اصلی ترین عوارض کامپوزیت دندان

کامپوزیت ونیر روشی برای اصلاح طرح لبخند با مواد همرنگ دندان به صورت محافظه کارانه می باشد که مانند خمیری نازک روی سطح جلویی دندان توسط متخصص دندانپزشکی زیبایی گذاشته می شود و سپس به آن فرم و شکل داده می شود. کامپوزیت ونیر را معمولا با نام های ونیر کامپوزیت، لمینیت کامپوزیتی و کامپوزیت دندان می شناسند.

کامپوزیت یا همان مواد سفید رنگ رزینی برای رفع عیوب دندانی و حتی پر کردن دندان ها استفاده می شود. در گذشته تنها کاربرد آن پر کردن دندان برای افرادی بود که مواد مشکی رنگ برای پر کردن دندان را نمی پسندیدند. اما امروزه کامپوزیت با رنگ و برند های مختلفی تولید می شود که می تواند مانند یک لایه کاملا طبیعی بر روی دندان قرار داده شود. انتخاب رنگ و طرح کامپوزیت ابتدا به سلیقه بیمار و سپس بنا به تشخیص پزشک متخصص است.

مزایا و معایب کامپوزیت دندان

در ادامه به مزایا و معایب کامپوزیت دندان می پردازیم:

کلیک کنید: طرح لبخند با کامپوزیت

مزایای کامپوزیت دندان

• استفاده از این روش برخلاف روش های مشابه نیازمند هزینه کمتری است.
• در کمترین زمان ممکن و تنها در یک الی دو جلسه می توان روند کامپوزیت دندان را به پایان رساند.
• برای نصب کامپوزیت ونیر دندان نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. همین باعث شده است این روش کم تهاجمی و قابل بازگشت تلقی شود. بدین معنی که اگر دیگر نیاز و علاقه ای به داشتن کامپوزیت دندان نداشته باشید می توانید آن را برداشته و از دندان طبیعی و سالم خود بهره ببرید.
• در صورتی که از فرم اولیه کامپوزیت ناراضی باشید دیگر نیازی به فرستادن آن به لابراتوار و تغییر شکل نیست و متخصص دندانپزشک می تواند در همان جلسه در مطب این فرم و شکل را برای شما تغییر دهد.
• چون در این روش نیازی به برداشتن مینای دندان نیست حساسیت دندان بعد از کامپوزیت دندان ایجاد نمی شود.

معایب کامپوزیت دندان

موارد بالا مهم ترین مزایای کامپوزیت دندان بودند، اما بهتر است در کنار این مزایا، معایب را نیز در نظر داشته باشید تا بتوانید انتخاب یا تصمیم مطمئن تری اتخاذ کنید. مهم ترین معایب کامپوزیت دندان نیز عبارت اند از:

مستعد تغییر رنگ و لک شدن هستند.

یکی از مهم ترین معایب کامپوزیت ونیر دندان، حساسیت آن ها به لک شدن و تغییر رنگ است. مواد کامپوزیت نسبت به پرسلن (لمینیت سرامیکی) متخلخل تر هستند و در طول زمان، بیشتر از لمینیت دندان مستعد تغییر رنگ می شوند. مصرف منظم مواد رنگدانه دار مانند قهوه، چای یا تنباکو ممکن است بر ظاهر کامپوزیت ونیرها تأثیر منفی بگذارد.

کیفیت کمتری نسبت به لمینت سرامیکی دارند.

در مقایسه با لمینیت ها، کامپوزیت ونیرها عموما کیفیت کمتری دارند. در حالی که آن ها می توانند نیروهای طبیعی ناشی از گاز گرفتن و جویدن را تحمل کنند، اما در طول زمان، بیشتر مستعد ساییدگی و آسیب هستند. داشتن عادات گاز گرفتن غذاها و مواد سفت و سخت، ممکن است خطر خرد شدن یا آسیب به آن ها را افزایش دهد.

طول عمر کمی دارند.

