چه کسانی امکان ایمپلنت کردن دندان را ندارند؟
شهریور ۱۳, ۱۴۰۲ ۱۰:۰۲ ق٫ظچه کسانی نمی توانند دندان های خود را ایمپلنت کنند؟
بسیاری از افراد با گذشت زمان بنا به دلایل متعددی همچون پیری، کشیدن دندان و… دندان های خود را از دست می دهند. این موضوع علاوه بر این که باعث ایجاد مشکل در ظاهر و طرح لبخند شما می شود، می تواند در صحیح جویدن و غذا خوردن شما نیز منفی بگذارد. بسیاری از افراد به دنبال یک روش دائمی برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته هستند.
تا چند سال گذشته انجام پروتز متحرک دندان (دندان مصنوعی) میان این افراد بسیار رایج بود. مشکلاتی که این درمان ایجاد می کرد باعث شد که روش بهتری به نام ایمپلنت دندان جایگزین آن شود.
ایمپلنت دندان درمانی دائمی برای دندان های از دست رفته است. خوشبختانه امروزه با فراگیر شدن ایمپلنت دندان افراد دیگر دغدغه ای برای از دست دادن دندان های خود ندارند و دیگر به سراغ دست دندان نمی روند. قرار دادن ایمپلنت در دهان هیچ مشکلی را برای استفاده کننده از آن به وجود نمی آورد و فرد می تواند تا آخر عمر بدون هیچ گونه مشکلی از آن استفاده کند.
سن مناسب برای ایمپلنت
برای کاشت دندان باید تا زمان شکل گیری کامل اسکلت صورت، یعنی 18 سالگی صبر کنید. معمولا بهترین سن برای کاشت ایمپلنت، بین 25 تا 30 سالگی است.
کاشت ایمپلنت دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟
محدودیت های ایمپلنت
محدودیت سنی: کودکان و نوجوانان نمی توانند ایمپلنت دندان بکارند. هیچوقت برای کاشت ایمپلنت دندان دیر نیست اما ممکن است زود باشد. بسیاری از افراد سالمند به اشتباه تصور می کنند دیگر ایمپلنت برای آن ها دیر شده است اما این تصور اشتباه است. اگر شرایط آن را داشته باشید، سن بالا هیچ مانعی برای این کار نیست اما کودکان و نوجوانان نمی توانند این درمان را انجام بدهند. چون استخوان فک در این سنین هنوز در حال رشد و تغییر است و تا زمانی که به اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی (اوایل دهه بیست زندگی) برسید این رشد ادامه دارد.
دخانیات: افراد سیگاری ممکن است برای کاشت ایمپلنت مناسب نباشند. هنگامی که برای کاشت ایمپلنت دندان مراجعه می کنید ممکن است از عادات زندگی شما مانند مصرف الکل و دخانیات سوال شود. چون الکل بر انعقاد خون تاثیر می گذارد که می تواند در جراحی مشکل ایجاد کند. سیگار و سایر دخانیات نیز بر اکسیژن رسانی به بافت ها تاثیر می گذارند و گردش خون را کند می کنند. این باعث می شود التیام و ترمیم کند تر انجام شود و احتمال عفونت خیلی بیشتر شود.
علاوه بر این، سیگار و سایر محصولات تنباکو در عملکرد سیستم ایمنی اختلال ایجاد می کنند که این هم به نوبه خود خطر عفونت را افزایش می دهد. با این حال اگر دخانیات و یا الکل مصرف می کنید به این معنی نیست که نمی توانید از درمان ایمپلنت استفاده کنید بلکه باید چند هفته پیش از جراحی مصرف را قطع کنید و تا چند هفته بعد نیز مصرف نکنید تا بافت ها جوش بخورند. همچنین باید به رعایت بهداشت دهان پایبند باشید.
استخوان فک: اگر استخوان فک شما حجم یا تراکم کافی را ندارد نمی توانید از درمان ایمپلنت استفاده کنید. شرایط استخوان فک نقش کلیدی در موفقیت ایمپلنت ایفا می کند. استخوان فک باید به پایه ایمپلنت جوش بخورد تا آن را ثابت در جای خود نگه دارد.
اما اگر مدتی از کشیدن دندان گذشته باشد استخوان فک به سرعت شروع به تحلیل رفتن و ضعیف شدن می کند بنابراین ممکن است حجم زیادی از آن از دست برود و قابلیت کاشت ایمپلنت دیگر وجود نداشته باشد. در این شرایط باز هم می توان این درمان را انجام داد به شرطی که پیش از آن با پیوند استخوان، قاعده و پشتیبان محکمی برای ایمپلنت فراهم شود.
سلامت دهان: اگر عفونت لثه یا عفونت دهانی دیگری دارید نمی توانید درمان ایمپلنت انجام دهید. در این موارد باید ابتدا بیماری دهان و دندان را درمان کنید و سپس برای کاشت ایمپلنت اقدام نمایید.
داروی بیس فسفونات: کسانی که داروی بیس فسفونات مصرف کرده اند ممکن است نتوانند تا مدت طولانی ایمپلنت دندان بگذارند. استئونکروز (مرگ استخوان) یکی از عوارض جانبی برخی داروهای تقویت کننده استخوان است که بسیاری از زنان برای درمان پوکی استخوان یا وضعیت خفیف تر آن یعنی استئوپنی مصرف می کنند. این داروها معمولا با متوقف کردن فعالیت برخی سلول ها در استخوان که استئوکلاست نام دارند، تاثیر می گذارند.
استخوان ها درست همانند پوست دائما در حال رشد و تجدید سلولی هستند. استئوکلاست ها به عنوان بخشی از این فرآیند دائما سلول های قدیمی استخوان را باز جذب می کنند و گروه دیگری از سلول ها استخوان جدید تولید می کنند. داروهای پوکی استخوان بر عملکرد استئوکلاست ها تاثیر می گذارد و مانع بازجذب و تحلیل رفتن سلول های استخوانی می شود.
اما اگر چه این اتفاق می تواند جلوی تحلیل رفتن استخوان را بگیرد، اما به نظر می رسد ممکن است جلوی جوش خوردن و ترمیم استخوان را هم بگیرد چرا که استئوکلاست ها بخش مهمی از فرآیند ترمیم استخوان هستند.
در واقع داروهای درمان پوکی استخوان از جمله بیس فسفونات در حالت عادی خطری برای سلامت دهان ندارند و کسانی که این داروها را مصرف می کنند بیشتر از دیگران دچار نکروز یا مرگ استخوان نمی شوند بلکه فقط کسانی که دوز بالای این داروها را که در درمان سرطان به صورت تزریق درون رگی داده می شود، مصرف می کنند در خطر نکروز استخوان قرار می گیرند و نباید ایمپلنت دندان بگذارند.
برآورد می شود احتمال نکروز استخوان در کسانی که داروهای پوکی استخوان را به صورت خوراکی مصرف می کنند یک نفر در هر ده هزار نفر است و اگر این دارو را مدت طولانی نیست که (به صورت خوراکی) مصرف می کنید. ریسک نکروز استخوان در شما تنها یک در صد هزار است.
اگر قصد کاشت ایمپلنت دندان را دارید، حتما با متخصص دندانپزشک خود مشورت کنید و هر بیماری که دارید یا دارویی که مصرف می کنید را به اطلاع متخصص دندانپزشک برسانید.
ایمپلنت دندان برای بیماران مبتلا به ام اس
به علت چالش هایی که بیماران ام اس با گذاشتن دندان مصنوعی با آن مواجه هستند، بهترین راه حل استفاده از ایمپلنت های دندانی است. ایمپلنت، علاوه بر اینکه چالش های بیماران مالتیپل اسکلروزیس را کاهش می دهد، راه حلی دائمی و طبیعی نیز محسوب می شود. ایمپلنت دندان، کمک می کند تا زندگی این افراد به طرز چشمگیری بهبود یابد.
با توجه به این صحبت ها، دندانپزشکی و ام اس، کاملا قابل سازگار شدن با یکدیگر هستند. درمان ایمپلنت در درمان بیماران مبتلا به ام اس فقط در صورتی که بیمار کورتون مصرف کند، محدودیت دارد.
کاشت ایمپلنت در بیماران قلبی عروقی
تاکنون هیچ تحقیق علمی منتشر نشده است که ایمپلنت برای بیماران قلبی را ممنوع اعلام کند. بیماری قلبی با جریان خون در بدن رابطه مستقیم دارد. بخشی از جریان خون در بدن به لثه ها انتقال پیدا می کند. بنابراین بدیهی است که خدمات دندانپزشکی از جمله ایمپلنت با بیماری قلبی بر هم تاثیرگذار هستند.
بنابراین این داستان که با وجود بیماری قلبی نمی توانید ایمپلنت دندان انجام دهید، از اساس اشتباه است. جالب است بدانید که اگر بیماری قلبی نداشته باشید، ایمپلنت دندان می تواند به جلوگیری از بروز عارضه های قلبی عروقی جلوگیری کند. به تازگی مطالعه ای در دانشگاه تولین انجام شده که روی رابطه بین بیماری قلبی و ایمپلنت دندان تمرکز کرده است.
همان طور که می دانید از دست دادن دندان باعث می شود که به مرور زمان شاهد تحلیل استخوان فک باشید. همچنین مشکلات تغذیه و گوارش نیز به سراغ افراد می آیند. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که از دست دادن دندان، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. بنابراین ایمپلنت دندان در جلوگیری از بروز این بیماری مفید واقع می شود.
بیماری های زمینه ای به عنوان مانعی برای کاشت دندان به شمار نمی روند. بنابراین نباید این طور تصور کنید که بیماری قلبی و ایمپلنت دندان یکجا جمع نمی شوند. شما باید شرح حال کاملی از سلامتی خود به متخصص دندانپزشک خود ارائه کنید. به این ترتیب تمام جوانب امر برای کاشت دندان از سوی متخصص دندانپزشک در نظر گرفته می شود. به این ترتیب بدون دغدغه و نگرانی می توانید به داشتن دندان های زیبا فکر کنید.
کاشت ایمپلنت در بیماران دیابتی
یکی از رایج ترین سوالاتی که برای بیماران دیابتی نوع ۱ و نوع ۲ پیش می آید این است که آیا امکان کاشت ایمپلنت دندان برای افراد دیابتی مجاز است یا خیر؟ در حال حاضر با مشورت متخصص ایمپلنت و متخصص دیابت، فرد دیابتی می تواند با کنترل دیابت خود تحت نظر پزشک حداقل ۳ ماه قبل از روز کاشت ایمپلنت، دیابت خود را کنترل کرده تا این پروسه عاری از هرگونه مشکل و با انگیزه و امید بیشتری انجام شود. اگر شرایط دیابت در وضعیت نرمالی باشد و فرد بتواند آن را مدیریت کند عمل کاشت ایمپلنت هیچ مشکلی نخواهد داشت و میزان موفقیت آن نیز بالاست.
عوارض ایمپلنت دندان چیست؟
مهم ترین عوارضی که ممکن است افراد بعد از جراحی کاشت ایمپلنت تجربه کنند عبارت اند از:
شل شدن ایمپلنت
احتمالاً از شایع ترین عوارض ایمپلنت دندان، شل شدن ایمپلنت باشد. زمانی که استخوان به اندازه کافی برای جای دهی و حفظ ایمپلنت قوی نباشد ممکن است با این مشکل رو به رو شوید. همچنین برخورد ضربه به صورت، افزایش سن، سیگار کشیدن و جویدن مکرر اجسام سفت و سخت با ایمپلنت موجب شل شدن آن می شود. در صورت بروز این مشکل حتما باید در اولین فرصت و پیش از آنکه عوارض جبران ناپذیر دیگری رخ دهند به مطب متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.
عفونت اطراف ایمپلنت
در صورت بروز، عفونت اطراف ناحیه کاشت ایمپلنت از نگران کننده ترین عوارض ایمپلنت دندان است. این معمولا می تواند به فاصله کمی بعد از کاشت دیده شود و یا ماه ها و حتی سال ها بعد به دلایل متعددی رخ دهد. عفونت می تواند همراه با علائمی مانند خونریزی، قرمزی، تورم، خروج چرک، بوی بد دهان و یا حتی تب همراه باشد. در صورت مشاهده این علائم حتما به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.
خونریزی لثه
این امکان وجود دارد که ایمپلنت باعث خونریزی لثه شود. البته بعد از جراحی ممکن است به صورت جزئی (اما موقت) خونریزی وجود داشته باشد اما اگر متوقف نشود حتما باید مورد توجه قرار بگیرد.
جابه جایی جزئی ایمپلنت
با اینکه طی فرآیند استئوانتگریشن، پایه ایمپلنت کاملا به استخوان جوش می خورد و توسط آن احاطه می شود، اما باز هم ممکن است بر اثر جویدن زیاد خوراکی های سفت و سخت و یا برخورد ضربه، ایمپلنت به صورت جزئی تغییر موقعیت دهد که اصطلاحا به این حرکت، میکرو گفته می شود زیرا بسیار جزئی است.
این حرکت و جا به جایی معمولا قابل مشاهده نیست و اینطور نیست که حس کنید ایمپلنت شل شده و یا می خواهد بی افتد. بلکه خود را به صورت احساس درد جزئی در دندان های مجاور یا احساس وارد شدن فشار به دندان ها کناری نشان می دهد. این خود به تنهایی یکی از عوارض ایمپلنت دندان نیست اما اگر به آن توجه نشود احتمالا موجب شل شدن ایمپلنت و شکست آن خواهد شد. بنابراین پیش درآمد یک عارضه قابل توجه تر است.
واکنش آلرژیک به اجزای ایمپلنت
این یکی از جدی ترین عوارض ایمپلنت دندان است که می تواند اذیت کننده باشد. برخی از افراد ممکن است به جنس پایه ایمپلنت حساسیت داشته باشند. البته اگر طی ارزیابی مشخص شود بیمار به جنس پایه حساس است، از پایه ای با جنس دیگر جهت کاشت استفاده می شود. اما در هر صورت اگر بیمار حساسیت داشته باشد و بدون در نظر گرفتن این مساله فرآیند کاشت صورت گیرد، واکنش شدید آلرژیک ایجاد خواهد شد. علائم واکنش آلرژیک شامل تغییر طعم دهان، گزگز کردن زبان و لثه، التهاب یا تورم در ناحیه عمل و در برخی موارد تب و لرز و … است.
وارد شدن آسیب عصبی در ناحیه جراحی
در برخی افراد ممکن است حین ایجاد فضا در استخوان برای کاشت ایمپلنت، به عصب آسیب وارد شود. همچنین این امکان وجود دارد که هنگام کاشت ایمپلنت اتفاق بیفتد. این مشکل علائمی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن در زبان، لثه، لب یا صورت را ایجاد می کند. در چنین مواردی مشکل باید برطرف شود اما در بعضی موارد آسیب می تواند دائمی باشد ولی این مورد نادر است زیرا متخصصان کاشت ایمپلنت با احتیاط مراحل کاشت را انجام می دهند. اما در هر صورت احتمال آسیب به عصب می تواند از عوارض ایمپلنت دندان باشد که در صورت بروز می بایست جدی گرفته شود.
تا چند سال بعد از کشیدن دندان می توان ایمپلنت کرد؟
برای جواب به این سؤال باید بگوییم که عوامل متعددی می تواند بر روی موفقیت آمیز بودن روند دریافت ایمپلنت تأثیرگذار باشد و ممکن است در این روند با چالش هایی رو به رو شویم. باید گفت که به طورکلی نرخ موفقیت دریافت و کاشت ایمپلنت بالا بوده و درصد کمی از آن ها ممکن است با چالش رو به رو شوند.
طبق آمار فقط بین پنج تا ده درصد این روش کاشت دندان، می تواند ناموفق باشد و با شکست ایمپلنت مواجه شود. همان طور که اشاره کردیم یکی از عواملی که بر روی موفقیت آمیز بودن ایمپلنت تأثیر می گذارد وضعیت استخوانی فرد مورد نظر است.
این مسئله اهمیت بسیاری دارد که شما تا چه مدت زمانی قادر به درمان ایمپلنت هستید و آیا وضعیت استخوان فک شما به صورتی است که روند کاشت ایمپلنت موفقیت آمیز باشد و یا خیر. به طورکلی اگر شرایط شما مناسب باشد جراح هم زمان با کشیدن دندان ایمپلنت را نیز جای گذاری می کند.
در غیر این صورت اصولاً پس از گذشت دو تا سه ماه از کشیدن دندان معمولاً بهترین زمان برای کاشت ایمپلنت است. پس در واقع می توانیم بگوییم با اینکه برای کاشت ایمپلنت یک بازه زمانی طلایی وجود دارد ولی با گذر از این زمان این امر برای شما غیرممکن نشده و شما می توانید بسته به داشتن شرایط مناسب اقدام به کاشت ایمپلنت دندان کنید.
پس در نظر داشته باشید که اگر استخوان فک شما شرایط مناسب داشته باشد مهم نیست چند سال از زمانی که شما دندان خودتان را ازدست داده اید گذشته باشد. شما می توانید با مراجعه به یک متخصص دندانپزشک مجرب و انجام مراحل پیش نیاز از موفقیت آمیز بودن این روند اطمینان حاصل کنید.
لازم به ذکر است که این موفقیت صرفاً به این عامل بستگی نداشته و عوامل دیگری نیز همچون وضعیت سلامت لثه، سلامت کلی فرد، رعایت بهداشت دهان و دندان و… می تواند بر روی آن تأثیر گذار باشد.
سوالات متداول
ارتودنسی دندان اول انجام دهیم یا ایمپلنت دندان؟
در برخی موارد اگر سال ها از کشیده شدن دندان گذشته باشد ممکن است که دندان های کناری به هم نزدیک شده باشند تا فضای خالی را پر کنند به همین دلیل ممکن است فرد به ارتودنسی دندان یا بریس نیاز داشته باشد تا فاصله به حد عادی برسد.
آیا ایمپلنت دندان قدیمی نیاز به جایگزینی دارد؟
ایمپلنت دندان معمولا تا زمانی که آسیب نبیند، نیازی به تعویض ندارد. شما باید هر شش ماه یکبار برای چکاپ دندان های خود به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید تا از سالم بودن ایمپلنت دندانی خود مطمئن شوید.
آیا مصرف داروهای بیس فسفونات با درمان ایمپلنت تداخل ایجاد می کند؟
بله، بیس فسفونات می تواند سبب استئونکروز یا مرگ استخوان شود. این عارضه، یک منع مطلق برای کاشت ایمپلنت در نظر گرفته شده است.
برای کاشت ایمپلنت دیجیتال دندان به چند جلسه درمان نیاز است؟
ایمپلنت دندان دیجیتال تنها به یک جلسه درمان نیاز داشته و در واقع بیمار حتی یک روز را هم بدون دندان سپری نمی کند.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران