پیش‌بینی و رفع مشکلات مرتبط با زمان‌بندی واکنش‌ های بدن به ایمپلنت دندان

ایمپلنت دندان قرار دادن یک ریشه مصنوعی که معمولا از تیتانیوم یا آلیاژ آن ساخته می شود است که برای حمایت از یک تاج یا مانند آن در درون استخوان فک قرار می گیرد. در صورتی که فردی یک یا چند دندان دائمی خود را از دست داده باشد و بخواهد طرح لبخندی زیبا داشته باشد، به تشخیص متخصص دندانپزشک، ایمپلنت دندان تجویز می شود. پایه تیتانیوم ایمپلنت دندان می تواند به خوبی در درون استخوان فک قرار گیرد و یک زیر ساخت محکم را برای دندان شما فراهم آورد.

امروزه روش های درمانی مختلفی وجود دارد که می تواند به فرد کمک کند تا جای خالی دندان از دست رفته خود را پر کند. یکی از روش های دائمی و مناسب برای رسیدن به این هدف، استفاده از ایمپلنت دندانی است که بیش از ۵۰ سال است که مورد استفاده قرار می گیرد. ایمپلنت دندانی به گونه ای عمل می کند که گویی فرد هنوز از دندان اصلی خود استفاده می کند و همین مسئله سبب می شود که ایمپلنت روشی بسیار مناسب برای جایگزینی دندان از دست رفته شناخته شود.

کلیک کنید: کاشت دندان با ایمپلنت و بدون ایمپلنت

ایمپلنت‌ دندان جلو نیز یکی از بهترین گزینه‌ ها برای جایگزین کردن دندان‌ های از دست رفته برای قسمت جلویی دهانی باشد. یکی دیگر از ویژگی های کلیدی استفاده از ایمپلنت دندانی آن است که بیمار به کمک آن می تواند همچون یک دندان طبیعی با استفاده از ایمپلنت خود هر نوع مواد خوراکی را مصرف کند. ایمپلنت های دندانی دقیقا مانند دندان طبیعی عمل می کنند چرا که ساختار آن ها به تقلید از دندان های طبیعی طراحی می شود. تاج ایمپلنت های دندانی معمولا از جنس سرامیک ساخته می شوند به خصوص در ناحیه لبخند.

چرا باید ایمپلنت انجام دهیم؟

در ادامه به شرح دلایل انجام ایمپلنت می پردازیم:

ظاهر طبیعی و عملکرد مناسب

ایمپلنت های دندانی طوری طراحی شده اند که ساختار و عملکردی کاملا نزدیک و مطابق دندان های طبیعی داشته باشند. غذا خوردن و صحبت کردن با ایمپلنت دندان مانند دندان طبیعی است.

کلیک کنید: روش جدید ایمپلنت دندان

طول عمر و ماندگاری

عمر ایمپلنت دندان به عوامل مختلفی از جمله، نوع روش انجام ایمپلنت، جنس ایمپلنت استفاده شده، سلامت بافت لثه و سایر دندان ها بستگی دارد اما در این میان یک عامل تعیین کننده وجود دارد و آن هم نحوه مراقبت است. این فاکتور به قدری مهم است که اگر شما از بهترین برند ایمپلنت هم استفاده کنید اما بعد از آن مراقبت های لازم صورت نگیرد، تاثیرات مخربی در طول عمر آن دارد. در واقع ماندگاری بالا یکی از دلایل محبوبیت ایمپلنت ها به شمار می رود.

حفظ تراکم استخوان

در بین روش های جایگزینی دندان، ایمپلنت تنها روشی است که پایه ی آن مانند ریشه ی دندان عمل کرده و درون استخوان فک قرار می گیرد. جنس این پایه ها از تیتانیوم و سازگار با بدن است که به مرور زمان با بافت استخوان پیوندی قوی برقرار کرده و از این طریق از تحلیل بافت استخوان جلوگیری به عمل می آید. ایمپلنت دندان باعث رشد استخوان اطراف خود می شود و بدین گونه هم میزان استخوانی که باید از ایمپلنت پشتیبانی کند، تقویت می شود و هم از دفرمه شدن وتحلیل استخوان فک جلوگیری می شود.