طول عمر کامپوزیت در مقایسه با لمینیت سرامیکی بسیار محدود و کم است. در حالی که لمینیت های سرامیکی می توانند 10 تا 15 سال یا بیشتر دوام بیاورند، ونیرهای کامپوزیتی معمولاً طول عمر کمتری در حدود 5 تا 7 سال دارند.

برای هر شخصی مناسب نیستند.

ونیر کامپوزیت ها ممکن است برای موارد شدید تغییر رنگ دندان، ناهماهنگی یا نامرتبی شدید دندان ها یا آسیب دیدگی زیاد مناسب نباشند.

کلیک کنید: آیا کامپوزیت باعث خرابی دندان می‌ شود؟!

حتی افرادی که عادت به دندان قروچه (مخصوصا دندان قروچه شبانه) دارند کاندید چندان مناسبی برای کامپوزیت ونیر نیستند. این افراد برای انجام چنین درمانی باید حتما با یک متخصص ترمیمی و زیبایی از نزدیک صحبت کنند.

مدت زمان درمان کامپوزیت دندان

به طور معمول برای انجام درمان زیبایی کامپوزیت برای هر دو فک به یک جلسه حدود 4 الی 5 ساعته نیاز است. با این وجود این احتمال وجود دارد که بیمار نیاز داشته باشد دفعات بیشتری به مطب متخصص دندانپزشک مراجعه کند. معمولا تمام بیماران به یک جلسه مجزا برای ویزیت و مشاوره اولیه احتیاج دارند.

وجود پوسیدگی ‌های دندانی و بیماری‌ های لثه که در این جلسه تشخیص داده می ‌شود، تعیین کننده این است که بیمار برای درمان مشکلات دهان و دندان خود قبل از انجام کامپوزیت ونیر به چه تعداد جلسه درمانی نیاز دارد.

همچنین برخی از بیماران تمایل دارند کامپوزیت دندان برای فک بالا و پایین خود را در جلسات مجزایی انجام دهند. بنابراین در صورت وجود تمام شرایط مطلوب کامپوزیت دو فک در یک جلسه ۴ الی 5 ساعته به اتمام می‌ رسد.

مراحل کامپوزیت دندان

پروسه درمان کامپوزیت دندان

بیشتر اوقات، مراحل کامپوزیت دندان برای بیماران مشابه می ‌باشد، اما در مواقعی ممکن است، تفاوت‌ های جزئی وجود داشته باشند. برای بیمارانی که دچار پوسیدگی های دندانی هستند، قبل از انجام ونیر کامپوزیت، متخصص دندانپزشک باید به ترمیم پوسیدگی دندان ها بپردازد و بدون بر طرف کردن مشکلات دندانی نمی ‌توان کامپوزیت دندان را انجام داد.

مشاوره اولیه برای کامپوزیت دندان

اولین قدم برای انجام این درمان زیبایی مشاوره و معاینه دقیق می ‌باشد. در این مرحله بررسی می‌ شود که آیا این روش برایتان گزینه مناسبی است یا خیر. این کار با کمک معاینه کلینیکی دهان و دندان و عکس‌ های رادیوگرافی انجام می ‌گیرد. در این شرایط اگر بیمار دچار پوسیدگی دندان و یا بیماری‌ های لثه باشد، در ابتدا باید برای درمان این مشکلات اقدام گردد و پس از به دست آوردن سلامت کامل دهان و دندان به نصب کامپوزیت پرداخته می ‌شود.

آماده سازی دندان ها برای کامپوزیت

آماده سازی برای برقراری پیوند محکم بین مینای دندان و کامپوزیت می ‌باشد که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برای این کار متخصص دندانپزشک، دندان ها را از ذرات غذا، پلاک دندان و جرم پاکسازی می ‌کند. در صورت نیاز باید تراش بسیار جزئی روی مینای دندان داده شود تا مواد کامپوزیت بتوانند روی دندان ها نصب شوند. به عنوان مثال زمانی که یک دندان یا قسمتی از آن در خارج از قوس دندانی باشد مقدار جزئی از دندان تراش می ‌خورد.

انتخاب رنگ کامپوزیت دندان

در این مرحله با کمک شید رنگ موجود از برند های مختلف کامپوزیت دندان به انتخاب رنگ مناسب برای بیمار پرداخته می‌ شود. برای این انتخاب نکات مهمی باید در نظر گرفته شوند که در مقالات قبلی شما را با این نکات آشنا کردیم.

کلیک کنید: کامپوزیت دندان در افراد مسن

اسید شویی سطح دندان

بعد از تمیز شدن کامل دندان ها، ماده ای به نام اسید اچ اعمال می شود. اسید اچ (Acid etchant) به صوت محلول و ژل اسید فسفریک است و قبل از شروع اصلی ترین مراحل ونیر کامپوزیت دندان روی مینا اعمال می شود. با اعمال این ژل فضا های میکروسکوپی در مینای دندان ایجاد می شود تا باندینگ یا اتصال کامپوزیت به سطح دندان بهتر صورت بگیرد. در واقع اسید اچ کاری می کند تا سطح مینای دندان حالت زبری پیدا کرده و کامپوزیت به واسطه باند های دندانی بتواند به مینا پیوند مستحکمی برقرار کند.

اعمال عامل پیوند دهنده کامپوزیت (باند)

در این مرحله متخصص دندانپزشک به کمک اپلیکاتور یا یک برس کوچک، مایع مورد نظر (باند) را به صورت یک لایه نازک بر روی دندان ها قرار می ‌دهد. در ادامه برای فعال کردن کاتالیست‌ های موجود در باند، از نور لیزر استفاده می ‌کند. پس از آن، متخصص دندانپزشک به ادامه مراحل انجام کامپوزیت دندان می ‌پردازد.

فرم دهی رزین کامپوزیت

مهم ‌ترین مرحله پروسه درمان کامپوزیت دندان، فرم دهی کامپوزیت می ‌باشد که به مهارت و تجربه متخصص دندانپزشک بستگی دارد. در این مرحله، متخصص دندانپزشک به لایه گذاری رزین کامپوزیت، فرم دهی آن ها و ایجاد یک پیوند شیمیایی بین لایه کامپوزیت و مایع مرحله قبل (باند) می ‌پردازد. متخصص دندانپزشک باید با مهارت کافی، عیوب ظاهری دندان را به کمک ونیر کامپوزیت پوشش دهد تا پس از اتمام کار، ظاهری زیبا و بی نظیر برای دندان های بیمار ایجاد گردد.

شاید فرم یا شکل دهی کامپویت به دندان از مهم ترین مراحل ونیر کامپوزیت باشد. این مرحله نیاز به تمرکز قابل توجهی دارد و نیازمند مهارت و تجربه کافی متخصص دندانپزشک است. طی این مرحله متخصص  دندانپزشک با مهارت و تجربه ای که دارد باید کامپوزیت را به شکلی هنرمندانه بر روی نقاط هدف در سطح دندان قرار دهد و آماده سخت شدن کند.

استفاده از نور لیزر مخصوص برای فعال کردن مواد کامپوزیت

در ادامه مرحله قبل، بعد از رضایت متخصص دندانپزشک از فرم دهی و نحوه قرار گیری کامپوزیت، با لیزر آن ها را روی دندان سفت می ‌کند. در صورتی که متخصص دندانپزشک رضایت کافی نداشته باشد، می ‌تواند با قرار دادن لایه دیگری روی رزین کامپوزیت، شکل مطلوب را به دست آورد. قرار گرفتن هر دندان زیر نور لیزر حدود ۱۰ تا ۴۰ ثانیه می‌ باشد. در انتهای این مرحله حدود ۲ میلی متر ضخامت هر دندان افزایش می‌ یابد.

پالیش کامپوزیت ونیر

پس از لایه گذاری کامپوزیت و سفت شدن آن ها روی دندان، متخصص دندانپزشک به پالیش کامپوزیت ونیر می ‌پردازد. این مرحله برای زیبا ساختن کامپوزیت و شفافیت آن هاست.

در واقع در مرحله پالیش کامپوزیت، متخصص دندانپزشک سعی می ‌کند ظاهر کامپوزیت را همانند دندان‌ های طبیعی کند که این کار به کمک نوارهای سمباده و دیسک‌ های مخصوص انجام می ‌گیرد. در این قسمت، بیمار وضعیت دندان های خود را در آینه می ‌بیند و اگر نیاز به اصلاح قسمت‌ های جزئی وجود داشت، از متخصص دندانپزشک خود می ‌خواهد که موارد مورد نظر را اصلاح نماید.

ارزیابی بایت  (نحوه قرارگیری دندان های دو فک بر یکدیگر)

بعد از پالیش نهایی کامپوزیت، تنها مرحله ‌ای که باقی می ‌ماند ارزیابی بایت یا نحوه قرارگیری دندان ها بر هم است. هدف از ارزیابی این است که بیمار بایت بدون مشکلی داشته باشد و ونیرهای کامپوزیتی در نحوه جویدن بیمار تداخلی ایجاد نکنند. ارزیابی بایت تقریباً از مهم ترین مراحل ونیر کامپوزیت دندان است و حتماً باید انجام داده شود.

کلیک کنید: مهمترین علت لق شدن کامپوزیت دندان

زیرا اتصال و شکل نهایی کامپوزیت‌ دندان باید به نحوی باشد که در جویدن و گاز گرفتن و یا حتی صحبت کردن بیمار مشکلی پیش نیاید. برای این ارزیابی از یک کاغذ کاربنی استفاده می ‌شود. این کاغذ بین دندان‌ های دو فک قرار می ‌گیرد و شخص به آرامی دندان‌ های خود را روی کاغذ فشار می ‌دهد تا نحوه قرار گیری سطح جونده دندان‌ ها ارزیابی شود.

نکات پس از درمان کامپوزیت دندان

نحوه نگهداری از کامپوزیت دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان برای افزایش دوام ونیر کامپوزیت ها و همچنین سالم نگه داشتن دندان‌ ها از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است. بنابراین سعی کنید بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. باقی ماندن پلاک دندان سبب کاهش طول عمر دندان ‌ها و ونیر کامپوزیت ها می‌ شود. اجتناب از دندان قروچه، برخی از افراد در شرایطی که دچار استرس می‌ شوند، عادت به دندان قروچه دارند که ممکن است این کار را حتی به هنگام خواب و ناخواسته انجام دهند.

کلیک کنید: جرمگیری دندان کامپوزیت شده

باید از فشردن دندان ‌ها روی هم خودداری کنید و در هنگام خواب از نایت گارد استفاده نمایید. مراجعه منظم به مطب دندانپزشکی، مراجعه به مطب دندانپزشکی برای چکاپ دندان‌ ها، تضمینی برای درمان شما خواهد بود و سبب حفظ سلامتی دهان و دندان هایتان می ‌گردد. پرهیز از مصرف غذا های سفت و برخی عادات رفتاری نادرست، غذا های سفت و سخت مانند هویج خام، یخ، آجیل و .. می ‌توانند باعث ایجاد شکاف و یا شکستن ونیر کامپوزیت ها گردند.

بنابراین از گاز زدن غذا های سفت به طور مستقیم پرهیز نمایید و سعی کنید آن ها را به شکل قطعات کوچک مصرف کنید. برخی از عادت‌ های خود از جمله جویدن مداد و یا باز کردن در بطری با دندان را ترک کنید، زیرا سبب آسیب به ونیر ها می ‌شوند.

تفاوت کامپوزیت دندان و ایمپلنت

پاسخ ساده به این سوال این است که یک روش درمانی بهتر از روش دیگر نیست. مهمترین تفاوت کامپوزیت دندان و ایمپلنت این است که ایمپلنت دندان برای جایگزینی دندان از دست رفته طراحی شده است، در حالی که کامپوزیت دندان فقط یک دندان موجود را از نظر فرم، رنگ و اندازه اصلاح می کند.

کلیک کنید: انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت دندان

هم کامپوزیت دندان و هم ایمپلنت می توانند پیشرفت چشمگیری در لبخند شما (و در نتیجه اعتماد به نفس شما) به وجود آورند، اما بین این دو درمان و اینکه چگونه آن ها می توانند به نفع شما باشند تفاوت هایی وجود دارد. یک متخصص دندانپزشک تمام جوانب مربوط به هر دو نوع این درمان ها را به طور کامل به شما توضیح می دهد و تشخیص می دهد که کدام درمان مناسب شما می باشد.

قیمت کامپوزیت دندان در ایران

موارد بسیاری می تواند بر قیمت کامپوزیت دندان تاثیر گذارد باشد، می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برند و کشور سازنده مواد کامپوزیت دندان
• تعداد واحد های کامپوزیت دندان، قیمت کامپوزیت دندان به واحد های کامپوزیت هر دندان بستگی دارد.
• دستمزد متخصص دندانپزشک، بنا به مهارت و دانش متخصص دندانپزشک انتخابی شما

سوالات متداول

آیا کامپوزیت دندان درد می ‌آورد؟

برای جواب به سوال کامپوزیت دندان درد می ‌آورد؟ باید گفت که به طور معمول تجربه درد بعد از کامپوزیت دندان کاملاً طبیعی است و به مرور از بین می ‌رود. اما چنانچه میزان آن کاهش پیدا نکرد و یا شدت آن زیاد شد، باید آن را جدی بگیرید و برای درمان آن به مطب تخصصی دندانپزشکی مراجعه نمایید.

اگر کامپوزیت کنم دندان ‌هایم خراب می ‌شوند؟

خیر. کامپوزیت دندان و سایر روش ‌های ترمیم دندان اگر توسط متخصص دندانپزشک حاذق انجام شوند و همچنین خود بیمار در رعایت نکات پس از درمان کامپوزیت دندان توجه لازم را داشته باشد، آسیبی به دندان‌ ها وارد نمی شود. در غیر این صورت احتمال آسیب دیدن دندان ها وجود خواهد داشت.

پالیش کامپوزیت دندان چه مزایایی دارد؟

برخی تصور می ‌کنند که پالیش کامپوزیت فقط جنبه زیبایی دارد، در حالی که اینطور نیست. زیبایی دندان‌ ها و درخشان ‌تر شدن آن‌ ها فقط بخش کوچکی از فواید پالیش کامپوزیت است. تمام مراحلی که برای پالیش کامپوزیت انجام می ‌شود می ‌تواند باکتری‌ هایی که در داخل دهان و بین دندان‌ ها وجود دارند را از بین ببرد. این کار باعث جلوگیری از ابتلا به پوسیدگی دندان و بسیاری از بیماری ‌های لثه می ‌شود.

آیا نحوه نگهداری از کامپوزیت دندان با لمینیت فرق دارد؟

دندان ‌های کامپوزیت شده به مراقبت بیشتری نسبت به لمینیت سرامیکی نیاز دارند. بعد از انجام درمان، متخصص دندانپزشک نحوه نگهداری از کامپوزیت دندان را به اطلاع شما می ‌رساند تا دوام و ماندگاری آن ها را بالاتر ببرید.

چگونه بهترین رنگ کامپوزیت را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت باید به یک سری نکات و فاکتورها توجه داشت تا رنگ انتخاب شده، بیشترین تناسب را با ظاهر فرد داشته باشد و زیبایی بیشتری به او ببخشد. لازم به ذکر است که متخصص دندانپزشک در انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت به بیمار کمک کرده و با بیان انواع تاثیرات رنگ‌ ها بر یکدیگر، بهترین گزینه را به بیمار پیشنهاد می‌ دهد. از جمله عواملی که در هنگام انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت دندان باید به آن توجه داشت عبارت ‌اند از:

رنگ پوست

رنگ چشم

جنسیت و…

نظر متخصص دندانپزشک به بیمار این امکان را می‌ دهد تا بهترین رنگ کامپوزیت را برای دندان‌ های خود انتخاب کند. بنابراین در این میان توجه به نظر متخصص دندانپزشک بهترین راه برای به دست آوردن لبخندی زیبا خواهد بود و نباید از آن غفلت کرد.

دکتر مهناز ارشد

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران