کامپوزیت ونیر چیست؟
کامپوزیت ونیر روشی برای اصلاح طرح لبخند با مواد همرنگ دندان به صورت محافظه کارانه می باشد که مانند خمیری نازک روی سطح جلویی دندان توسط متخصص دندانپزشک گذاشته می شود و سپس به آن فرم و شکل داده می شود. کامپوزیت ونیر را معمولا با نام های ونیر کامپوزیت، لمینیت کامپوزیتی و کامپوزیت دندان می شناسند. کامپوزیت یا همان مواد سفید رنگ رزینی برای رفع عیوب دندانی و حتی پر کردن دندان ها استفاده می شود.
در گذشته تنها کاربرد آن پر کردن دندان برای افرادی بود که مواد مشکی رنگ برای پر کردن دندان را نمی پسندیدند. اما امروزه کامپوزیت با رنگ و برند های مختلفی تولید می شود که می تواند مانند یک لایه کاملا طبیعی بر روی دندان قرار داده شود. انتخاب رنگ و مدل کامپوزیت ابتدا به سلیقه بیمار و سپس بنا به تشخیص متخصص دندانپزشک است.
کاربرد کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر برای موارد مختلف زیبایی شامل موارد زیر، مورد استفاده قرار می گیرد:
- اصلاح بی نظمی های کم تا متوسط
- روشن تر کردن دندان هایی که تغییر رنگ داده اند.
- تغییر فرم دندان ها
- بستن فاصله های بین دندانی
نصب کامپوزیت روی دندان ها نه تنها موجب تغییر شکل اندازه و رنگ دندان ها می شود بلکه تمام ترک خوردگی ها، پریدگی ها و نواقص دندان را نیز برطرف می کند.
مزایای کامپوزیت ونیر
- استفاده از این روش برخلاف روش های مشابه نیازمند هزینه کمتری است.
- در کمترین زمان ممکن و تنها در یک الی دو جلسه می توان روند کامپوزیت دندان را به پایان رساند.
- برای نصب کامپوزیت ونیر نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. همین باعث شده است این روش کم تهاجمی و قابل بازگشت تلقی شود. بدین معنی که اگر دیگر نیاز و علاقه ای به داشتن کامپوزیت ونیر نداشته باشید می توانید آن را برداشته و از دندان طبیعی و سالم خود بهره ببرید.
- در صورتی که از فرم اولیه کامپوزیت ناراضی باشید دیگر نیازی به فرستادن آن به لابراتوار و تغییر شکل نیست و متخصص دندانپزشک می تواند در همان جلسه در مطب این فرم و شکل را برای شما تغییر دهد.
- چون در این روش نیازی به برداشتن مینای دندان نیست حساسیت دندان بعد از کامپوزیت دندان ایجاد نمی شود.
کاندید مناسب برای نصب ونیر کامپوزیت چه کسانی هستند؟
کامپوزیت ونیر برای اصلاح طرح لبخند افرادی که دندان هایشان از هم فاصله زیادی دارند یا برخی از آن ها شکسته یا شکل نامناسبی دارد، کسانی که از زردی دندان های خود ناراضی هستند و… کاربرد دارند. کامپوزیت ونیر به صورت یک پوشش نازک روی سطح بیرونی دندان ها را می پوشاند و کاملا شبیه دندان طبیعی به نظر می رسد.
افرادی که دارای مشکلات دندانی زیر هستند گزینه های مناسبی برای انجام کامپوزیت ونیر هستند:
- افرادی که دندان هایشان به دلایل مختلف دچار تغییر رنگ شده است و دیگر نمی توانند آن ها را با بلیچینگ دندان سفید کنند.
- افرادی که بخشی از دندان هایشان شکسته شده است، ساییده شده است و یا دچار لب پریدگی شده است.
- افرادی که دندان هایشان دچار ترک و شکستگی شده است.
- افرادی که به مرور زمان بر اثر عوامل مختلفی فاصله زیادی بین دندان هایشان ایجاد شده است.
- افرادی که فاصله زیادی بین دندانهایشان وجود دارد.
کامپوزیت فک پایین چیست؟
اغلب افراد از کامپوزیت بیشتر برای اصلاح نواقص زیبایی دندان های فک بالا و بهبود ظاهر آن ها استفاده می کنند. اما در این میان افرادی هستند که هنگام صحبت کردن و یا خندیدن دندان های فک پایین آن ها نیز در معرض دید قرار می گیرند. به همین دلیل ترجیح می دهند که برای یک دست شدن دندان هایشان و افزایش جذابیت و زیبایی، دندان های هر دو فک خود را کامپوزیت کنند. در برخی موارد دیگر نیز ممکن است تنها دندان های فک پایین افراد دچار آسیب دیدگی شده باشند. به همین دلیل تصمیم می گیرند که تنها دندان های فک پایین خود را کامپوزیت کنند.
کلیک کنید: روکش دندانم افتاده چه کار کنم؟
یکی از سؤالاتی که برای این دسته از افراد پیش می آید این است که آیا می توان تنها کامپوزیت فک پایین را انجام داد؟ پاسخ به این سؤال مثبت است. به طور کلی این روش را می توان برای هر دو فک به کار برد. اما برای اطمینان از مناسب بودن استفاده از آن باید با متخصص دندانپزشک مشورت کنید.
تعداد واحد دندانی برای کامپوزیت فک پایین
یکی از روش ها برای دانستن اینکه چه تعداد از دندان های فک پایین خود را می توانید ونیر کامپوزیت کنید، این است که رو به روی آینه بایستید و لبخند بزنید. تعداد دندان هایی که هنگام لبخند زدن نمایان می شوند را معمولاً می توان کامپوزیت کرد. اما بهترین راه برای دانستن این امر این است که به مطب متخصص دندانپزشک مراجعه کنید تا متخصص دندانپزشک پس از معاینه و بررسی های لازم، بهترین راهنمایی را در این خصوص ارائه دهد.
کاربرد کامپوزیت ونیر فک پایین
با استفاده از کامپوزیت فک پایین ایرادات و نواقص ظاهری مختلف را می توان ترمیم کرد که در ادامه آن ها را بیان کرده ایم:
شکستگی، لب پریدگی و یا ترک خوردگی
دندان های فک پایین بر اثر عوامل مختلفی مانند وارد شدن ضربه به صورت، زمین خوردن، دندان قروچه و برخی موارد دیگر ممکن است دچار آسیب دیدگی هایی شوند. شکستگی، لب پر شدگی و یا ترک خوردگی از جمله این موارد هستند. تمام این مشکلات را می توان با استفاده از کامپوزیت ترمیم و برطرف کرد.
بدرنگی و زردی دندان ها
افزایش سن، مصرف سیگار، مصرف بیش از حد خوراکی ها و مواد غذایی رنگی، مصرف برخی داروها و سایر موارد به مرور باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند. این عوامل ظاهر بسیار نامطلوبی را به وجود می آورند که این مشکل را نیز می توان با استفاده از این روش ترمیم کرد.
کلیک کنید: 20 موردی که باعث خرابی دندان ها می شود
فواصل بین دندانی
دیاستم یا وجود فواصل بین دندانی، مشکلی است که در دندان های فک پایین نیز مشاهده می شود. در صورتی که فاصله بین دندان ها کم و جزئی باشد، می توان آن را با کامپوزیت اصلاح نمود. (توجه داشته باشید که درمان اصلی و بهترین روش برای بستن این فاصله، ارتودنسی است.)
کجی و نامنظمی دندان ها
کجی و به هم ریختگی دندان های فک پایین نیز در صورتی که جزئی باشد با استفاده از کامپوزیت قابل ترمیم است. (توجه داشته باشید که درمان اصلی این مشکل نیز همانند مشکل قبلی، ارتودنسی است.)