میزان موفقیت

طبق بررسی های انجام شده، ایمپلنت دندان درمانی است که در 98 درصد بیماران موفقیت آمیز آمده بوده. دلیل این موفقیت می تواند به خاطر جنس خاص ایمپلنت ها باشد که سازگار با بدن بوده و واکنش های آلرژیک ایجاد نمی کنند.

ایمپلنت دندان چگونه انجام می شود؟

در ابتدا باید شرایط بیمار بررسی شود. آزمایشات لازم همچون عکس برداری، ارزیابی استخوان ها و دندان های مجاور بیمار، مقاومت لثه و سلامت آن توسط متخصص دندانپزشک بررسی می شود.

کلیک کنید: بهترین ایمپلنت دندان چیست؟

در قدم بعدی، داخل مطب پایه تیتانیومی با بی حسی درون استخوان فک قرار می گیرد. پایه تیتانیومی همچون یک پیچ کوچک، با کمک دستگاه های مخصوص دندانپزشکی مناسب، داخل فک جایگذاری می شوند. بسته به شرایط بیمار، تاج ایمپلنت در همان جلسه یا 3 الی 4 ماه بعد، روی پایه تیتانیومی قرار می گیرد. معمولا باید منتظر جوش خوردن پایه تیتانیومی با استخوان ها بود.

به طور کلی مراحل ایمپلنت دندان به شرح زیر می باشد:

• برداشتن دندان آسیب دیده
• آماده سازی استخوان فک، در صورت نیاز پیوند استخوان
• کاشت ایمپلنت دندان
• رشد و بهبود استخوان
• قرار دادن اباتمنت
• قرار دادن پروتز نهایی

عوارض ایمپلنت دندان

مهم ترین عوارض خطرناک ایمپلنت که ممکن است افراد بعد از جراحی آن را تجربه کنند عبارت اند از:

شل شدن ایمپلنت

احتمالا از شایع ترین عوارض ایمپلنت دندان، شل شدن ایمپلنت باشد. زمانی که استخوان به اندازه کافی برای جای دهی و حفظ ایمپلنت قوی نباشد ممکن است با این مشکل رو به رو شوید. همچنین برخورد ضربه به صورت، افزایش سن، سیگار کشیدن و جویدن مکرر اجسام سفت و سخت با ایمپلنت موجب شل شدن آن می شود. در صورت بروز این مشکل حتما باید در اولین فرصت و پیش از آنکه عوارض جبران ناپذیر دیگری رخ دهند به مطب متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.

کلیک کنید: عوامل موثر بر کاهش و افزایش قیمت ایمپلنت

عفونت ایمپلنت

در صورت بروز، عفونت ایمپلنت از نگران کننده ترین عوارض خطرناک ایمپلنت دندان است. این معمولا می تواند به فاصله کمی بعد از کاشت دندان دیده شود و یا ماه ها و حتی سال ها بعد به دلایل متعددی رخ دهد. عفونت ایمپلنت می تواند همراه با علائمی مانند خونریزی، قرمزی، تورم، خروج چرک، بوی بد دهان و یا حتی تب همراه باشد. در صورت مشاهده این علائم حتما به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.

خونریزی لثه

این امکان وجود دارد که ایمپلنت باعث خونریزی لثه شود. البته بعد از جراحی ممکن است به صورت جزئی (اما موقت) خونریزی وجود داشته باشد اما اگر متوقف نشود حتما باید مورد توجه قرار بگیرد.

جا به جایی جزئی ایمپلنت

با اینکه طی فرآیند استئوانتگریشن، پایه ایمپلنت دندان کاملا به استخوان جوش می خورد و توسط آن احاطه می شود، اما باز هم ممکن است بر اثر جویدن زیاد خوراکی های سفت و سخت و یا برخورد ضربه، ایمپلنت به صورت جزئی تغییر موقعیت دهد که اصطلاحا به این حرکت، میکرو گفته می شود زیرا بسیار جزئی است.

این حرکت و جا به جایی معمولا قابل مشاهده نیست و اینطور نیست که حس کنید ایمپلنت شل شده و یا می خواهد بی افتد. بلکه خود را به صورت احساس درد جزئی در دندان های مجاور یا احساس وارد شدن فشار به دندان ها کناری نشان می دهد. این خود به تنهایی یکی از عوارض ایمپلنت دندان نیست اما اگر به آن توجه نشود احتمالا موجب شل شدن ایمپلنت و شکست آن خواهد شد. بنابراین پیش درآمد یک عارضه قابل توجه تر است.

وارد شدن آسیب عصبی در ناحیه جراحی

در برخی افراد ممکن است حین ایجاد فضا در استخوان برای کاشت ایمپلنت، به عصب آسیب وارد شود. همچنین این امکان وجود دارد که هنگام کاشت ایمپلنت اتفاق بیفتد.

کلیک کنید: همه چیز درباره ایمپلنت دیجیتالی

این مشکل علائمی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن در زبان، لثه، لب یا صورت را ایجاد می کند. در چنین مواردی مشکل باید برطرف شود اما در بعضی موارد آسیب می تواند دائمی باشد ولی این مورد نادر است زیرا متخصصان کاشت ایمپلنت با احتیاط مراحل کاشت را انجام می دهند. اما در هر صورت احتمال آسیب به عصب می تواند از عوارض ایمپلنت دندان باشد که در صورت بروز می بایست جدی گرفته شود.

واکنش های بدن به ایمپلنت دندان

از جمله عوارض مشاهده شده در ایمپلنت دندان، حساسیت به ایمپلنت دندان می باشد، اگر چه آمار افراد مبتلا به این عارضه پایین است. طبق مطالعات و تحقیقات گزارش شده در مجلات دندانپزشکی بین المللی، حساسیت به ایمپلنت با علایمی همراه می باشد، از جمله نشانه های رایج در رابطه با واکنش های بدن به ایمپلنت دندان می توان به اریتم یا قرمزی بافت اطراف ایمپلنت، کهیر، اگزما، درد و التهابات محل ایمپلنت، نکروز، واکنش های سمی و توکسیک در سایر بافت های بدن مانند ریه ها و راه های هوایی، تحلیل و از بین رفتن استخوان اشاره کرد. توصیه می گردد نسبت به این علایم حساس باشید و در صورت بروز هر یک از این موارد به متخصص دندانپزشک خود مراجعه نمایید.

علت عفونت ایمپلنت

یکی از اصلی ترین علت های عفونت ایمپلنت دندان رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان می باشد. برخی از بیماران بعد از کاشت اینمپلنت دندان مراقبت از ایمپلنت دندان خود و رعایت بهداشت دهان و دندان را جدی نمی ‌گیرند. مهم‌ ترین دلایلی که باعث بروز این مشکل می‌ شوند، عبارت اند از:

کلیک کنید: همه چیز در مورد عفونت ایمپلنت دندان

• عادات سبک زندگی ( مثل سیگار کشیدن و … )
• ضعف بهداشت دهان و دندان
• نا مرتبی دندان ها
• سیستم ایمنی ضعیف
• دندان قروچه

طول عمر ایمپلنت دندان چقدر است؟

طول عمر ایمپلنت دندان نسبت به سایر درمان ها بالاتر می باشد. اما با توجه به میزان مراقبت هر فرد نیز می تواند متغیر باشد. به طور کلی می توان بیان داشت که با رعایت نکات بهداشتی ایمپلنت های دندانی تا آخر عمر بیمار همراه همیشگی او می باشند و می بایست همواره نکات مراقبتی و بهداشتی را رعایت کرد. در برخی افراد ممکن است ایمپلنت درست به استخوان جوش نخورد و یا مراقبت های لازم را بیمار رعایت نکرده باشد، در این صورت ایمپلنت دندان دچار عفونت خواهد شد و ایمپلنت پس زده می شود.

ایمپلنت ناموفق

موفقیت روش ایمپلنت دندانی به عوامل زیادی بستگی دارد، اما برخی عادات و شرایط پزشکی می ‌توانند احتمال لق شدن ایمپلنت را افزایش دهند. برخی از شایع ‌ترین دلایل ایمپلنت ناموفق عبارت اند از:

کلیک کنید: همه چیز درباره هیلینگ ایمپلنت

شرایط پزشکی

دیابت وبیماری لثه می‌ توانند به ایمپلنتی که در حال بهبود است آسیب برسانند. بیماری‌ هایی مانند پوکی استخوان که به استحکام و تراکم استخوان آسیب می ‌زند، می‌ تواند پیوند استخوان به ایمپلنت را دشوار کند.

مصرف برخی داروها

برخی از داروها همچنین می‌ توانند شما را در معرض خطر عدم موفقیت ایمپلنت قرار دهند. به گفته محققان ‏دانشگاه بوفالو، ترکیبی در داروهای ضد افسردگی که بر میزان متابولیسم استخوان شما تأثیر می‌ گذارد، ‏می ‌تواند برای افرادی که این داروها را مصرف می‌ کنند، مشکلاتی ایجاد کند.‏

 مصرف دخانیات یا الکل

همچنین باید به متخصص دندانپزشک خود اطلاع دهید که آیا سیگار می ‌کشید و یا الکل می‌ نوشید، زیرا این موارد می ‌توانند بر بهبودی شما تأثیر بگذارند. تحقیقات منتشر شده در مجله تحقیقات دندانپزشکی اشاره می ‌کند بسته به اینکه ایمپلنت در کدام نقطه قرار دارد، سیگار کشیدن ممکن است خطر عدم موفقیت ایمپلنت دندان را از میانگین 2 تا 3 درصد به 10 درصد افزایش دهد. بنابراین متخصص دندانپزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که سیگار را به طور کامل یا حداقل تا زمانی که یکپارچگی استخوان کامل شود، متوقف کند.

عفونت

مانند همه انواع جراحی، خطر عفونت می ‌تواند اثربخشی درمان را به خطر بیندازد. در مطب دندانپزشکی، دندانپزشکان مجرب از تمام تکنیک ‌های استریل پیروی می‌ کنند تا در حد امکان از عفونت در طول عمل اطمینان حاصل کنند. با این حال، دهان پر از باکتری است و بیمارانی که دستورالعمل‌ های بعد از جراحی را نادیده می ‌گیرند یا از روال بهداشت دهان و دندان خود غفلت می ‌کنند، ممکن است دچار التهاب بافت اطراف ایمپلنت دندان شوند که منجر به عفونت و از دست دادن استخوان می ‌شود.

کلیک کنید: تفاوت اوردنچر دندان و ایمپلنت

حمایت ناکافی استخوان

برای موفقیت ایمپلنت، باید از هر طرف با استخوان تشکیل شود. بیماران بدون تراکم استخوان فک لازم ممکن است قبل از درمان برای حمایت از ایمپلنت نیاز به پیوند استخوان داشته باشند. اگر ایمپلنت بدون پیوند قرار داده شود، ممکن است پشتیبانی کافی برای اتصال آن به استخوان فک وجود نداشته باشد و باعث ایمپلنت ناموفق شود.

پیش‌بینی و رفع مشکلات مرتبط با زمان‌ بندی واکنش‌ های بدن به ایمپلنت دندان

اگرچه شکست در ایمپلنت دندان گاهی اجتناب ناپذیر است، اما اقداماتی وجود دارد که می ‌توانید برای یک ایمپلنت طولانی مدت و موفق انجام دهید:

کلیک کنید: پیوند استخوان در ایمپلنت چه زمان هایی لازم است؟

• بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید. دو بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و از دهانشویه آنتی باکتریال استفاده کنید.
• پس از درمان، از مصرف غذاهای سفت خودداری کنید و از دستورالعمل‌ های غذایی متخصص دندانپزشک خود پیروی کنید.
• از غذاهای مفید برای لثه مانند ماهی، شیر و تخم مرغ استفاده کنید.
• حداقل دو هفته قبل از درمان ایمپلنت سیگار را ترک کنید و حداقل دو ماه پس از آن از کشیدن سیگار خودداری کنید.
• با استفاده از نایت گارد از ایمپلنت خود در برابر دندان ‌قروچه یا ورزش ‌هایی مانند بوکس، تکواندو و… محافظت کنید.
• قبل از کاشت ایمپلنت، با متخصص دندانپزشک خود در مورد عوامل خطری که می ‌تواند موفقیت ایمپلنت شما را محدود کند، صحبت کنید. تغییر در وضعیت پزشکی یا داروها می ‌تواند بر بهبودی و یکپارچگی استخوانی تاثیر بگذارد، بنابراین همیشه متخصص دندانپزشک خود را از هرگونه تغییر در سلامتی و سابقه پزشکی خود مطلع کنید.
• برای بررسی‌ و چکاپ های منظم به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که هرگونه مشکلی می ‌تواند به موقع درمان شود. اگر ایمپلنت دندان دارید و هر یک از علائم بالا را تجربه کردید، باید در اسرع وقت برای ملاقات با متخصص دندانپزشک خود وقت بگیرید.

سوالات متداول

سن مناسب برای ایمپلنت

برای کاشت دندان باید تا زمان شکل گیری کامل اسکلت صورت، یعنی 18 سالگی صبر کنید. معمولا بهترین سن برای کاشت ایمپلنت، بین 25 تا 30 سالگی است.

عفونت ایمپلنت می تواند موجب شل شدن آن شود؟

یکی از دلایلی که ممکن است پایه ایمپلنت در استخوان فک شل شود، عفونت ایمپلنت دندان است. این عفونت موجب می شود استخوان اطراف ایمپلنت تحلیل برود و درنتیجه پایه ایمپلنت با استخوان جوش نخورد. بیماری لثه به نام پری ایمپلنتیتیس نیز می تواند موجب عفونت ایمپلنت و شل شدن پایه آن شود. اگر برای درمان عفونت ایمپلنت دندان سریع اقدام شود، با رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین مصرف آنتی بیوتیک ها می توان ایمپلنت دندان را نجات داد.

لیفت سینوس چیست؟

لیفت سینوس یک روش جراحی در ناحیه فک بالا است که شامل بالا بردن دیواره یا غشای سینوس ماگزیلاری و قرار دادن پیوند استخوان در زیر آن به منظور تقویت استخوان و افزایش تراکم بافت استخوانی است. این جراحی یک فضای اضافی ایجاد کرده و رشد استخوان را در ناحیه مد نظر را تحریک می ‌کند تا امکان قرار دادن موفقیت آمیز ایمپلنت ‌ دندانی فراهم شود.

عدم درمان به موقع عفونت ایمپلنت دندان چه عواقبی دارد ؟

عدم درمان عفونت ایمپلنت دندان ممکن است به مشکلات بسیاری منجر شده و در نتیجه درد و ناراحتی آزاردهنده ای را برای شما رقم بزند. اگر عفونت درمان نشود ممکن است نیاز به برداشتن بافت های استخوانی فک باشد که می تواند استخوان فک شما را کلا تضعیف کند. اگر مراقب باکتری های موجود نباشید حتی ممکن است ایمپلنت خود را از دست بدهید. علاوه بر عفونت ایمپلنت دندان، دندان های طبیعی مجاور آن نیز ممکن است عفونی شوند. علاوه بر این، عفونت می تواند به بافت های نرم و سینوس ها نیز نفوذ کند. از آنجایی که ریشه ی بسیاری از دندان های فوقانی به سینوس ها می رسند، در صورت عدم درمان عفونت ایمپلنت می تواند به راحتی به نواحی اطراف گسترش یابد و به درد سینوس منجر شود. به همین ترتیب، باکتری ها می توانند بافت های نرم دهان را تحت تأثیر قرار داده و منجر به مشکلات بسیاری از جمله مشکل در مجاری تنفس شما شوند. در موارد شدید تر، عفونت ایمپلنت دندان به سپتیسمی یا عفونت خونی منجر می شود به طوری که عفونت وارد جریان خون شما می شود. در این شرایط، پاسخ طبیعی بدن افزایش تعداد آنتی بادی ها در خون می باشد و مشاهده علائمی مانند تب بسیار شدید که بسیار خطرناک می باشد.

دکتر مهناز ارشد

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب

استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران