دندان در اساس از دو بخش تشکیل شده است:
- تاج (بخش بالای بافت لثه)
- ریشه (بخشی از دندان که در استخوان است و توسط لیگامان های پریودنتال اطراف دندان احاطه شده است که دندان را در محل نگه می دارند.
پایه ایمپلنت دندانی یک جایگزین واقعی برای ریشه دندان از دست رفته است و در بخشی از استخوان فک که قبلا توسط دندان یا دندان هایی اشغال شده بود محکم قرار گرفته می شود. نکته جالب در مورد ایمپلنت های دندانی این است که ایمپلنت واقعا در استخوان ادغام شده و جوش می خورد، فرآیندی که یکپارچگی استخوان نامیده می شود.
بیشتر بخش های ایمپلنت دندانی از تیتانیوم خالص تجاری ساخته می شوند که از سال ها پیش در پزشکی و دندانپزشکی استفاده می شود، چرا که خاصیت استئوفیلی (استخوان دوستی) دارد و توسط بدن به عنوان ماده خارجی شناخته نمی شود. فرآیند واقعی osseointegration در واقع یک ادغام بیو شیمیایی بین سلول های زنده استخوان و مواد استخوانی با یک لایه اکسید شکل گرفته در سطح تیتانیوم است.
ایمپلنت دندان محدودیت سنی دارد؟
ایمپلنت دندان محدودیت سنی خاصی ندارد و هر فردی که قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان خود باشد، می تواند دندان های خود را ایمپلنت کند. اگر فرد به سن رشد رسیده باشد، می تواند به جای دندانی که از دست داده است، از ایمپلنت استفاده نماید. مثلا اگر کودکی که در سن کودکی دندان دائمی خود را در اثر حادثه ای از دست داده باشد می تواند بعد از آن که به سن 18 سالگی رسید، از ایمپلنت دندان استفاده کند.
چه افرادی نمی توانند دندان های خود را ایمپلنت کنند؟
نداشتن تراکم کافی استخوان فک
ایمپلنت دندان در واقع در استخوان فک کاشته می شود، به همین دلیل لازمه نگهداری پایه ایمپلنت این است که استخوان تراکم کافی داشته باشد تا بتواند با ایجاد پیوند قوی با پایه، پشتیبانی لازم از آن را فراهم کند. برای تشخیص میزان تراکم استخوان، تصویر برداری های مخصوصی برای بیمار تجویز می شود تا بر اساس نتیجه آن وضعیت تراکم استخوان فک بیمار مورد بررسی قرار بگیرد.
در صورتی که پس از انجام تصویر برداری مشخص شود که فک بیمار شرایط لازم برای کاشت ایمپلنت را دارد، بلا فاصله مراحل انجام درمان شروع می شوند. اما چنانچه فرد تراکم کافی استخوان فک را نداشته باشد، در صورتی که از سلامت عمومی کافی برخوردار باشد، متخصص دندانپزشک ابتدا عمل پیوند استخوان را در ناحیه ای که قرار است ایمپلنت شود را انجام داده و بیمار باید پس از گذراندن دوره بهبودی برای انجام سایر مراحل این درمان مجدداً به مطب دندانپزشکی مراجعه کند.
نداشتن سلامت عمومی
یکی از شرایط مهم ایمپلنت دندان برخورداری از سلامت عمومی کافی است. زیرا این روش نیاز به انجام جراحی کوچک همراه با تزریق داروی بی حسی دارد، به همین دلیل زمانی که فرد از سلامت عمومی کافی برخوردار نباشد، ممکن است در معرض خطر هایی مانند عفونت قرار بگیرد. این عارضه به ویژه در بیمارانی که به دیابت کنترل نشده دچار هستند، بیشتر احتمال دارد رخ دهد.
همچنین استفاده از دارو های بی حسی برای بیماران با مشکلات قلبی و یا افرادی که تحت درمان هایی مانند پرتو درمانی در ناحیه گردن و صورت قرار گرفته اند، ممکن است عوارضی را به وجود آورد.
علاوه بر این احتمال ایجاد خطراتی در حین جراحی برای ایمپلنت برای افرادی که داروهایی از قبیل دارو های استروئیدی یا رقیق کننده خون مصرف می کنند، وجود دارد. بنابراین پیش از انجام ایمپلنت دندان، تمام موارد لازم از جمله نوع و دوز داروهایی که مصرف می کنید و همچنین بیماری هایی که به آن ها مبتلا هستید را به اطلاع ایمپلنتولوژیست خود برسانید.
