وارد نشود و ایمپلنت دقیقا در بهترین جای استخوان قرار بگیرد. همچنین این حداقل برش باعث کاهش درد و خونریزی می شود تا بیمار بیشترین رضایت را از درمان خود داشته باشد.

دندان قروچه چه تاثیری بر طول عمر ایمپلنت دندان دارد؟

دندان قروچه یک عادت رفتاری نادرست است که تاثیر بسیار منفی بر سلامت دهان و دندان دارد. دندان قروچه می تواند به مرور زمان سبب اثرات مخربی شود. در صورتی که دارای این عادات رفتاری می باشید و قصد انجام ایمپلنت دندان را دارید، متخصص دندانپزشک استفاده از نایت گارد را به شما توصیه خواهد کرد.

دکتر مهناز ارشد

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب

استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران