بلیچینگ دندان یک روش علمی و متداول برای سفید کردن دندان است که با افزایش جذابیت لبخند و بهبود اعتماد به نفس همراه است. با این حال، انجام بلیچینگ دندان برای همه افراد مناسب نیست. برخی شرایط دندانی و پزشکی می تواند ممنوعیت بلیچینگ دندان را ایجاد کند و در صورت بی توجهی، عوارض بلیچینگ دندان بروز پیدا کند. دانستن موارد منع انجام این روش و رعایت نکات ایمنی، انتخاب درمان را مطمئن تر و اثر بخشی آن را بیشتر می کند.
بلیچینگ دندان چیست و چگونه عمل می‌کند؟
بلیچینگ دندان فرآیندی است که رنگ دندان ها را روشن تر می کند و لکه های ناشی از مصرف غذا، نوشیدنی و دخانیات را از بین می برد. این روش با استفاده از مواد شیمیایی اکسید کننده، مولکول های رنگی موجود در مینای دندان را تجزیه می کند و دندان ها را تا چند درجه روشن تر می کند.
روش های انجام بلیچینگ
فرآیند بلیچینگ دندان بسته به شرایط بیمار و اهداف درمانی، به دو روش اصلی انجام می شود: بلیچینگ در مطب و بلیچینگ خانگی. هر دو روش با هدف سفید کردن دندان ها طراحی شده اند، اما از نظر غلظت مواد، نحوه انجام و سرعت نتیجه تفاوت هایی دارند.
۱. بلیچینگ در مطب
در این روش، درمان در محیط استریل کلینیک و تحت نظارت مستقیم دندانپزشک انجام می شود. از ژل های حاوی پراکسید هیدروژن با غلظت بالا (معمولاً ۳۰ تا ۴۰ درصد) استفاده می شود که توانایی نفوذ عمیق در مینای دندان و حذف رنگدانه های مقاوم را دارند. برای افزایش سرعت واکنش شیمیایی، از لیزر استفاده می شود. انرژی لیزر، فرآیند آزاد سازی اکسیژن فعال را تسریع می کند و در نتیجه دندان ها طی یک جلسه به طور قابل توجهی روشن تر می شوند. این روش برای افرادی که به دنبال نتیجه سریع و قابل پیش بینی هستند، گزینه ای ایده آل است. البته به دلیل قدرت بالای مواد، انجام آن باید حتماً تحت کنترل دقیق متخصص باشد تا از بروز حساسیت یا التهاب لثه جلوگیری شود.
۲. بلیچینگ خانگی
در روش بلیچینگ خانگی، روند درمان با همکاری بیمار در منزل انجام می شود، اما آغاز و طراحی آن در کلینیک صورت می گیرد. ابتدا دندان ها با دستگاه اسکنر سه بعدی دیجیتال تصویر برداری می شوند تا ساختار دقیق هر دندان ثبت شود. دندانپزشک بر اساس این اسکن، تری های سفارشی (پلاک‌های شفاف) را طراحی می کند تا به طور کامل با انحنای دندان های بیمار منطبق باشند. پس از آماده شدن تری ها، دندانپزشک ژل سفید کننده مخصوص بلیچینگ دندان را که دارای غلظت پایین تر از نوع مطبی است، در اختیار بیمار قرار می دهد. این ژل حاوی ترکیبات پراکسید کاربامید یا پراکسید هیدروژن رقیق شده است که با آزاد سازی اکسیژن فعال، رنگدانه های نفوذ کرده در مینای دندان را تجزیه می کند. بیمار باید طبق دستور دندانپزشک، مقدار مشخصی از ژل بلیچینگ را داخل تری بریزد و سپس آن را روی دندان های تمیز خود قرار دهد. مدت زمان کل درمان معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ روز است، اما بسته به شدت تغییر رنگ دندان ها ممکن است طولانی تر شود. در طول درمان، نظارت دندانپزشک ضروری است تا در صورت بروز حساسیت، غلظت ماده یا مدت زمان استفاده تنظیم شود. از آنجا که فرآیند سفید شدن در این روش تدریجی و کنترل شده است، آسیبی به مینای دندان وارد نمی شود و نتیجه ای یکنواخت و طبیعی حاصل می گردد.
در نهایت، تشخیص بهترین روش بلیچینگ دندان تنها پس از ارزیابی کامل دندان ها، وضعیت لثه و میزان رنگدانه توسط دندانپزشک انجام می شود.
چرا بلیچینگ برای همه مناسب نیست؟
سفید کردن دندان روشی مؤثر برای افزایش درخشندگی لبخند است، اما انجام آن برای همه افراد ایمن نیست. سلامت مینا، وضعیت لثه و شرایط عمومی دهان نقش مهمی در انتخاب این درمان دارند.
تفاوت وضعیت دندان ها
هر فرد ساختار دندانی متفاوتی دارد. وجود پوسیدگی و ترک های میکروسکوپی می تواند باعث نفوذ بیشتر مواد بلیچینگ به عمق دندان شود. این نفوذ ممکن است منجر به تحریک عصب و بروز درد یا حساسیت شدید گردد. به همین دلیل در چنین مواردی، انجام بلیچینگ دندان باید پس از ترمیم دندان انجام شود.
حساسیت های دندانی
مواد بلیچینگ دندان از خانواده پراکسید ها هستند که با آزاد سازی اکسیژن فعال، رنگدانه ها را از بین می برند. در برخی افراد، این فرآیند می تواند باعث تحریک لثه و افزایش حساسیت دندان ها شود. شدت این واکنش به غلظت ماده، مدت تماس و سلامت مینا بستگی دارد. بیماران با مینای نازک یا لثه های ملتهب دچار سوزش یا تیرکشیدگی موقت می شوند.
تفاوت های فردی
نتیجه بلیچینگ دندان در افراد مختلف متفاوت است. عواملی مانند سن، سابقه پزشکی، مصرف سیگار، مصرف نوشیدنی های رنگی و رعایت بهداشت دهان و دندان می توانند بر نتیجه و ماندگاری سفیدی دندان تأثیر بگذارند. به طور کلی، ارزیابی تخصصی پیش از انجام بلیچینگ دندان ضروری است تا نوع ماده و روش مناسب برای هر بیمار به درستی انتخاب شود.
چه کسانی نباید بلیچینگ دندان انجام دهند؟
افراد با دندان های پوسیده یا ترمیم های وسیع
وجود پوسیدگی فعال باعث نفوذ مواد بلیچینگ دندان به لایه های زیرین دندان می شود و احتمال حساسیت، تحریک عصب و تشدید پوسیدگی را افزایش می دهد. به همین دلیل، پوسیدگی دندان باید قبل از بلیچینگ درمان شود تا دندان برای سفید کردن آماده باشد و آسیبی به ساختار دندان وارد نشود. از سوی دیگر، ترمیم های دندانی تحت تأثیر بلیچینگ تغییر رنگ نمی دهند و تنها دندان های طبیعی سفید تر می شوند. بنابراین، اگر در ناحیه لبخند ترمیم وسیع وجود داشته باشد، برای ایجاد هماهنگی رنگ بین دندان ها و ترمیم ها، پس از پایان بلیچینگ، ترمیم ها باید با رنگ روشن تر جایگزین می شوند.
افراد با بیماری های لثه یا دهان فعال
مشکلات پریودنتال مانند التهاب، خونریزی یا عفونت لثه، می توانند به مواد بلیچینگ واکنش دهند و موجب تحریک شدید لثه، افزایش التهاب و تشدید عوارض بلیچینگ دندان شوند. انجام سفید کردن دندان در چنین شرایطی توصیه نمی شود تا سلامت لثه بهبود یابد.
زنان باردار یا شیرده
در دوران بارداری و شیردهی، شواهد علمی کافی درباره ایمنی بلیچینگ دندان وجود ندارد. بنابراین توصیه می شود انجام این درمان تا پایان دوره بارداری یا شیردهی به تعویق بیافتد تا سلامت مادر و نوزاد تضمین شود.
کودکان و نوجوانان
مینای دندان در کودکان و نوجوانان هنوز در حال تکامل است. استفاده از مواد شیمیایی سفید کننده در این گروه می تواند به آسیب ساختاری دندان و حساسیت طولانی مدت منجر شود. به همین دلیل، افراد زیر ۱8 سال شامل ممنوعیت بلیچینگ دندان می شوند.
خطرات احتمالی بلیچینگ در افراد منع شده
انجام بلیچینگ دندان در افرادی که شرایط منع دارند، می تواند منجر به عوارض و مشکلات قابل توجه شود.
حساسیت و درد دندان
وجود پوسیدگی فعال باعث می شود مواد سفید کننده به لایه های زیرین دندان نفوذ کنند و حساسیت و درد شدید ایجاد شود.
تشدید پوسیدگی
اگر پوسیدگی قبل از بلیچینگ دندان درمان نشود، سفید کردن دندان می تواند فرآیند پوسیدگی را تشدید کند و سلامت دندان را به خطر بیندازد.
مشکلات لثه
در حضور التهاب یا بیماری فعال لثه، مواد بلیچینگ ممکن است باعث تحریک شدید، خونریزی یا تورم لثه شوند.
نتیجه نا متناسب در ترمیم ها
ترمیم های دندانی تحت تأثیر بلیچینگ تغییر رنگ نمی دهند و تنها دندان های طبیعی سفید تر می شوند. بنابراین، اگر در ناحیه لبخند ترمیم وسیع وجود داشته باشد، برای هماهنگی رنگ، پس از بلیچینگ ترمیم ها باید تعویض شوند.
جایگزین های بلیچینگ برای این افراد
جرمگیری دندان ها
جرمگیری دندان ها توسط دندانپزشک، با حذف پلاک، جرم و لکه های سطحی ناشی از مواد غذایی، نوشیدنی ها و دخانیات، رنگ طبیعی دندان ها را نمایان می کند و در نتیجه، دندان ها روشن تر و سالم تر می شوند. این روش برای افرادی که دارای مینای دندان حساس یا بیماری های لثه ای کنترل نشده هستند، کاملاً ایمن محسوب می شود. جرمگیری علاوه بر بهبود ظاهر دندان ها به افزایش سلامت و پیشگیری از التهاب لثه و پوسیدگی نیز کمک می کند.
انجام بلیچینگ پس از درمان
افرادی که مشکل پوسیدگی یا بیماری های پریودنتال دارند، می توانند پس از درمان کامل پوسیدگی دندان ها و لثه ها، تحت بلیچینگ دندان قرار گیرند. این رویکرد باعث می شود فرآیند سفید کردن دندان ایمن و مؤثر انجام شود و خطر حساسیت، درد یا تشدید پوسیدگی وجود نداشته باشد.
کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر گزینه ای مناسب برای افرادی می باشد که به دنبال اصلاح سریع لبخند، بهبود هماهنگی دندان ها و افزایش زیبایی ظاهری هستند. در این روش، لایه ای از ماده کامپوزیتی مستقیماً روی سطح دندان قرار می گیرد و توسط دندانپزشک به صورت دقیق فرم دهی و پولیش می شود تا شکل، اندازه و نظم دندان ها بهبود یابد.
لمینیت دندان
لمینیت سرامیکی یکی از پیشرفته ترین روش های ترمیم زیبایی دندان است که برای افرادی توصیه می شود که به دنبال اصلاح شکل، اندازه، فاصله یا ناهمواری سطح دندان ها هستند و می خواهند نتیجه ای طبیعی، بادوام و ماندگار داشته باشند. در این روش، پوسته های بسیار نازک از جنس سرامیک با دقت بالا در لابراتوار طراحی و ساخته می شوند و سپس روی سطح جلویی دندان ها چسبانده می شوند. لمینیت های سرامیکی در برابر تغییر رنگ مقاوم اند، بازتاب نوری مشابه مینای طبیعی دارند و در صورت مراقبت صحیح، سال ها بدون تغییر باقی می مانند. این درمان انتخابی ایده آل برای افرادی است که علاوه بر سفید تر شدن دندان ها، به دنبال لبخندی هماهنگ، درخشان و زیبا هستند.
توصیه های قبل از تصمیم گیری
مشاوره با دندانپزشک
انتخاب روش مناسب برای سفید کردن دندان ها باید تحت نظر دندانپزشک متخصص انجام شود. مشاوره اولیه، فرصت مناسبی برای بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان، شناسایی پوسیدگی ها، التهاب لثه و ترک های مینایی فراهم می کند. این ارزیابی تخصصی، از بروز عوارض بلیچینگ دندان و آسیب های احتمالی به بافت های دندانی جلوگیری می کند.
انتخاب روش درمانی مناسب
پس از بررسی کامل وضعیت دهان و دندان، دندانپزشک بر اساس شرایط دندانی، بهترین گزینه درمانی را پیشنهاد می دهد. در صورتی که بیمار حساسیت دندانی، پوسیدگی، ترمیم های گسترده یا مشکلات لثه ای داشته باشد، درمان های اولیه و روش های جایگزین مانند کامپوزیت یا لمینیت توصیه می شود. انتخاب آگاهانه و بر پایه ارزیابی تخصصی، کلید دستیابی به لبخندی سالم و سفید بدون ایجاد آسیب است.
جمع بندی و نتیجه گیری
بلیچینگ دندان یکی از مؤثر ترین روش ها برای سفید کردن دندان ها و بهبود زیبایی لبخند است، اما اجرای آن برای همه افراد ایمن نیست. افرادی که دچار پوسیدگی فعال، بیماری های لثه و یا حساسیت شدید اند در گروه های دارای ممنوعیت بلیچینگ دندان قرار می گیرند. در این موارد، ابتدا باید درمان های پایه ای دندانی انجام شود و سپس در صورت امکان، روش سفید کردن دندان یا جایگزین مناسب انتخاب گردد. مشاوره تخصصی با دندانپزشک و بررسی دقیق سلامت دندان ها و لثه، نقش تعیین کننده ای در دستیابی به نتیجه ای ایمن، طبیعی و ماندگار دارد.
کلینیک فوق تخصص دکتر مهناز ارشد
در کلینیک فوق تخصصی دکتر مهناز ارشد، خدمات بلیچینگ دندان با جدید ترین تجهیزات و مواد تخصصی انجام می شود و تمامی مراحل با رعایت بالا ترین استاندارد های علمی و ایمنی صورت می گیرد.
برای رزرو نوبت و دریافت مشاوره، می توانید با شماره 09365164323 تماس بگیرید و از خدمات تخصصی و محیطی ایمن برای سفید کردن دندان های خود بهره مند شوید.
سوالات متداول
-
آیا حساسیت دندان پس از بلیچینگ طبیعی است؟
حساسیت موقت شایع است، اما در افراد منع شده شدت آن می تواند بالا باشد و نیازمند بررسی تخصصی است.
-
آیا بلیچینگ دندان باعث آسیب به مینای دندان می شود؟
در صورت انجام تحت نظر دندانپزشک متخصص و رعایت دستورالعمل ها، بلیچینگ دندان به مینای دندان آسیبی وارد نمی کند و تنها رنگدانه های سطحی و عمقی را از بین می برد.
-
آیا همه افراد می توانند بلیچینگ انجام دهند؟
خیر. افرادی که پوسیدگی فعال، بیماری های لثه ای و حساسیت شدید دندان دارند یا در دوران بارداری و شیردهی هستند، جزء گروه های دارای ممنوعیت بلیچینگ دندان محسوب می شوند.
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت ، زیبایی و لمینت
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