نداشتن سلامت کافی دهان و دندان
وجود پوسیدگی های دندانی و ابتلا به بیماری های لثه از جمله عفونت لثه از مواردی هستند که نشان دهنده عدم برخورداری از سلامت کافی دهان و دندان است. با وجود این مشکلات ایمپلنت کردن دندان به بیمار پیشنهاد نمی شود، زیرا احتمال دارد این مشکلات وخیم شوند و درمان ایمپلنت، شکست بخورد. در صورتی که ایمپلنتولوژیست پس از معاینه متوجه وجود این مشکلات شود، به بیمار توصیه می کند ابتدا درمان های لازم را دریافت کند، سپس مراحل ایمپلنت دندان را انجام خواهد داد.
مصرف سیگار و الکل
همانطور که می دانید ایمپلنت دندان نیاز به انجام جراحی کوچکی دارد و زخم به وجود آمده باید در شرایط مناسبی باشد تا دچار عفونت نشود و سریع تر بهبود یابد. سیگار و الکل موادی هستند که باعث ایجاد اختلال در گردش خون شده و باعث می شوند که اکسیژن و سایر مواد مغذی مورد نیاز برای بهبود زخم موجود به مقدار کافی به آن نرسد و بافت نتواند به درستی و سریع خود را ترمیم کند.
به همین دلیل توصیه می شود زمانی که برای ایمپلنت دندان اقدام می کنید، مصرف سیگار و مشروبات الکلی را متوقف کنید. علاوه بر این سیگار در پوسیده شدن دندان و ایجاد بیماری های لثه نقش دارد و با ابتلا به این مشکلات احتمال شکست درمان ایمپلنت دندان وجود خواهد داشت.
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان عوارض نا مطلوبی را برای افراد به وجود می آورد. افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت نمی دهند، بیشتر از سایرین در معرض پوسیدگی های دندانی، عفونت لثه و سایر بیماری های مرتبط با آن و در موارد وخیم تر در معرض خطر از دست دادن دندان و حتی تحلیل رفتن استخوان فک قرار می گیرند.
ابتلا به این مشکلات سلامت ایمپلنت دندان و سایر درمان ها و ترمیم های دندانپزشکی فرد را به خطر می اندازد. به همین دلیل است که کسانی که بهداشت دهان و دندان خوب و کافی ندارند، نمی توانند کاندید مناسبی برای استفاده از این درمان باشند و در صورت استفاده از این درمان ممکن است درمانشان موفقیت آمیز نباشد.
پیوند استخوان در ایمپلنت به چه معناست؟
زمانی که قسمتی از استخوان فک تحلیل رفته باشد، برای بازسازی و جایگزینی آن نوعی عمل جراحی به نام پیوند استخوان فک صورت می گیرد. این جراحی به کمک مواد شبه استخوان صورت می گیرد و باعث پر شدن نقص های استخوانی و همچنین افزایش عرض و ارتفاع استخوان می شود. برای اینکار روش های متفاوتی وجود دارد که جراح فک و صورت با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب می کند.
نقش پودر استخوان در پیوند استخوان فک چیست؟
یکی از رایج ترین کاربرد پودر استخوان، استفاده از آن در ایمپلنت دندان است که به جهت افزایش تراکم و ارتقا کیفیت استخوان فک مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع نقش اصلی پودر استخوان برای افزایش طول و عرض استخوان، بهبود رشد آن و همچنین جایگزین شدن با قسمت های از دست رفته است. پس از پیوند استخوان، با بهبود روند گردش خون به استخوان، رشد آن تحریک می شود.
انواع پیوند استخوان فک
تحقیقات و مطالعات زیادی در زمینه پیوند استخوان و موادی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد انجام شده است زیرا نتیجه این جراحی بسیار حساس است. موادی که برای حفظ و بازسازی استخوان فک استفاده می شود معمولا از منابع مختلفی تامین می شود که تمامی آن ها مورد بررسی دقیق علمی قرار گرفته اند. منابعی که پایین تر ذکر شده است همگی در این جراحی مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا بدن انسان با آن ها سازگاری بالایی دارد.
زنوگرافت
این نوع پودر استخوان از حیواناتی مانند گاو گرفته می شود و دسته بندی های مشخصی برای پیوند استخوان فک دارد. کلاژن گاوی که برای تهیه پودر استخوان زنوگرفت فرآوری می شود، زیست پذیری زیادی دارد. به همین دلیل هم به راحتی می توان آماده سازی های مربوط به پیوند استخوان فک را انجام داد. این پودر استخوان در آزمایشگاه ها به صورت استریل تهیه و نگهداری می شود. در این روش شانس انتقال بیماری بسیار پایین است و تنها ضعفی که در این روش وجود دارد آن است که برای ترمیم هایی با سطح وسیع غیر قابل استفاده هستند.
آلوگرافت
بافتی که از فرد دیگری گرفته شده و به شخص دیگری منتقل می شود، تحت عنوان آلوگرافت شناخته می شود. برای این پیوند در ابتدا جراح از سازگاری آن با بدن بیمار اطمینان حاصل می کند تا اگر همه چیز صحیح بود، پیوند انجام شود. این نوع پیوند استخوان به صورت پودر استخوان در بانک استخوانی در دسترس است. روش آلوگرافت هم مانند روش زنوگرافت دارای مزیت آماده بودن مواد استخوانی مورد استفاده است و نیازی به عمل جراحی دیگر برای تامین استخوان و مواد مورد استفاده ندارد.
اتوگرافت
در این نوع پیوند پودر استخوانی از قسمت دیگری از بدن بیمار به دست می آید و برای ناحیه مد نظر، مورد استفاده قرار می گیرد. این پودر پیوندی معمولا از استخوان چانه، جمجمه، لگن، فک و ساق پا برداشته می شود. سپس به کمک پیچ و غشا های مناسب، در محل مورد نظر پیوند داده می شود. در این روش خطر انتقال بیماری های دیگر برای فرد وجود نخواهد داشت، زیرا استخوان دارای سلول های بدن خود بیمار است.
علاوه بر این نیز، این نوع پیوند جزء موفق ترین انواع پیوند استخوان فک به شمار می رود. به همین جهت این روش بهترین نوع پیوند استخوان شناخته شده است. البته مشکلی که در اینجا وجود دارد، جراحی ثانویه است. جراح باید علاوه بر ناحیه مورد نظر جراحی، قسمت های دیگری مانند چانه و یا ایلیاک کرست را برای برداشت استخوان مورد نیاز، تحت عمل قرار دهد.
آلوپلاست
برای تشکیل استخوان در این روش، از مواد سنتزی استفاده می شود. این روش کارایی کمتری نسبت به روش های قبلی دارد، اما میزان عفونت کردن آن بسیار پایین تر است. جنس آن ها ممکن است از هیدروکسی اپاتیت باشد. این ماده به علت داشتن هدایت مناسب، سازگاری بالا با استخوان انسان و سختی متعادل کاربرد بسیاری دارد.
جنس بعضی از این گرافت های استخوانی از کلسیم است. به همین دلیل سریع جذب شده، اما باعث شکستن و ترک خوردن استخوان می شوند. فسفات های کلسیم و یا بیوگرافت سولفات کلسیم می توانند در تشکیل استخوان مصنوعی کاربرد داشته باشند. با توجه به قابلیت حل در محیط، با بدن سازگاری پیدا می کنند. این عناصر سبب افزایش تراکم مواد معدنی استخوان و تشکیل سریع استئوبلاست می شوند. این روش برای پیوند استخوان فک قبل از ایمپلنت دندان متداول است. مواد آلوپلاست می توانند از مواد طبیعی و یا به صورت مصنوعی به دست آمده باشند.
عوارض احتمالی پیوند پودر استخوان در ایمپلنت
به طور معمول هر عمل جراحی عوارضی به دنبال دارد که عوارض پیوند استخوان فک در ایمپلنت عبارت اند از:
درد و خونریزی
معمولا بعد از هر جراحی درد و خونریزی اتفاق می افتد. برای کاهش این عوارض، بهتر است از داروی مسکن و همچنین راهکارهای متخصص دندانپزشک برای کاهش خونریزی استفاده کنید.
آسیب عصبی
گاهی به دلیل سهل انگاری متخصص دندانپزشک، حین پروسه درمانی به اعصاب دهان و دندان آسیب وارد می شود. آسیب به عصب خود می تواند با عوارض دیگری همراه باشد.
عفونت
بعد از عمل جراحی باید نکات بهداشتی را به خوبی رعایت کرد. در غیر این صورت، ممکن است بار میکروبی دهان سبب بروز عفونت در آن ناحیه شود.
ایجاد تورم در ناحیه جراحی شده
تورم و التهاب بعد از هر عمل جراحی اتفاق می افتند. این عوارص بعد از چند روز کاهش پیدا می کنند.
عوارض ناشی از داروی بی حسی و بیهوشی
معمولا عوارض ناشی از این داروها شامل بی حسی زبان و قسمت های مختلف دهان است که تا مدتی باقی می مانند. اما در مواردی که تزریق داروی بی حسی به درستی صورت نمی گیرد، ممکن است عوارضی مثل افتادگی پلک ها، فلج موقت عضلات صورت و … اتفاق بیفتند.
مراقبت های بعد از پیوند استخوان فک
بعد از پیوند استخوان فک لازم است مراقبت هایی را انجام دهید که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- مراقبت های روز اول پس از جراحی
- در روز اول بعد از جراحی به طور مطلق استراحت کنید.
- از شستشوی دهان و تف کردن پرهیز کنید.
- از مصرف مایعات داغ اجتناب کنید.
- در صورت وجود خونریزی از گاز استریل مرطوب استفاده کنید.
- اگر سردرد دارید، از مسکن کمک بگیرید.
- برای کاهش تورم، از کمپرس یخ استفاده نمایید.
- تف نکنید.
- از مصرف دخانیات اجتناب کنید.
- برای نوشیدن از نی استفاده نکنید.
مراقبت‌های چند روز پس از جراحی
- برای مسواک زدن، از مسواک نرم کمک بگیرید و مرتب نخ دندان بکشید.
- از دهانشویه کلرهگزدین و یا آب نمک استفاده کنید.
- از سیگار کشیدن اجتناب کنید، زیرا مانع از بهبودی می شود.
قیمت پودر استخوان به عوامل زیادی بستگی دارد. اگر عمل پیوند استخوان به صورت گسترده انجام شود مسلما پودر بیشتر مصرف خواهد شد. درنتیجه هزینه تهیه پودر نیز بالا می رود. منشا پودر تاثیر بسیار زیادی در قیمت پودر دارد.
هزینه پیوند استخوان برای ایمپلنت
هزینه پیوند پودر استخوان برای ایمپلنت تحت تأثیر موارد مختلفی قرار می گیرد. از جمله این موارد می توان به برند پودر استخوان، نوع و جنس آن و … اشاره کرد. لازم به ذکر است که انجام خدمات درمانی در کلینیک دندانپزشکی دکتر مهناز ارشد با بهترین کیفیت به شما عزیزان ارائه می شوند. برای دریافت اطلاعات بیشتر از وضعیت دهان و دندان خود و درمان مورد نیازتان، می توانید ما با در ارتباط باشید از طریق راه های ارتباطی زیر:
تلفن : ٠٢١٢٢٢٧٣٤٧١ و ٠٢١٢٦٤٠٥٢٦٥
واتس اپ: ٠٩٣٦٥١٦٤٣٢٣
سوالات متداول پکيج جنرال
کدام نوع پیوند استخوان فک در ایمپلنت مناسب تر است؟
تشخیص نوع پیوند استخوان فک برای هر درمانی مربوط به متخصص دندانپزشک است. یکی از پیوند هایی که بسیار خوب شناخته شده، اتوگرفت است، اما خطرات و ریسک های خود را به همراه دارد. امروزه پودرهای استخوانی کاربرد بیشتری دارند، به همین جهت آلوپلاست بسیار شایع تر است.
آیا برای ایمپلنت دندان، پیوند استخوان الزام است؟
در صورتی که بیمار تراکم کافی استخوان نداشته باشد، در این صورت اگر پیوند استخوان انجام نشود، احتمال از بین رفتن ایمپلنت دندان وجود دارد.
آیا با وجود تحلیل استخوان، امکان کاشت ایمپلنت دندان وجود دارد؟
توصیه اکثر جراحان و متخصصان دندانپزشک این است که بعد از کشیدن دندان، بلافاصله کاشت ایمپلنت انجام شود. حداکثر تا زمان 6 ماه بعد از کشیدن دندان بهتر است این کار انجام شود تا در این صورت از تحلیل استخوان جلوگیری شود. در صورت تحلیل استخوان جراحی ایمپلنت دندان دشوار تر خواهد شد که در این زمان باید قبل از کاشت ایمپلنت، پیوند استخوان انجام شود.
داروهای بیس فسفونات چه تاثیری بر تحلیل استخوان فک دارند؟
به طور معمول این نوع داروها نوعی روش درمانی برای برخی از بیماری ها بوده و یکی از عوارض آن ها مربوط به استخوان است. بنابراین مصرف این نوع داروها سبب افزایش احتمال ابتلا به عارضه تحلیل استخوان فک می شود.
آیا با مصرف آنتی بیوتیک هم می‌توان تحلیل استخوان را درمان کرد؟
بله، دقت داشته باشید در مواقعی که علت تحلیل استخوان عفونت باشد، می توان با مصرف آنتی بیوتیک هم این مشکل را متوقف کرد. اما حتما باید به متخصص دندانپزشک مراجعه کرد تا آنتی بیوتیک مناسب برای درمان عفونت تجویز شود و علت عفونت نیز درمان شود.
آیا پیوند استخوان دردناک است؟
معمولا به دلیل تزریق بی حسی و یا بیهوشی در حین پروسه دردی متوجه بیمار نمی شود. حتی بعد از این جراحی نیز درد بعد از آن با مسکن تسکین پیدا می کند.
آیا بدن انسان می تواند بافت استخوانی پیوند شده را پس بزند؟
در برخی موارد ممکن است این اتفاق بیفتد و متخصص دندانپزشک مجبور خواهد شد از روش دیگری برای پیوند استخوان استفاده کند.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