کوتاه بودن دندان ها
برخی افراد ممکن است بر اثر مشکلات ارثی، یک یا چند دندان فک پایین آن ها کوتاه باشد. در این صورت با استفاده از کامپوزیت ونیر می توان اندازه آن ها را اصلاح کرد.
کیفیت کامپوزیت به چه مواردی بستگی دارد؟
از موارد مؤثر در کیفیت کامپوزیت عبارت اند از:
- جنس
- رنگ
- استحکام
متخصص دندانپزشک که قصد دارد تا این درمان را برای بیمار خود انجام دهد، همواره بهترین تکنیک ها و مرغوب ترین مواد را انتخاب می کند. لازم به ذکر است که داشتن تجربه و مهارت کافی در این زمینه در به دست آمدن یک نتیجه مطلوب نقش مهمی دارد.
کلیک کنید: آیا امکان بازسازی دندان پوسیده یا شکسته وجود دارد؟
درمان جلو بودن فک پایین با کامپوزیت
همانطور که گفته شد کامپوزیت ونیر یکی از رایج ترین درمان ها برای اصلاح طرح لبخند به شمار می رود. اما این روش برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان مثل بد رنگ بودن یا بی نظمی دندان کاربرد دارد. مشکلات مربوط به استخوان فک مثل جلو بودن فک پایین را فقط در موارد خفیف می توان توسط کامپوزیت ونیر اصلاح نمود و مشکلات حاد نیاز به درمان های جدی تری دارند. درواقع درمان جلو بودن فک پایین با کامپوزیت امکان پذیر نیست.
بهترین رنگ کامپوزیت
خیلی از افراد به واسطه گسترده بودن رنگ کامپوزیت تمایل دارند جهت سفید کردن دندان هایشان، این درمان را انتخاب کنند. اما با توجه به اینکه اصلاح طرح لبخند با تکیه بر معیارهایى مانند جنسیت، سن، رنگ پوست و… بیمار انجام می شود، بهتر است با توجه به معیار های فوق و سلیقه بیمار بهترین رنگ کامپوزیت دندان انتخاب شود. در برخی از بیماران انتخاب سفیدی زیاد رنگ کامپوزیت دندان نیز به درخواست بیمار امکان پذیر می باشد. بهتر است هنگام انتخاب رنگ به تجربه و پیشنهادات متخصص دندانپزشک توجه کرده و نظر افراد دیگر مانند دوستان و نزدیکان خود را جویا شوید تا بهترین رنگ کامپوزیت دندان را انتخاب کنید.
آیا رنگ کامپوزیت به خودی خود تغییر می کند؟
کامپوزیت به خودی خود و در مدت زمان کوتاه دچار تغییر رنگ نمی شود. در واقع باید گفت تغییر رنگ کامپوزیت بر اثر دخالت موارد متعددی که در ادامه به طور دقیق برایتان شرح می دهیم، می توانند سبب زرد شدن کامپوزیت و تغییر در رنگ آن گردند.
علل تغییر رنگ کامپوزیت ونیر
کیفیت مواد سازنده کامپوزیت دندان
امروزه برند ها و انواع متفاوتی از کامپوزیت های دندانی در بازار موجود هستند که هر کدام از آن ها ساختارهای متفاوتی دارند. درصد مواد رزینی به کار رفته در هر کدام از برند های کامپوزیت مختلف بوده و همین موضوع بیانگر مقاومت آن ها در برابر تغییر رنگ و زرد شدن کامپوزیت خواهد بود. استفاده از برند های نامرغوب و بی کیفیت ممکن است دلیلی بر تغییر رنگ سریع کامپوزیت ونیر باشد.
آسیب رسیدن به دندان
اتفاقاتی مانند سقوط از ارتفاع و یا وارد شدن ضربه ی محکم به صورت، می توانند با آسیب به عاج (بافت داخلی دندان) سبب تغییر رنگ و حتی سیاه شدن دندان شوند. این تغییر رنگ و به ویژه سیاه شدن دندان زیر کامپوزیت، به این دلیل که ونیرها نازک هستند، ممکن است از پشت کامپوزیت ونیر قابل مشاهده باشد و سبب سیاه دیده شدن کامپوزیت دندان شود.
کلیک کنید: ترمیم و بازسازی دندان های پوسیده
پوسیدگی دندان
معمولا زمانی که دندان پوسیده می شود، ساختار تاج آن به رنگ سیاه در می آید. گاهی اوقات دلیل سیاه شدن کامپوزیت دندان وجود همین پوسیدگی روی دندان است.
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
یکی از مهم ترین مواردی که علاوه بر حفظ سلامت دهان به افزایش ماندگاری کامپوزیت ونیر کمک می کند، رعایت بهداشت دهان و دندان است. اگر به این موضوع بی توجهی شود، تجمع مواد غذایی در اطراف و یا سطح کامپوزیت دندان به مرور به تغییر رنگ آن منجر می شود. بنابراین، به طور روزانه از مسواک، خمیر دندان مخصوص، نخ دندان و دهان شویه مناسب استفاده کنید.
میزان مهارت متخصص دندانپزشک
موضوع دیگری که در تغییر رنگ ونیر کامپوزیت اهمیت دارد، تخصص و میزان مهارت متخصص دندانپزشک است. عدم فرم دهی و پولیش مناسب، بعد از مدت کوتاهی شما را با زرد شدن کامپوزیت رو به رو می کند.
عدم توجه به مراقب های بعد از کامپوزیت دندان
دیگر علل تغییر رنگ کامپوزیت، بی توجهی به نکات بیان شده توسط متخصص دندانپزشک و نداشتن رژیم غذایی مناسب پس از ونیر کامپوزیت است. مصرف بیش از اندازه غذا ها و نوشیدنی های رنگی از جمله چای، نوشابه و قهوه می تواند سبب این تغییر رنگ شوند.
استعمال سیگار و دخانیات
نیکوتین موجود در سیگار همانطور که بر دندان های طبیعی اثر گذار است، می تواند سبب ایجاد لکه هایی روی ونیر کامپوزیت نیز شود.
کلیک کنید: دلایل بروز خروپف در زنان
تحلیل رفتن لثه
تحلیل لثه به نوبه خود دلیلی بر تغییر رنگ ونیر کامپوزیت نیست. در واقع مشکل از این جا شروع می شود که با تحلیل لثه فضایی ایجاد می شود که به مرور به یک مکان مناسب برای تجمع مواد غذایی تبدیل می گردد. فعالیت باکتری ها در آن ناحیه و تشکیل جرم و بی توجهی به این موضوع، به مرور بر رنگ کامپوزیت تاثیر نامطلوبی می گذارد.
اصلاح تغییر رنگ کامپوزیت ونیر چگونه انجام می شود؟
همانطور که پیش تر گفته شد، زرد شدن کامپوزیت و ایجاد تغییر رنگ در کامپوزیت علل متعددی دارد، بنابراین برای انتخاب بهترین راهکار درمانی، باید علت تغییر رنگ کامپوزیت مشخص گردد. از جمله رایج ترین راهکارها برای درمان تغییر رنگ کامپوزیت، پولیش کامپوزیت دندان است. لازم به ذکر است که اگر مدت زمان زیادی از تغییر رنگ کامپوزیت گذشته باشد، احتمالاً نیاز به تعویض مجدد ونیر کامپوزیت خواهد بود.
سایر کاربردهای کامپوزیت دندان در دندانپزشکی چیست؟
کامپوزیت دندان را می توان در بسیاری از پروسه های دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی مانند بیلداپ دندان ها، اینله و آنله، کامپوزیت ونیرها، بستن فاصله بین دندان ها و همچنین چسباندن روکش ها و لمینیت دندان با سمان های با بیس کامپوزیتی مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این، برای بهبود رنگ دندان یا ترمیم دندان های شکسته، ترک خورده، لب پر شده، دچار تحلیل مینای دندان، ترمیم کامپوزیت دندان خراب و … می توان از مواد کامپوزیت دندان یا باندینگ دندان استفاده کرد.
ترمیم دندان خراب با کامپوزیت
از آنجا که رزین کامپوزیت از نظر ظاهری کاملا شبیه به دندان های ما است، مواد ترمیمی و پرکننده ساخته شده از آن نیز به راحتی با دندان ها هماهنگ می شوند و به دندان ترمیم شده، ظاهری طبیعی می دهند. مواد پر کننده کامپوزیتی همچنین به عنوان پر کننده های سفید یا پر کننده های همرنگ دندان شناخته می شوند. کسانی که مایل هستند همواره دندان هایشان ظاهری طبیعی داشته باشد معمولا از ترمیم کامپوزیت دندان خراب استقبال بیشتری می کنند.
سوالات متداول
آیا ونیر کامپوزیت موجب بوی بد دهان می شود؟
به طور طبیعی، بوی بد دهان جزو عوارض ونیر کامپوزیت محسوب نمی شود اما اگر متخصص دندانپزشک به صورت اصولی ونیر کامپوزیت را انجام ندهد ممکن است به علت ایجاد فاصله بین ونیر و دندان ها بوی بدی از میان دندان های شما به علت پوسیدگی احساس شود، همچنین فراموش نکنید که حتی در صورت درمان صحیح ونیر کامپوزیت باید نکات مربوط به بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید تا به علت تجمع باکتری ها و پلاک ها روی دندان ها موجب بوی بد دهان نشود.
چرا کامپوزیت سیاه می شود؟
تجمع جرم و یا پوسیدگی دندان می تواند علت سیاه شدن کامپوزیت باشد. البته سیاه شدن دندان ممکن است علل دیگری هم داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که دندان در اثر آسیب دچار نکروز شود، ممکن است از بعد از مدتی سیاه شده و روی رنگ کامپوزیت تاثیر بگذارد.
آیا امکان کامپوزیت کردن دندان های روکش شده وجود دارد؟
در صورتی که دندان های شما قبلا روکش شده باشند، ابتدا متخصص دندانپزشک دندان ها را معاینه نموده و وضعیت آن ها را بررسی می کند. در صورتی که امکان پذیر باشد، روکش های قبلی را با روکش های جدید تعویض می نماید.
کامپوزیت ونیر از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟
خیر. با انجام کامپوزیت ونیر لایه ای نازک روی دندان ها قرار می گیرد و همچون دیگر دندان ها اگر نکات بهداشتی رعایت نشود دندان ها دچار پوسیدگی می شوند.
اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت لبه شیشه ای چه مزیتی نسبت به لمینیت سرامیکی دارد؟
کامپوزیت لبه شیشه ای مزیت هایی نسبت به ونیر‌های سرامیکی یا همان لمینیت سرامیکی دارند. به عنوان مثال:
- با اصلاح طرح لبخند به کمک کامپوزیت لبه شیشه ای، می توان در یک جلسه ترمیم دندان را کامل کرد (بدون اینکه نیاز به کارهای لابراتواری و هزینه های بیشتر آن باشد).
- با وجود این که زمان بیشتری برای قرار دادن کامپوزیت لبه شیشه ای نیاز است، اما هزینه کامپوزیت لبه شیشه ای به طور کلی کمتر از هزینه لمینیت دندان است.
- از مزیت های دیگر کامپوزیت لبه شیشه ای این است که بر خلاف لمینیت های سرامیکی، هم به عاج دندان و هم ترمیم های کامپوزیتی قدیمی باند مناسبی برقرار می کنند.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
