بسیاری از شرایط بالینی از قبیل تغییر رنگ دندان ها، شکستگی های گسترده، دندان های نامرتب یا پوسیدگی دندان ها ممکن است باعث ایجاد اختلال در زیبایی طرح لبخند شوند. این امر معمولاً سبب ایجاد تصویری ناخوشایند از خود شده و تاثیری منفی بر کیفیت زندگی دارد. در دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی این شرایط بالینی را می توان ترمیم یا درمان کرد و زیبایی را مجددا به لبخند بازگرداند.
روش های مختلفی برای این منظور وجود دارد که یکی از آن ها کامپوزیت ونیر دندان است. کامپوزیت دندان درمانی محافظه کارانه و رایج است که به شکلی اصولی و بدون آسیب به دندان ها، طرح لبخند شما را اصلاح می کند.
ونیر کامپوزیت چیست؟
قبل از پرداختن به درمان کامپوزیت ونیر، بهتر است ابتدا با مفهوم ونیر آشنا شویم. ونیر (Dental Veneer) را می توان به عنوان یک لایه از مواد همرنگ دندان توصیف کرد. این لایه به منظور زیبایی و اصلاح طرح لبخند بر روی سطح دندان ها اعمال می شود.
کلیک کنید: تخفیف جمعه سیاه: خدمات دندانپزشکی زیبایی، لمینیت، کامپوزیت و اصلاح طرح لبخند با 25% تخفیف
ونیر کامپوزیت در واقع طیف وسیعی از بد شکلی های دندانی را برطرف می کند و یا آسیب های وارده به سطح خارجی دندان ها را به خوبی اصلاح می کند.
انواع ونیر ها
ونیرها به دو دسته ونیرهای سرامیکی (لمینیت) و کامپوزیت ونیر تقسیم می شوند. لمینیت سرامیکی شناخته شده ترین نوع ونیر دندانی است و ویژگی های مینای دندان خودمان را تقلید می کند. لمینیت کارایی بسیار بالای دارد و به دلیل اینکه تا حد زیادی خصوصیات مینای دندان طبیعی را تقلید می کند بسیار مورد توجه می باشد.
برای انجام لمینیت سرامیکی نیاز است تا به میزان بسیار اندکی مینای دندان تراش بخورد و این تراش مطلقا کم بوده و تنها به اندازه ای هست که لمینیت بسیار نازک ساخته شده در لابراتوار بدون برجستگی روی دندان نصب شود. کامپوزیت ونیر نیز نوع دیگری از ونیرها است که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهید شد.
کلیک کنید: کامپوزیت دندان و اصلاح جلو بودن فک پایین
کامپوزیت ونیر چیست؟
ونیر کامپوزیت دندان درمانی بسیار محافظه کارانه، بدون نیاز به تراش دندان و مقرون به صرفه تر از لمینیت دندان می باشد. این در واقع درمانی است که در آن ظاهر دندان با کمک لایه های کامپوزیت، بهبود میابد. تقریبا تمام مشکلات دندانی که با لمینیت ونیر برطرف می شوند، با کامپوزیت ونیر نیز برطرف می شوند. برخی از مشکلاتی که به خوبی با کامپوزیت ونیر برطرف می شوند شامل فاصله بین دندان ها، تحلیل مینای دندان، کوتاه شدن دندان ها، انواع لکه های دندانی و … هستند.
کامپوزیت ونیر به وسیله رزینی که خاصیت باند یا چسبندگی به بافت دندان دارد، به دندان متصل می شود. به دلیل این خاصیت باندینگ در زمان اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت ونیر یا هرگونه مواد ترمیمی با کمک کامپوزیت، نیاز به برداشت بافت دندان به منظور ایجاد گیر نمی باشد. کامپوزیت دندان به خاطر طبیعت محافظه کارانه، باند شدن بهتر به بافت دندان و همچنین تامین زیبایی، انقلابی در دندانپزشکی ترمیمی پدید آورده است.
افتادن کامپوزیت از روی دندان
افتادن ونیر کامپوزیت به ندرت اتفاق می‌افتد و معمولاً ماندگاری خوبی دارد. به همین دلیل کمتر پیش می آید که بیمار با افتادن کامپوزیت دندانش مواجه شود. البته گاهی هم ممکن است به دلیل سهل انگاری بیمار یا متخصص دندانپزشک این اتفاق بیفتد.
دلایل افتادن و یا لق شدن کامپوزیت دندان
از مهم ترین افتادن و یا لق شدن کامپوزیت دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بی کیفیت بودن باند و مواد
استفاده از باند و مواد بی کیفیت باعث می شود پیوند قوی بین کامپوزیت و دندان ایجاد نشود و پس از مدتی حتی بر اثر فشارهای کمی که به آن وارد می شوند، از دندان جدا شود. حتی گاهی اوقات به دلیل استفاده از مواد تاریخ گذشته، کامپوزیت خیلی سریع از دندان جدا می شود.
نداشتن دقت و دانش کافی در، درمان
انجام این درمان نیاز به دقت، مهارت و دانش کافی در این زمینه دارد. در صورتی که متخصص دندانپزشک نکات لازم در این باره را رعایت نکند، احتمال جدا شدن و لق شدن کامپوزیت دندان وجود خواهد داشت.
کلیک کنید: لمینیت دندان: راهنمای جامع زیبایی دندان با لمینت
وارد کردن فشار زیاد به کامپوزیت ونیر
وارد شدن فشار زیاد به ونیر کامپوزیت چه بر اثر حادثه باشد و چه بر اثر گاز گرفتن مواد غذایی سخت مانند آجیل، می تواند منجر به افتادن و لق شدن کامپوزیت دندان شود.
بیماری های لثه
بیماری و مشکلات لثه مانند عفونت شدید لثه که در صورت عدم درمان می تواند منجر به التهاب و تورم لثه شود. این مشکل با وارد کردن فشار به کامپوزیت ونیر نه تنها درد و ناراحتی را برای بیمار به وجود می آورد، بلکه می تواند علت افتادن کامپوزیت دندان باشد.
پوسیدگی شدید دندان
با ایجاد پوسیدگی دندان، دندان دیگر قادر به نگهداری کامپوزیت بر روی سطح خود نخواهد بود. چرا که ممکن است حفراتی در سطح دندان به وجود آید و سبب کاهش استحکام دندان شوند. به علاوه، با ایجاد حفره روی دندان، یک فاصله بین کامپوزیت و دندان ایجاد می شود که سبب لق شدن کامپوزیت دندان خواهد شد.
تشکیل جرم روی سطح دندان
در برخی موارد دلیل افتادن کامپوزیت دندان، تشکیل جرم بین کامپوزیت و دندان است.
در صورت افتادن کامپوزیت دندانتان باید چه کار کنید؟
زمانی که ونیر کامپوزیت از روی دندانتان بیفتد، به هیچ عنوان سعی نکنید در منزل و با استفاده از چسب های نامناسب اقدام به چسباندن کامپوزیت کنده شده نمایید. زیرا انجام این کار نه تنها پیوند لازم بین کامپوزیت و دندان را به وجود نمی آورد، بلکه سلامت دندان را به خطر می اندازد. در چنین حالتی بهترین و صحیح ترین اقدام مراجعه به مطب متخصص دندانپزشک است.
متخصص دندانپزشک دندان های بیمار را معاینه می کند و پس از بهبود یافتن مشکل، در صورتی که شرایط دهان و دندان بیمار برای انجام مجدد درمان مساعد ببیند، مجدد درمان کامپوزیت ونیر را برای بیمار انجام خواهد کرد.
در غیر این صورت ممکن است استفاده از سایر روش های ترمیمی مانند لمیینت، روکش دندان و سایر موارد را به بیمار پیشنهاد دهد.
توجه داشته باشید کامپوزیتی که از روی دندان می افتد، دیگر قابل نصب مجدد نیست و باید ونیر جدیدی را جایگزین آن کرد.
بعد از افتادن و یا لق شدن کامپوزیت دندان، باید چه اقداماتی انجام گیرد؟
زمانی که دچار چنین مشکلی می شوید، اولین اقدامی که باید انجام دهید تماس با مطب متخصص دندانپزشک و دریافت نوبت ویزیت است. تا زمانی که نوبت ویزیت شما برسد باید برخی نکات را برای پیشگیری، کنترل و یا کاهش عوارض ناشی از آن انجام دهید که در ادامه آن ها را بیان کرده ایم:
کلیک کنید: 20 موردی که باعث خرابی دندان ها می شود
- سعی نکنید در منزل کامپوزیت را مجدداً بر روی دندان بچسبانید. این کار این مشکل را برطرف نخواهد کرد و حتی امکان آسیب به دندان وجود دارد.
- دهان خود را به طور مرتب با دهانشویه شست و شو دهید.
- در صورتی که درد و سوزشی را پس از افتادن کامپوزیت دندان احساس کردید، برای تسکین آن می توانید از داروهای مسکن و ضد التهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
با چه اقداماتی می توان مانع از افتادن کامپوزیت دندان شد؟
تحقیق درباره کامپوزیت های با کیفیت
با جستجو و تحقیق در وب سایت های مختلف و همچنین سوال از متخصص دندانپزشکتان می توانید به شناخت خوبی از بهترین برند های کامپوزیت دندان برسید.
انتخاب متخصص دندانپزشک حاذق
با دقت در انتخاب متخصص دندانپزشک خوب و معتبر علاوه بر اینکه خیالتان از بابت استفاده از مواد با کیفیت و مرغوب راحت خواهد بود، می توانید به نحوه ی انجام کار توسط او نیز اعتماد کافی داشته باشید.
رعایت بهداشت دهان و دندان
نه تنها پیش از انجام درمان، بلکه حتی پس از درمان نیز باید بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید و در انجام نکات مراقبتی سهل انگاری نکنید. زیرا عدم توجه به آن با ایجاد مشکلات و بیماری های دهان و دندان همراه خواهد بود که در صورت پیشرفت، احتمال افتادن کامپوزیت وجود خواهد داشت.
اجتناب از گاز زدن مواد غذایی سفت و سخت
گاز زدن مواد غذایی سفت و سخت فشار زیادی به کامپوزیت وارد می کند و می تواند منجر به بروز این عارضه گردد.
علل تغییر رنگ کامپوزیت ونیر
کیفیت مواد سازنده کامپوزیت دندان
امروزه برند ها و انواع متفاوتی از کامپوزیت های دندانی در بازار موجود هستند که هر کدام از آن ها ساختارهای متفاوتی دارند. درصد مواد رزینی به کار رفته در هر کدام از برند های کامپوزیت مختلف بوده و همین موضوع بیانگر مقاومت آن ها در برابر تغییر رنگ و زرد شدن کامپوزیت خواهد بود. استفاده از برند های نامرغوب و بی کیفیت ممکن است دلیلی بر تغییر رنگ سریع کامپوزیت ونیر باشد.
آسیب رسیدن به دندان
اتفاقاتی مانند سقوط از ارتفاع و یا وارد شدن ضربه ی محکم به صورت، می توانند با آسیب به عاج (بافت داخلی دندان) سبب تغییر رنگ و حتی سیاه شدن دندان شوند. این تغییر رنگ و به ویژه سیاه شدن دندان زیر کامپوزیت، به این دلیل که ونیرها نازک هستند، ممکن است از پشت کامپوزیت ونیر قابل مشاهده باشد و سبب سیاه دیده شدن کامپوزیت دندان شود.
پوسیدگی دندان
معمولا زمانی که دندان پوسیده می شود، ساختار تاج آن به رنگ سیاه در می آید. گاهی اوقات دلیل سیاه شدن کامپوزیت دندان وجود همین پوسیدگی روی دندان است.
کلیک کنید: دلایل بروز خروپف در زنان
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
یکی از مهم ترین مواردی که علاوه بر حفظ سلامت دهان و دندان به افزایش ماندگاری کامپوزیت ونیر کمک می کند، رعایت بهداشت دهان و دندان است. اگر به این موضوع بی توجهی شود، تجمع مواد غذایی در اطراف و یا سطح کامپوزیت دندان به مرور به تغییر رنگ آن منجر می شود. بنابراین، به طور روزانه از مسواک، خمیر دندان مخصوص، نخ دندان و دهان شویه مناسب استفاده کنید.
میزان مهارت متخصص دندانپزشک
موضوع دیگری که در تغییر رنگ ونیر کامپوزیت اهمیت دارد، تخصص و میزان مهارت متخصص دندانپزشک است. عدم فرم دهی و پولیش مناسب کامپوزیت، بعد از مدت کوتاهی شما را با زرد شدن کامپوزیت رو به رو می کند.
عدم توجه به مراقب های بعد از کامپوزیت دندان
دیگر علل تغییر رنگ کامپوزیت، بی توجهی به نکات بیان شده توسط متخصص دندانپزشک و نداشتن رژیم غذایی مناسب پس از ونیر کامپوزیت است. مصرف بیش از اندازه غذا ها و نوشیدنی های رنگی از جمله چای، نوشابه و قهوه می تواند سبب این تغییر رنگ شوند.
استعمال سیگار و دخانیات
نیکوتین موجود در سیگار همانطور که بر دندان های طبیعی اثر گذار است، می تواند سبب ایجاد لکه هایی روی ونیر کامپوزیت نیز شود. تاثیر سیگار بر تغییر رنگ کامپوزیت را جدی بگیرید.
تحلیل رفتن لثه
تحلیل لثه به نوبه خود دلیلی بر تغییر رنگ کامپوزیت ونیر نیست. در واقع مشکل از این جا شروع می شود که با تحلیل لثه فضایی ایجاد می شود که به مرور به یک مکان مناسب برای تجمع مواد غذایی تبدیل می گردد. فعالیت باکتری ها در آن ناحیه و تشکیل جرم و بی توجهی به این موضوع، به مرور بر رنگ کامپوزیت تاثیر نامطلوبی می گذارد.
چگونه بهترین رنگ کامپوزیت را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت باید به یک سری نکات و فاکتورها توجه داشت تا رنگ انتخاب شده، بیشترین تناسب را با ظاهر فرد داشته باشد و زیبایی بیشتری به او ببخشد. لازم به ذکر است که متخصص دندانپزشک در انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت به بیمار کمک کرده و با بیان انواع تاثیرات رنگ ها بر یکدیگر، بهترین گزینه را به بیمار پیشنهاد می دهد. از جمله عواملی که در هنگام انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت دندان باید به آن توجه داشت عبارت اند از:
رنگ پوست
رنگ چشم
جنسیت و…
نظر متخصص دندانپزشک به بیمار این امکان را می دهد تا کامپوزیت دندان با رنگ طبیعی برای دندان های خود انتخاب کند. بنابراین در این میان توجه به نظر متخصص دندانپزشک بهترین راه برای به دست آوردن لبخندی زیبا خواهد بود و نباید از آن غفلت کرد.
کامپوزیت دندان خراب
از آنجا که رزین کامپوزیت از نظر ظاهری کاملا شبیه به دندان های ما است، مواد ترمیمی و پرکننده ساخته شده از آن نیز به راحتی با دندان ها هماهنگ می شوند و به دندان ترمیم شده، ظاهری طبیعی می دهند.
کلیک کنید: آفت دهان و درمان آن
مواد پر کننده کامپوزیتی همچنین به عنوان پر کننده های سفید یا پر کننده های همرنگ دندان شناخته می شوند. کسانی که مایل هستند همواره دندان هایشان ظاهری طبیعی داشته باشد معمولا از پر کردن دندان با کامپوزیت استقبال بیشتری می کنند.
هزینه درمان افتادن و یا لق شدن کامپوزیت دندان
به خاطر داشته باشید که در صورت افتادن کامپوزیت دندان امکان نصب مجدد آن وجود ندارد و باید کامپوزیت ونیر جدید را جایگزین کامپوزیت ونیر قدیمی کرد. از این رو بابت ترمیم کامپوزیت ونیر هزینه درمان اولیه دریافت خواهد شد.
اگر بیماری لثه و پوسیدگی دندان باعث افتادن کامپوزیت دندان شده باشد برای درمان آن به پرداخت هزینه جداگانه نیاز خواهید بود. به منظور کسب اطلاعات بیشتر از نحوه و شرایط درمان کامپوزیت افتاده به شما توصیه می کنیم با کلینیک دندانپزشکی دکتر مهناز ارشد تماس بگیرید. همکاران ما آماده پاسخگویی به تمام سؤالات شما در زمینه خدمات درمانی و زیبایی دندانپزشکی هستند.
تلفن تماس: ٠٩٣٦٥١٦٤٣٢٣
سوالات متداول
اگر کامپوزیت از روی دندان بیافتد، آیا می توان آن را ترمیم کرد یا باید تعویض شود؟
به دلیل اینکه کامپوزیت دندان قابل ترمیم مجدد نیست، باید برای تعویض آن اقدام کرد.
چگونه باید از ونیر کامپوزیت دندان مراقبت کنیم؟
- کامپوزیت ونیر ها همانند دندان طبیعی خاصیت رنگ پذیری دارند بنابراین باید مانند دندان های طبیعی تمیز شوند و از مصرف مواد غذایی رنگدانه دار خودداری شود یا مصرفشان کاهش یابد.
- به دلیل ادامه یافتن فرآیند پلیمریزاسیون کامپوزیت، تا دست کم 24 ساعت پس از ترک مطب باید از مواد غذایی به خصوص مایعات رنگدانه دار مانند نوشابه ها، چای و قهوه و…. اجتناب کرد.
- قطع یا کاهش مصرف دخانیات توصیه می شود.
- خوردن و جویدن معمولی پس از ترمیم ونیر مشکلی ندارد. اما باید از گاز زدن و جویدن مواد بسیار سفت مانند یخ ، آجیل و دانه های بسیار سفت خودداری شود. زیرا ممکن است باعث ساییدگی و حتی شکستگی لبه های کامپوزیت ونیر شود.
- در بیماران با دندان قروچه، استفاده از نایت گارد هنگام خواب توصیه می شود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک و نخ دندان، همچنین معاینات منظم دندانپزشکی (حداقل شش ماه یکبار) برای حفظ سلامت ونیر ها و دندان ها ضروری می باشد.
آیا تعویض ونیر کامپوزیت قدیمی دندان خطرناک است؟
خیر، مادامی که برای برداشتن و تعویض ونیر کامپوزیت دندان از ابزارها و تکنیک صحیح استفاده شود، هیچ خطری متوجه بیمار نخواهد بود. متخصص دندانپزشک پیش از برداشتن کامپوزیت ونیربه کلیه نکات محافظتی توجه می کند و مانع از بروز آسیب به دندان ها می شود.
برای رفع تاثیر سیگار بر روی کامپوزیت چه باید کرد؟
بهترین راه برای جلوگیری از تاثیر سیگار بر روی کامپوزیت دندان، ترک کامل سیگار است.
میزان تغییر رنگ کامپوزیت دندان چقدر است؟
اینکه میزان تغییر رنگ کامپوزیت دندان چقدر است، به نحوه کار متخصص دندانپزشک و مراقبت های بیمار بعد از این درمان زیبایی بستگی دارد. هرچه بیشتر نوشیدنی ها و غذا های رنگی مصرف کنید، سیگار بکشید و بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنید، زود تر و با شدت بیشتری با بدر نگ شدن و زرد شدن کامپوزیت های دندان خود رو به رو می شوید.
با رعایت توصیه های بیان شده توسط متخصص دندانپزشک و مراجعه به مطب دندانپزشکی می توانید شدت تغییر رنگ کامپوزیت دندان را کاهش دهید و همچنین زمان این تغییر را به تعویق بیندازید.
دکتر مهناز ارشد
متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی
متخصص درمان مشکلات مفصل فکی و آپنه خواب
استاد دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
