خروپف (Snoring) صدای غالباً بلند یا خشنی است که در هنگام خواب ایجاد می شود. شما زمانی خروپف می کنید که جریان هوا در هنگام تنفس باعث لرزش بافت های پشت گلویتان شود. خروپف می تواند از طریق بینی، دهان یا هر دوی آن ها صورت بگیرد. برخی از افراد فکر می کنند که خروپف فقط در مراحل عمیق خواب اتفاق می افتد اما واقعیت این است که خروپف می تواند در هر مرحله ای از خواب رخ دهد.
خروپف در میان مردم یک مشکل شایع است. ۵۷% از مردان بزرگسال و ۴۰% از خانم ها در خواب خروپف می کنند. بیشتر این افراد در رده سنی بین ۴۰ تا ۶۰ سال هستند. یک چهارم کسانی که خروپف می کنند، آن را یک بیماری یا عارضه نمی دانند و خروپف را بسیار عادی تلقی می کنند. حدود ۱۰ تا ۱۲% از کودکان هم در خواب خروپف می کنند.
در بعضی از افراد خروپف نشان دهنده یک اختلال پزشکی جدی به نام آپنه انسدادی خواب (OSA) است و باید حتماً تحت درمان قرار بگیرد. اگر می خواهید همه چیز را درباره خروپف، علل و عوارض آن و راه های درمانش بدانید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
دلایل خروپف در خواب
خروپف کردن در هنگام خواب می تواند به دلایل متعددی مانند آناتومی دهان و سینوس ها، مصرف الکل، آلرژی، سرماخوردگی، افزایش وزن و… ایجاد شود. وقتی که به خواب فرو می روید، ماهیچه های سقف دهان (کام نرم)، گلو و زبان شل می شوند و گلوی شما به اندازه کافی شل شده و راه تنفس تا حدودی بسته و دچار لرزش می شود. هر کدام از موارد زیر می تواند روی مجاری هوایی تاثیر گذاشته و موجب خروپف کردن در هنگام خواب می شوند:
مصرف الکل: خوردن بیش از حد الکل قبل از خواب می تواند موجب خروپف شما شود. الکل موجب شل شدگی عضلات گلو شده و مقاومت راه های هوایی در برابر انسداد را از بین می برد.
توان عضلانی ضعیف در گلو و زبان: ممکن است ماهیچه گلو و زبان بیش از حد شل باشند. این حالت باعث بسته شدن راه هوایی می شود.
مشکل در زبان کوچک: زبان کوچک قسمت بالایی و انتهایی دهان است. این قسمت در صورت بلند بودن می تواند راه بینی تا گلو را باریک کند. هنگام تنفس به ارتعاش درآمده و راه هوایی را مسدود می کند.
آناتومی دهان : افرادی که خروپف می کنند معمولاً دارای بافت نرم بیش از حد در گلو و بینی هستند. جریان تنفس از طریق دهان در کسانی که دارای کام نرم بلند و زبان کوچک یا ملازه (uvula) بلندی هستند فضای کم تری برای عبور دارد و درنتیجه احتمال خروپف کردن در آن ها بیش تر است. کسانی که اضافه وزن دارند ممکن است دارای بافت بیش تری در پشت گلویشان باشند که باعث تنگ تر شدن راه تنفس می شود.
کم خوابی: نداشتن خواب کافی می تواند منجر به شل شدن بیشتر بافت های گلو شود.
وضعیت خوابیدن: زمانی که شما به صورت طاق باز می خوابید معمولاً خروپف کردنتان بیش تر و شدید تر است زیرا نیروی جاذبه روی بافت های گلو از جمله زبان کوچک (اندام نرم قطره ای شکل که در انتهای دهان آویزان است) اثر می گذارد و باعث تنگ تر شدن مجرای تنفس می شود.
علاوه بر موارد بالا عوامل دیگری که می توانند باعث افزایش احتمال خروپف در خواب شوند عبارتند از:
جنسیت: معمولاً مردان بیشتر از زنان خروپف می کنند و از آپنه خواب رنج می برند.
افزایش سن: با بالا رفتن سن ماهیچه ها انسجام طبیعی خود را از دست می دهند و شل می شوند، درنتیجه ماهیچه ها و بافت های حفره دهان و گلو در هنگام تنفس بیشتر در معرض ارتعاش قرار می گیرند.
داشتن اضافه وزن: افراد دارای اضافه وزن بیشتر در معرض آپنه انسدادی خواب و خروپف قرار دارند.
داشتن مجاری تنفسی تنگ: برخی افراد دارای کام بلند نرم یا لوزه و آدنوئید بزرگ هستند که باعث تنگ شدن راه هوایی و خروپف می شود.
داشتن سابقه خانوادگی: آپنه انسدادی خواب و خروپف در برخی افراد ارثی است.
عوارض خروپف چیست؟
خروپف گاهی چیزی بیشتر از یک صدای مزاحم است. گذشته از اینکه می تواند باعث ایجاد اختلاف میان شما و اطرافیانتان شود، اگر ناشی ازآپنه انسدادی خواب (OSA) باشد، ممکن است در معرض عوارض بسیاری قرار بگیرید. خروپف کیفیت کلی خواب شما را مختل می کند و عوارض زیر را در پی دارد:
- خواب آلودگی روزانه
- نا امیدی (افسردگی) یا عصبانیت مکرر
- افزایش خطر مشکلات رفتاری، مانند پرخاشگری یا مشکلات یادگیری در کودکان مبتلا به OSA
- افزایش خطر تصادفات وسایل نقلیه موتوری به دلیل کمبود خواب
- از خواب پریدن پی در پی: با اینکه ممکن است شخص متوجه این بیداری ها نشود.
- خواب سبک: چندین بار بیدار شدن از خواب در طول یک شب می تواند برنامه خواب را به هم ریخته و از خواب عمیق و موثر جلوگیری کند.
- فشار به قلب: وقفه تنفسی در خواب طولانی مدت می تواند فشار خون را افزایش دهد. و ممکن است باعث بزرگتر شدن قلب شود که خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می دهد.
- کاهش سطح اکسیژن در خون.
- کاهش قابلیت تمرکز فکری.
- دیابت نوع 2
- اختلال جنینی در طول بارداری
- رضایت جنسی کمتر
خروپف چه زمانی خطرناک است؟
خروپف های بلند می تواند نشانه ی اختلال جدی آپنه انسدادی خواب باشد. آپنه انسدادی خواب همانطور که گفته شد. انسدادی است که باعث قطع تنفس و اختلال در خواب می شود. اگر شب ها در خواب با صدای بلند خروپف می کنید و یکی یا چند مورد از نشانه های زیر را هم دارید، خروپف شما خطرناک است و علائم آپنه خواب انسدادی را دارید و بهتر است حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- در هنگام تنفس مکث می کنید.
- در طول روز به شدت احساس خواب آلودگی می کنید.
- اختلال خواب دارید.
- سردرد های صبحگاهی به سراغتان می آیند.
- مشکلات تمرکز یا حافظه دارید.
- فشار خونتان بالاست.
- تحریک پذیر یا افسرده شده اید.
- بیداری های مکرر در طول شب
- تنگی و قطع تنفس در هنگام خواب
- داشتن خواب سبک
- خشکی دهان
خروپف نشانه چیست؟ آیا خروپف خطرناک است؟
خطرناک بودن خروپف به نوع، شدت و فراوانی آن بستگی دارد. خروپف اولیه بیش از سه شب در هفته رخ می دهد. به دلیل فراوانی آن، بیشتر برای همسر یا هم اتاقی شما اختلال ایجاد می کند. با این حال، معمولا به عنوان یک نگرانی برای سلامتی دیده نمی شود، مگر اینکه نشانه هایی از اختلالات خواب یا آپنه خواب وجود داشته باشد، که در این صورت ممکن است آزمایش های تشخیصی لازم باشد. خروپف مرتبط با OSA از دیدگاه سلامتی نگران کننده تر است. اگر OSA بدون درمان از بین برود، می تواند پیامد های عمده ای برای خواب و سلامت کلی فرد داشته باشد.
OSA کنترل نشده با خواب آلودگی خطرناک در طول روز و شرایط سلامتی جدی از جمله مشکلات قلبی عروقی، فشارخون بالا، دیابت، سکته مغزی، افسردگی و… مرتبط است. شاید خروپف از دید شما معمولی باشد اما باید بگوییم که این اختلال طبیعی نیست زیرا که خروپف به علت انسداد مسیرهای تنفسی است. در برخی موارد خروپف می تواند ناشی از سرماخوردگی و یا آلرژی باشد.
اما در غیر این صورت می تواند یک زنگ خطر برای شما باشد، زنگ خطری که نشان می دهد شاید شما دچار بیماری آپنه خواب شده باشید. به طور کلی، آپنه در خواب اختلالی است که تنفس فرد برای مدتی متوقف می شود که در برخی موارد هشدار مغز است تا فرد دوباره به نفس کشیدن ادامه دهد ولی در غیر این صورت اگر فرد از خواب بیدار نشود، این عدم تنفس می تواند عوارض هایی همانند سکته مغزی و مرگ را در پی داشته باشد.
عوارض خروپف در زمان بارداری
به گفته محققان سوئدی، زنانی که به طور معمول در دوران بارداری خروپف می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا و زایمان نوزادانی کوچک تر هستند. در مطالعه ای که در مجله Chest منتشر شد، نشان داده شد که احتمال افزایش فشار خون، پره اکلامپسی، تجمع غیرطبیعی مایع در بافت ها و افزایش وزن افرادی که خروپف می کنند بیشتر است.
بیشتر بخوانید: دلایل خروپف در زنان
نوزادان این زنان نسبت به نوزادان مادرانی که در دوران بارداری به ندرت خروپف می کردند، کوچک تر بودند و از وضعیت جسمی پایین تری برخوردار بودند. همینطور، تازه ترین مطالعات نشان می دهد که احتمال وقوع سزارین و تولد نوزادانی کم وزن در آن دسته از مادران بارداری که خروپف می کنند بیشتر است. خروپف کردن مادر برای سلامت نوزاد خوب نیست. در مطالعات وسیع انجام شده در دانشگاه میشیگان که در مجله علمی Sleep منتشر شد حاکی از وجود ارتباط میان خروپف های مادر و سلامت جنین است.
در واقع محققان دریافتند که 2تا 3 شب خروپف در هفته با افزایش خطر سزارین و تولد نوزادانی کم وزن تر همراه است. محققان در رابطه با تأثیر این پدیده بر کاهش وزن نوزاد معتقدند که خروپف های دوران بارداری به دلیل ایجاد التهاب در جفت و به دنبال آن اختلال در فرایند غذا رسانی به جنین سبب کم وزن تر و کوچک تر شدن نوزاد در هنگام تولد خواهند شد. تغییرات فیزیکی دوران بارداری نیز در ایجاد این عارضه بی تأثیر نیستند. هورمون های دوران بارداری سبب احتقان عروقی در مخاط بینی شده و این مسأله منجر به افزایش خطر ابتلا به آپنه خواب در این دوران می شود.
گرچه ابتلا به آپنه خواب در خانم های باردار مبتلا به فشار خون بالا و دیابت بارداری شایع تر است. آپنه خواب در دوران بارداری با عوارضی نظیر دیابت بارداری، پره اکلامپسی، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد در ارتباط است. خبر مسرت بخش این است که انجام اقدامات درمانی مناسب احتمال داشتن نوزادی سالم را تا حد بسیاری افزایش می دهد. کارل فرانکلین و همکارانش از Umea گزارش دادند که فشار خون بالا و پره اکلامپسی، وضعیتی مرتبط با بارداری که شامل فشار خون بالا، پروتئین در ادرار و احتباس مایعات است، در افرادی که خروپف می کنند نسبت به افرادی که خروپف نمی کنند دو برابر بیشتر است.
نویسندگان می گویند که مطالعات قبلی ارتباط بین بارداری و افزایش دفعات خروپف را نشان داده اند، اما مطالعه آن ها یکی از اولین مواردی است که ارتباط با فشار خون بالا و همچنین تأثیر نا مطلوب خروپف مادر را بر نوزاد نشان می دهد. این مطالعه شامل 502 زن و شریک زندگی آن ها بوده که در روز زایمان از آن ها در مورد بروز خروپف، آپنه خواب (قطع تنفس برای مدت کوتاه در خواب) یا اختلال در تنفس در طول خواب، خستگی در طول روز و همچنین عادت سیگار کشیدن، مصرف دارو و سابقه پزشکی و بیماری های زمینه ای سوال شده.
درمان خروپف و آپنه خواب در هنگام خواب
اورال اپلاینس وسیله ای کاربردی برای از بین بردن وقفه تنفسی می باشد. این دستگاه یک روش درمانی برای خروپف و آپنه خواب است که مورد تایید انجمن اختلالات خواب در دنیا قرار دارد. با توجه به مشکلاتی که سایر روش های درمانی نظیر جراحی یا دستگاه فشار هوا برای بیماران مبتلا به آپنه خواب و خروپف ایجاد کرده اند، این روش بسیار ایمن و بی خطر است.
بسیاری از کسانی که به واسطه اورال اپلاینس ها مورد معالجه قرار گرفته اند، اعتبار این روش را تایید کرده اند. فرد مبتلا به آپنه خواب و خروپف با قراردادن دیوایس در دهان، از انسداد مجاری تنفسی خود به هنگام خواب جلوگیری می کند. این وسیله با جای گیری در دهان، به عضلات کام و گلو اجازه نمی دهد تا مسیر اکسیژن را مسدود کنند. با اورال اپلاینس فرد در خواب به راحتی نفس می کشد و دیگر خروپف نمی کند.
یکی از معتبر ترین شرکت های ساخت دستگاه های داخل دهانی برای درمان اسلیپ آپنه شرکت سومنودنت می باشد. مفتخريم كه به دوستان عزيزمون اعلام كنيم كه امكان ساخت دستگاه سومنودنت انگلستان جهت درمان خروپف و آپنه فراهم شده است. و دیوایس دهانی شما جهت درمان آپنه و خروپف توسط یکی از بهترین شرکت های مطرح دنیا که در درمان اختلالات خواب حرف اول را میزند تهیه و ساخته می شود. تمام مراحل کار کاملا دیجیتال می باشد و به صورت اسکن و پرینت 3 بعدی صورت می گیرد. همچنین امکان ساخت این دستگاه داخل ایران نیز وجود دارد.
سوالات متداول
خروپف در بارداری طبیعی است؟
اگر تاکنون تجربه خروپف در خواب را نداشته اید، باید بدانید این مشکل در دوران بارداری تقریبا رایج است. معمولا در سه ماهه دوم بارداری در هفته شانزدهم علائم خروپف شروع می شود. به احتمال زیاد علت آن افزایش هورمون های بارداری است. افزایش سطح استروژن و پروژسترون باعث تورم غشای مخاطی در بینی می شود. در زنان باردار گرفتگی بینی هنگام درازکشیدن بیشتر است. در بیشتر موارد خروپف در بارداری طبیعی بوده و نگران کننده نیست. اما گاهی ناشی از آپنه انسدادی خواب است. آپنه خواب با فشارخون بالا و پره اکلامپسی ارتباط دارد. پره اکلامپسی بیماری است که باعث شروع ناگهانی فشارخون بالا در زمان بارداری می شود. اگر آپنه خواب در دوران بارداری درمان نشود، می تواند میزان اکسیژن بدن مادر و جنین را کاهش دهد. در این صورت خطر بیماری هایی مانند بیماری قلبی و آمبولی ریه افزایش می یابد. اگر صبح ها با سردرد بیدار می شوید، احساس خستگی مفرط دارید یا دچار تحریک پذیری و فراموشی هستید، حتما به پزشک زنان مراجعه کنید تا علت چنین علائمی در دوران بارداری مشخص شود.
آیا خروپف ارثی است؟
پاسخ این سوال مثبت است. گاهی ژنتیک باعث ایجاد این مشکل هنگام خواب می شود. همانطور که ما ویژگی های فیزیکی مانند رنگ چشم و مو را به ارث می بریم، عناصری مانند استخوان و ساختار صورت نیز ژن مشترک دارند. ویژگی های فیزیکی مانند گلو باریک، چانه عقب رفته، فک کوچک، زبان بزرگ و کام بزرگ و نرم به اختلال خروپف در خواب کمک می کنند. علاوه بر این ها ژن های مربوط به چاقی نیز در میزان توده چربی اطراف گردن نقش داشته و باعث خروپف در خواب می شوند.
آیا خروپف بعد از عمل بینی برطرف می شود؟
عمل بینی می تواند به رفع مشکل خروپف در خواب کمک کند. البته درصورتی که مشکل از ساختار بینی و مجاری تنفسی باشد، این عمل نتیجه بخش است. اگر علت ایجاد این مشکل انحراف بینی باشد، با برداشتن غضروف یا صاف شدن سپتوم (تیغه میانی) می توان مشکل را حل کرد. عمل بینی به درمان آپنه خواب کمک می کند. اما اگر علت خروپف مواردی دیگری باشد، نمی توان با عمل بینی به نتیجه ای رسید.
آیا خروپف بعد از عمل بینی طبیعی است؟
خروپف بعد از عمل بینی کاملا طبیعی است و نباید برای آن نگران بود. بعد از جراحی داخل بینی تا مدتی متورم است و باعث تنگ شدن راه هوایی می شود. پس از مدتی تورم کاهش پیدا کرده و مجاری تنفس باز می شوند.
رابطه خروپف با بیماری قلبی چیست؟
اگر مشکل خروپف و آپنه هنگام خواب دارید، باید هرچه زود تر برای درمان آن اقدام کنید. خروپف در خواب می تواند به بروز بیماری قلبی کمک کند. زمانی که تنفس برای مدت کوتاهی قطع می شود، مشکلات قلبی عروقی به مرور خود را نشان می دهند. این موضوع می تواند تهدید کننده سلامت و زندگی شما باشد. طی تحقیقاتی که انجام شده است، افرادی که همیشه خروپف می کنند، بیشتر در معرض خطر شریان های کاروتید ضخیم یا غیرطبیعی هستند. این شریان ها قلب را به مغز وصل می کنند. این عارضه خطر سکته مغزی و تصلب شرایین را بیشتر می کند.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
